A Study on Bird Diversity of Heybeli Lake (Bitlis)

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 2, 692 - 698, 01.06.2019

Hümeyra Nergiz

https://doi.org/10.21597/jist.492499

Cited By: 2

Öz

This study was carried out at Heybeli Lake located on the north shore of the Van Lake. In this research, conducted between years of March 2017-April 2018 in the Lake Heybeli, 78 bird species belonging to 32 families of 14 ordo were identified. Of these species, 34 (43.5%) were resident, 35 (44.8%) were summer migrant, 5 (6.5%) were winter migrant and 4 (5.2%) were transit migrant. These species were belonged to different IUCN (International Union for Conservation of Nature) Red List Categories including; White headed duck (Oxyura leucocephala)-EN, Armenian Gull (Larus armenicus)-NT and Northern lapwing (Vanellus vanellus)-NT, Common pochard (Aythya ferina)-VU. According to Bern Convention Red List Categories, all of observed species were categorized as; 49 in Appendix II and while 22 in Appendix III. It was determined that some human activities such as illegal hunting, overgrazing and uncontrolled reed cutting and burning in the area affected water birds that live and breed in the lake.

Anahtar Kelimeler

Ornithofauna, biodiversity, wetlands, birds, Van Lake Basin

Heybeli Gölü (Bitlis) Kuş Çeşitliliği Üzerine Bir Araştırma

Öz

Bu çalışma, Van Gölü’nün kuzey kıyısında yer alan Heybeli Gölü’nde yapılmıştır. Araştırmada Mart 2017-Nisan 2018 tarihleri arasında gerçekleştirilen gözlem sonuçları değerlendirilmiş, 14 takım ve 32 familyaya ait 78 kuş türü tespit edilmiştir. Bu türlerden 34’ü yerli (% 43.5), 35’i yaz ziyaretçisi (%44.8), 5’i kış ziyaretçisi (% 6.5) ve 4’ü transit göçerdir (%5.2). Heybeli Gölü kuşlarının IUCN (Uluslararası Doğa Koruma Birliği) kategorilerine göre tehlike durumları; Dikkuyruk ördek (Oxyura leucocephala)-EN, Van Gölü Martısı (Larus armenicus)-NT ve Kız kuşu (Vanellus vanellus)-NT, Elmabaş patka (Aythya ferina )-VU olarak verilmiştir. Ayrıca Bern Sözleşmesine göre alandaki kuş türlerinin 49 tanesi Ek II listesinde, 22 tanesi ise EK III listesinde yer almaktadır. Alandaki yasadışı avcılık, aşırı otlatma, kontrolsüz saz kesimi ve yakımı gibi aktivitelerin gölde konaklayan ve üreyen su kuşlarını olumsuz etkilediği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ornitofauna, biyoçeşitlilik, sulak alanlar, kuşlar, Van Gölü Havzası

Kaynakça

• Adızel Ö, 1998. Van Gölü Havzası Ornitofaunası Üzerine Araştırmalar. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji ABD, Doktora Tezi, 242 s.
• Adızel Ö, Durmuş A, 2009. A Study on Bird Species Under Threat and Avifauna of Erçek Lake (Van-Turkey). Scientific Research and Essay, 4 (10):1006-1011.
• Adızel Ö, Durmuş A, Kiziroğlu İ, 2009. Preliminary study on newly detected Yaylıyaka Marshes in the Lake Van Basin, Turkey. The Journal of Animal and Plant Sciences, 20(4):286-292.
• Adızel Ö, Durmuş A, Kiziroğlu İ, 2016. Lake Van Basin Types of Bird Species. V. International Eurasian Ornithology Congress, 10-13 May, Çanakkale.
• Anonim, 1993. Türkiye’nin Sulak Alanları. Türkiye Çevre Vakfı Yayınları, Ankara, 398s.
• Anonim, 2017. Bitlis İli 2017 Yılı Çevre Durum Raporu. http://webdosya.csb.gov.tr/db/ced/icerikler/b-tl-s_-cdr2017-20181011142542.pdf. (Erişim tarihi: 26.11.2018).
• Bibby CJ, Burgess ND, 1992. Bird Census Techniques. Academic Press Limited, London, 257pp.
• Bilgin C, Akçakaya HR, 1987. Türkiye’nin Biyolojik Zenginlikleri. Türkiye Çevre Sorunları Vakfı Yayını, 316s Ankara.
• Eken G, Bozdoğan M, İsfendiyaroğlu S, Kılıç DT, Lise Y, 2006. Türkiye’nin Önemli Doğa Alanları. Mas Matbaacılık, 699s. Ankara.
• Dobinson HM, 1976. Bird Count, A Practical Guide to Bird Survey. Keztrel Books, Published by Penguin Books Ltd.Hormondsworth, Middlesex, 192pp.
• Green I, Moorhouse N, 1995. A Birdwatchers’ Guide to Turkey. Bird Watcher’s Guides Prion Ltd., England, 122pp.
• Harrison C, Greensmith A, 2000. Birds of the World.A. Dorling Kindersley Book, 416 pp., London.
• Heinzel H, Fitter R, Parsiov J, 1995. Türkiye ve Avrupa’nın Kuşları. Doğal Hayatı Koruma Derneği Yayını, İstanbul, 384s.
• IUCN, 2017. The International Union for Conservation of Nature Red List of Threatened Species. http://www.iucnredlist.org. (Erişim tarihi: 26.11.2018).
• Khan MS, Pant A, 2017. Conservation status, species composition, and distribution of Avian Community in Bhimbandh Wildlife Sanctuary, India.Journal of Asia Pasific Biodiversity, 10:20-26.
• Kiziroğlu İ, 2008. Türkiye Kuşları Kırmızı Listesi. Desen Matbaası, Ankara, 148s.
• Lantz SM, Gawlik DE, Cook MI, 2011. The effects of water depth and emergent vegetation on foraging success and habitat selection of wading birds in the Everglades. Waterbirds, 34:439-447.
• Seçmen Ö, Leblebici E, 1997. Türkiye Sulak Alan Bitkileri ve Bitki Örtüsü. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Yayınları, Yayın no:158, İzmir, 405s.
• Sezen J, 2017. Türkiye ve Dünyada Korunan Alanlara Yönelik Çevre Bilincinin Önemi. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 2(2):165-177.
• Sulai P, Nurhidayu S, Aziz N, Zakaria M, Barclay H, Azhar B, 2015. Effects of water quality in oil palm production landscapes on tropical waterbirds in Peninsular Malaysia. Ecological Research, 30:941-949.
• Svensson L, Mullarney K, Grant PJ, Zetterstrom D, 2011. Collins Bird Guide The Most Complete Guide to The Birds of Britain and Europe. Harper Collins, UK, 392 pp.