Tuz Gölü’nde Çevresel Faktörlerin Artemia Populasyonu’na Etkisi

Yıl 2017, Cilt: 7 Sayı: 2, 303 - 312, 30.06.2017

Mine Kırkağaç Ela Gümüş Göktuğ Yokuş

Öz

Artemia popülasyonu Tuz Gölü’nün batısında 1, doğusunda 4 olmak üzere seçilen toplam 5 istasyonda,

Kasım 2013- Temmuz 2014 yılları aylık olarak arasında araştırılmıştır. Eş zamanlı olarak gölün bazı fiziksel ve

kimyasal özellikleri de (derinlik, seki derinliği, su sıcaklığı, çözünmüş oksijen, kondüktivite ve pH ölçümleri aylık,

amonyum azotu, nitrit azotu, nitrat azotu, ortofosfat, alkalinite, toplam sertlik, klorofil a, silikat konsantrasyonları

mevsimlik olarak) belirlenmiştir. Araştırma süresince kiste rastlanmazken, Artemia sadece bir kez Mart ayındaki

ikinci örneklemede 5. istasyonda metanauplius formunda (3,67x103 birey.m-3) bulunmuştur. Araştırma süresince,

özellikle su sıcaklığı, çözünmüş oksijen ve tuzluluk değerleri son 20 yıla ilişkin verilerle karşılaştırıldığında

artış göstermiş, su derinliği ise gölün tamamında azalmıştır. İstasyonlarda, klorofil a konsantasyonu

(0.18-2.70 µg l-1) ile ortofosfat konsantrasyon değerleri (0-1.07 mg l-1) oldukça düşük düzeylerde bulunmuş, amonyum

azotu konsantrasyonu değerleri ise 1.25-3.25 mg l-1 arasında değişim göstermiştir. Tuz Gölü’ne akan Uluırmak,

Peçeneközü Dereleri ve DSİ Drenaj Kanalının göle ilişkin amonyum-azotu ve ortofosfat konsantrasyonlarını

etkilediği düşünülmektedir. Tuz Gölü’nün biyolojik, fiziksel ve kimyasal özelliklerinin uzun süreli araştırılması,

gölün bugünkü durumuna neden olan faktörlerin de ortaya konmasına katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Artemia, Abiyotik faktörler, biyotik faktörler, Tuz Gölü

The Effects of Environmental Factors on Artemia Population in Tuz Lake (Central Anatolia, Turkey)

Öz

Artemia population was investigated monthly between November 2013-July 2014 in Tuz Lake and

5 stations were selected; one from the west side, 4 from the east side of the Lake. Some physical and chemical

parameters (depth, secchi depth, water temperature, dissolved oxygen, conductivity and pH were measured

monthly and ammonium nitrogen, nitrite nitrogen, nitrate nitrogen, orthophospate, alkalinity, total hardness,

chlorophyll a, silicate concentrations were measured seasonally) of the Lake water were also determined. Artemia

was found only once at the second sampling on March, in the 5th station in metanauplius form about 3,67x103

individual.m, cycts were not found during the research. At the stations, chlorophyll a concentration (0.18-2.70 µg l-1)

and orthophosphate concentration (0-1.07 mg l-1) values were found to be quite low, and ammonium nitrogen

concentration values varied between 1.25 mg l-1 and 3.25 mg l-1. It is thought that Uluırmak and Peceneközü Brooks

and DSİ Drainage Channel flowing into the basin of Tuz Lake affected the ammonium-nitrogen and orthophosphate

concentrations in the Lake. The long-term investigations of the biological, physical and chemical properties of Tuz

Lake will contribute to revealing the factors that caused to the present condition of the Lake.

Anahtar Kelimeler

Artemia, abiotic factors, biotic factors, Tuz Lake

Kaynakça

• Anonymous. 1998. Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater. AWWA. WEF. Washington DC.
• Anonymous. 2007. Biyolojik Çeşitliliğin Tespiti: Tuz Gölü Projesi. Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı. Ankara.
• Anonymous. 2013. Foça. Gökova. Datça-Bozburun. Köyceğiz-Dalyan. Fethiye-Göcek. Patara. kaş-Kalkan-Kekova. Belek. Göksu Deltası. Ihlara. Tuz Gölü. Gölbaşı. Uzungöl. Pamukkale ve Saros körfezi Özel Çevre Koruma Bölgelerinde Su Kalitesinin İzlenmesi ve özel çevre koruma Bölgelerinde İşletilmekte Olan Atıksu Arıma Tesislerinin Verimliliğinin İzlenmesi Projesi. ALKA-TVKGM-Rapor No:R_ÖÇK-RO2.
• Anonymous. 2015. Surface waters quality regulations (in Turkish). Orman ve Su İşleri Bakanlığı. Resmi Gazete. Ankara.
• Balkız Ö. 2015. Tuz Gölü: Flamingolar. Atlas Dergisi. sayı 264.
• Başbuğ Y. 1994. Tuz Gölü’nde Yaşayan Artemia salina (L.. 1758)’nın Biyolojik Özellikleri ve Sistlerinden Laboratuar Koşullarında Larva Üretilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.81 s.
• Başbuğ Y. Demirkalp FY. 1997 A Note on the Brine Shrimp Artemia in Tuz Lake. Hydrobiologia. 263: 45-51.
• Başbuğ Y. 1999. Tuz Gölü’nde Yaşayan Artemia salina (L.. 1758)’nin Bazı Biyolojik Özellikleri. Turkish Journal of Zoology. 23(2): 617-624.
• Burgis JM. Morris P. 1987. The Natural History of Lakes. Saline and Soda Lakes 218: 141-163.
• Çakmak YS. Kaya M. Asan-Ozusaglam M. 2014. Biochemical Composition and Bioactivity Screening of Various Extracts From Duneliella salina. A Green Alg. EXCLI Journal 13: 679-690.
• Çamur MZ. Mutlu H. 1995.Tuz Gölü'ndeki mineral çökeliminin termodinamik değerlendirilmesi. Türkiye Jeoloji Bülteni. 38: 2. 67-73.
• Demir A. Arısoy M. 2013. Tuz Gölü Mikrobiyolojik Çeşitliliğinin Ekonomik Değer Analizi: Duneliella salina Örneği. Biyoçeşitlilik Sempozyumu. 22-23 Mayıs. Marmaris. Bildiri Kitabı. 53-55.
• Demir N. 2007. Changes in the phytoplankton community of a coastal. hyposaline lake in western Anatolia. Turkey. Limnology Asia/Oceania Report. 8: 337-342.
• Dhont J. Van Stappen G. 2003. Biology. tank production and nutritional value of Artemia. In: Stottrop JG and Mc Evoy LA (eds). Live Feeds in Marine Aquaculture. Blackwell Publishing. 65-121.
• Edmondson WT. 1959. Fresh-Water Biology. John Wiley and Sons. New York.
• Edmondson WT. Winberg GG. 1971. A manual on methods for the assesment of secondary productivity in fresh waters. Blackwell Scientific Publications. Oxford.
• Eimanifar A. Monthshebbi F. 2007. Urmia Lake: a Brief Review. Saline Systems. 3:5.??
• Erençin Z. Köksal G. 1987. İçsular Temel Bilimleri Limnology. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Yayınları. 375. Ankara.
• Hammer UT. 1993. Zooplankton distribution and abundance in saline Lakes of Alberta and Saskatchewan. Canada. International Journal of Salt Lake Resources. 2(2): 111-132.
• Kesici T. Kocabaş Z. 2007. Biyoistatistik. Ankara Üniversitesi Eczacılık Fak. Biyoistatistik Yayın No:94. Ankara.
• Kılıç AM. Uyanık E. 2001. Tuz Gölü’nde Oluşan Kirlenmenin Göl Üzerindeki Etkilerinin Araştırılması. 4. Endüstriyel Hammaddeler Sempozyumu.18-19 Ekim. İzmir.
• Koste W. 1978. Rotatoria. Die Radertiere Mitteeuropas. 2th ed. Gebruder Borntraeger. Berlin.
• Mc Cauley E. 1984. The estimation of the abundance and biomass of zooplankton in samples. In: Downing JA and Rigler FH (eds). A manual on methods for the assembling of secondary productivity in fresh waters 2th ed. Blackwell Scientific Publications. Oxford.
• Persoone G. Sorgeloos P. 1980. General aspects of the ecology and biogeography of Artemia: 3-24 In: Persoone G. Sorgeloos P. Roels O and Jaspers E (eds). The Brine Shrimp Artemia.Vol.3. Universa Press. Wetteren. Belgium.
• Saygı YB. Demirkalp FY. 2002. Effects of temperature on survival and growth of Artemia from Tuz Lake. Turkey. The Israeli Journal of Aquaculture-Bamidgeh 54(3). 125-133.
• Smith DG. 2001. Pennak’s freshwater invertebrates of the United States:Porifera to Crustacea. John Wiley&Sons. United States.
• Strickland JDH. Parsons TR. 1972. A practical handbook of seawater analysis. 2nd ed. Bulletin of Fish Resources Board Can. Ottowa.
• Tanyolaç J. 2006. Limnoloji. Basım ve Yayın San. Tic. Ltd. Şti. 4. Baskı. Ankara.
• Uygun A. Şen E. 1978. Tuz Gölü Havzası ve Doğal Kaynakları I: Tuz Gölü Suyunun Jeokimyası. Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni. 21; 113-120.
• Wen Z. Zhi-Hui H. 1999. Biological and ecological features of inland saline waters in North Hebei. China. International Journal of Salt Lake Research. 8: 267-285.
• Wen Z. Mian-Ping Z. Xian-Zhong X. Xi-Fang I. Gan-Lin G. Zhi-Hui H. 2005. Biological and ecological features of saline lakes is northern Tibet. China. Hydrobiologia. 541:189-203.
• Wetzel RG. Likens GE. 1991. Limnological analysis. 2nd ed. Springer Verlag. New York.
• Williams WD. 1998. Salinity as a determinant of the structure of biological communities in salt lakes. Hydrobiologia. 381: 191-201.
• Wurtsbaugh WA. Gliwicz ZM. 2001. Limnological control of brine shrimp population dynamics and cyst production in the Great Salt Lake. Utah. Hydrobiologia. 486:119-132.
• Zhao W. He ZH. 1999. Biological and ecological features of inland saline waters in North hebei. China. China. International Journal of Salt Lake Research. 8: 267-285.