Farklı Dozda Kıbele Gübre Uygulamasının Fesleğen (Ocimum basilicum L.) Verimine Etkisi

Yıl 2017, Cilt: 7 Sayı: 1, 363 - 369, 31.03.2017

Gülsüm Yaldız , Mahmut Çamlıca Sabri Arda Eratalar Muhittin Kulak

Öz

Bu araştırma, 2015-2016 yılları arasında Bolca Hindi A.Ş.’ye ait araştırma ve uygulama deneme alanında,
farklı kıbele gübre uygulamalarının fesleğen (Ocimum basilicum L.) bitkisinin verim değerlerine olan etkisini
belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Bu kapsamda, kıbele gübresinin 4 farklı dozu (750, 1000, 1250 ve 1500 kg
da-1) kullanılmıştır. Fesleğen bitkisine ait bitki boyu, bitki başına düşen dal sayısı, yaş herba ve kuru herba verimine
ilişkin değerlerin değişimi incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; toplam yeşil herba verimi 1764.96–4751
kg da-1, kuru herba verimi 316.58–744.30 kg da-1 arasında değişim göstermiştir. En yüksek toplam yaş ve kuru
herba değerleri kontrol uygulamasından elde edilmiş olup, 750 kg da-1 kıbele gübre dozundan elde edilen verim
değerleri ile kontrolden elde edilen verim değerleri benzerlik göstermektedir. Artan gübre dozlarına bağlı olarak
bitki veriminde azalma belirlenmiştir. Sonuç olarak, incelenen dozlar arasından 750 kg da-1 kıbele gübre dozunun
fesleğen verimi üzerine olumlu etkileri olduğu belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre; denemenin her iki yılında
da yaş ağırlık ve kuru ağırlık (r=0.762 ve r=0.895), yaş ağırlık ve bitki boyu (r=0.456 ve r=0.494) arasında anlamlı
ve olumlu bir korelasyon belirlenmiştir (p<0.01)

Anahtar Kelimeler

Fesleğen, kıbele, kuru ağırlık, Ocimum basilicum, yaş ağırlık

Kaynakça

• Adejoro SA, Okunlola AI, Fakanlu G 2011. Evaluation of some manure types for the growth and yield of watermelon in Southwestern Nigeria. Researcher, 3: 393-395.
• Anonim, 2011. Livane tarım. http://www.livanetarim.com. (Erişim Tarihi: 21 Aralık, 2016).
• Anonim, 2016 a. Bolu İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü. Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şube Müdürlüğü.
• Anonim, 2016 b. Bolu Devlet Meteoroloji İstasyonu Kayıtları.
• Aslan DF, 2014. Farklı fesleğen (Ocimum Basilicum L.) genotiplerinde ontogenetik ve morfogenetik varyabilitenin belirlenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, 40-50s
• Baranauskiene R., Venskutonis PR, Viskelis P, Dambrauskiene E, 2003. Influence of nitrogen fertilizers on the yield and composition of thyme (Thymus vulgaris). Journal and Agricultural Food Chemistry, 51: 7751–7758.
• Baytop T, 1999. Türkiye’de Tıbbi Bitkilerle Tedavi (Geçmişte ve Bugün). Nobel Tıp Kitapevleri (İlaveli ikinci Baskı).
• Ceylan A, 1997. Tıbbi Bitkiler-II (Uçucu Yağ Bitkileri). Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No:481, Bornova, İzmir, 306s.
• Detpiratmongkol S, Ubolkerd ST, Yoosukyingstaporn S, 2014. Effects of chicken, pig and cow manures on growth and yield of Kalmegh (Andrographis paniculata Nees). Journal of Agricultural Technology, 10: 475-482.
• Dinç E, 2014. Sater (Satureja Hortensis L.) bitkisinde inorganik ve organik gübre uygulamalarının verim ve bazı kalite unsurlarına etkileri. Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Ekren S, Sönmez Ç, Sancaktaroğlu S, Bayram E, 2009. Farklı dikim sıklıklarının fesleğen (Ocimum basilicum L.) bitkisinin verim ve kalite özellikleri üzerine etkisi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 46: 165-173.
• El-Sayed AA, El-Hanafy SH, El-Ziat RA, 2015. Effect of chicken manure and humic acid on herb and essential oil production of Ocimum sp.. American-Eurasian Journal of Agricultural and Environmental Sciences,15: 367-379.
• Erşahin L, 2006. Diyarbakır ekolojik koşullarında yetiştirilen fesleğen (Ocimum basilicum L.) popülasyonlarının agronomik ve kalite özellikleri. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Adana.
• Ezeibekwe IO, Ogbonnaya CI, Onuoha CI, 2009. Comparative effect of poultry manure and urea on the growth and yield of maize (Zea mays). Report and Opinion, 1: 37-40.
• Javanmardi J, Khalighi A, Kashi A, Bais HP, Vivanco, JM, 2002. Chemical characterization of basil (Ocimum basilicum L.) found in local accessions and used in traditional medicines in Iran. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 50: 5878–5883.
• Moghaddam AMD, 2010. Fesleğen (Ocimum basilicum L.)’ de farklı bitki sıklığı ve azot dozlarının verim, verim öğeleri, uçucu yağ oranı ve bileşenleri üzerine etkileri. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 100-113s.
• Mshelia JS, Degri MM, 2014. Effect of different levels of poultry manure on the performance of Amaranthus ( Amaranthus caudatus L.) in bama, Nigeria. International Journal of Science and Nature, 5; 121-125. Ndubuaku UM, Ede AE, Kayode Paul Baiyeri KP, Ezeaku PI, 2015. Application of poultry manure and the effect on growth and performance of potted Moringa (Moringa oleifera L.) plants raised for Urban dwellers’ use. African journal of Agricultural Research, 10: 3575-3581.
• Omer EA, Said-Al Ahl HAH, and Hendawy SF, 2008. Production, chemical composition and volatile oil of different basil species/varieties cultivated under Egyptian soil salinity conditions. Research Journal of Agriculture and Biological Science, 4: 293-300s.
• Sarıhan EO, İpek A, Gürbüz B, Arslan N, 2004. Farklı azot dozlarının fesleğen (Ocimum basilicum L.)’de herba verimi ve uçucu yağ oranı üzerine etkisi. XV. Bitkisel İlaç Hammaddeleri Toplantısı, 6-9 Ekim 2004, 305-310s, Antalya.
• Telci İ, Bayram E, Yılmaz G, Avcı AB, 2005. Türkiye’de kültürü yapılan yerel fesleğen (Ocimum spp) genotiplerinin morfolojik, agronomik ve teknolojik özelliklerinin karakterizasyonu ve üstün bitkilerin seleksiyonu (Sonuç Raporu). TOGTAG-3102 No’lu Proje, TÜBİTAK.
• Tuğrul Ay S, Uçar E, Turgut K, 2005. Farklı bitki sıklğının fesleğen (Ocimum basilicum)’ın õn verim ve kalite özellikleri üzerine etkileri. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, 5-9 Eylül 2005, Antalya.
• Yaldız G, Gül F, and Kulak M, 2015. Herb yield and chemical composition of basil (Ocimum basilicum L.) essential oil in relation to the dıfferent harvest period and cultivation conditions. African Journal of Traditional Complementary and Alternative Medicines, 12: 71-76.