Balıkesir İli Karma Yem Üretimi ve Karma Yem Fabrikalarının Mevcut Durumları

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 2, 1438 - 1448, 01.06.2020

Kasim Özek

https://doi.org/10.21597/jist.655497

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmada, Balıkesir ilindeki yem fabrikalarının mevcut durumlarının tespit edilmesi ve karma yem sektörünün sorunlarına yönelik çözümler önerilmesi amacıyla ildeki fabrikaların idari ve teknik alt yapıları, üretim, pazarlama, hammadde, kalite, kapasite kullanım oranı (KKO), istihdam ve sorunları araştırılmıştır. Bu amaçla, ildeki faal haldeki 24 yem fabrikası ziyaret edilmiş ve toplam 48 sorudan oluşan anket uygulanarak elde edilen veriler analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, Balıkesir ilindeki yem fabrikalarının kurulu kapasitelerinin yaklaşık 4.5 milyon ton yıl yem olduğu, bu kurulu kapasiteye karşılık 2018 yılında 1.87 milyon ton yem üretimi ile KKO’nun %41.5 olduğu tespit edilmiştir. İldeki yem fabrikalarının 17’si anonim şirket, 7’si limitet şirket iken; fabrikaların %37.5’inin otomatik, %41.7’sinin yarı otomatik ve %20.8 ’inin ise manüel olduğu ve yem fabrikalarında toplam 1005 kişinin istihdam edildiği saptanmıştır. Anket sonuçlarına göre ildeki yem fabrikalarının %66.7’sinde hammadde ve yem analiz laboratuvarlarının bulunduğu ve %83.3’ününde bir rasyon hazırlama programı kullandıkları, fabrikaların %95.8’i hammadde ve yem depolamada kullanılmak üzere hem dikey hem yatay siloya sahip olduklarını bildirmişlerdir. İlde 2018 yılında üretilen karma yemin %50’sini kanatlı, %45’ini büyükbaş, %5’ini ise küçükbaş hayvan yemleri oluşturmuştur. Üretim maliyetlerinin %79’unun hammadde, geri kalan %21’inin ise işletme maliyetlerinden oluştuğu tespit edilmiştir. Hammadde fiyatlarının yüksekliği ve temin zorluğu, döviz kuru yüksekliği ve kur oynaklığı, haksız rekabet ve kayıtsız üretim ile iç talep yetersizliği en önemli sorunlar olarak belirlenmiştir. Sonuç olarak, ildeki yem fabrikalarının çoğunluğunun idari ve teknik donanımları ile laboratuvar altyapılarının yeterli olduğu, fabrikaların en önemli sorunlarının ise KKO’larının düşüklüğü ve hammadde fiyatlarının yüksek olması olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Balıkesir, kapasite kullanım oranı, karma yem, sorunlar, yem fabrikası

Destekleyen Kurum

Yok

Balıkesir Mixed Feed Production and Current Situations of Feed Mills in Province

Öz

In this study, administrative and technical infrastructures, production, marketing, raw material, quality, capacity utilization ratio (CUR), employment and problems of the factories were investigated in order to determine the current status of feed mills in Balıkesir and to propose solutions for the problems of the mixed feed sector. For this purpose, 24 feed factories in the province were visited and a questionnaire consisting of a total of 48 questions was interviewed and the data obtained were analyzed. As a result of the research, it was determined that the installed capacity of feed mills in Balıkesir province was 4.50 million ton year-1 and in contrast to this installed capacity, the CUR was 41.5% by producing 1.87 million tons of feed in 2018. Seventeen factories were joint stock companies, 7 factories were limited companies of the feed factories in the province. Percent of 37.5 the feed factories were automatic, 41.7% were semi-automatic and 20.8% were manual, and a total of 1005 people were employed in feed factories. According to the results of the survey, it was determined that 66.7% of feed factories in the province had raw material and feed analysis laboratories, and 83.3% of factories used a ration preparation program. It was determined that 95.8% of the factories have both vertical and horizontal silos for use in raw material and feed storage. Mixed feed produced in the province in 2018 were consisted of 50% of the poultry, 45% of cattle, 5% of sheep feeds. It was determined that 79% of the production costs consisted of raw materials and 21% were operating costs. High raw material prices and difficulty in supply, high exchange rate and exchange rate volatility, unfair competition and unregistered production and insufficiency of domestic demand have been identified as the most important problems. As a result, the administrative and technical equipment and laboratory infrastructures of the majority of the feed mills in the province are sufficient, and the most important problems of the factories are the low CUR and high raw material prices.

Anahtar Kelimeler

Balıkesir, capacity utilization ratio, feed mill, mixed feed, problems

Kaynakça

• Akbay KC., Ak İ, 2018. Karma Yem Teknolojisindeki Gelişmelerin Karma Yem Kalitesine ve Yem Değerine Etkileri. Bursa Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 32(2), 175-188.
• Akdeniz RC, Ak İ, Boyar S, 2005.Türkiye’de Karma Yem Endüstrisi ve Sorunları, Türkiye Ziraat Mühendisliği VI. Teknik Kongresi, s. 935-960, Ankara.
• Anonim, 2011. Yem Hijyen Yönetmeliği. Resmi Gazete. 27.11.2011, sayı:28155.
• Anonim, 2019a. Tarım ve Orman Bakanlığı, Hayvancılık Genel Müdürlüğü kayıtları:https://www.tarimorman.gov.tr/sgb/Belgeler/SagMenuVeriler/HAYGEM.pdf (27.11.2019).
• Anonim, 2019b. Tarım ve Orman Bakanlığı, Balıkesir İl Tarım ve Orman Müdürlüğü kayıtları. https://balikesir.tarimorman.gov.tr/Belgeler/Faaliyet%20Faporu/Bal%C4%B1kesir%20Tar%C4%B1m%20ve%20Hayvanc%C4%B1l%C4%B1k%20.pdf (27.11.2019).
• Anonim, 2019c. Tarım ve Orman Bakanlığı, Balıkesir İl Tarım ve Orman Müdürlüğü kayıtları. Yayımlanmamış.
• Anonim, 2019d. Tarım ve Orman Bakanlığı, Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü kayıtları: https://www.tarimorman.gov.tr/sgb/Belgeler/SagMenuVeriler/GKGM.pdf. (27.11.2019).
• Anonim, 2019e. Karma yem sanayii raporu. Türkiye Yem Sanayicileri Birliği. Poyraz Ofset Matbaacılık, Ankara.
• Bayındır O, 2015. Konya İlinde Karma Yem İmalatında Kullanılan Bazı Yem Materyallerinin Besin Madde Muhtevasındaki Varyasyonun Belirlenmesi. Yüksek lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, S:38, Konya.
• Bayraktar F, 1999. Yem Sektörü. Türkiye Kalkınma Bankası A.Ş. Sektörel Araştırmalar. SA/99-2-8, Araştırma Müdürlüğü, TKB Matbaası, Ankara.
• Borazdan A, Ayhan B, 2017. Karma Yem Sektör ve Yatırım Fizibilitesi. Serhat Kalkınma Ajansı yayınları, Kars.
• Budağ C, 2011. Van’da Bulunan Yem Fabrikalarının Üretim Durumları ve Sorunları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 16 (2):59-66.
• Demir P, Aksu Elmalı DA, 2011. Doğu Anadolu Bölgesindeki Kimi Yem Fabrikalarının Mevcut Durumu ve Sorunları. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi, 82(1):29-34.
• Denli M, Demirel R, Sessiz A, 2015. Diyarbakır İli Karma Yem Endüstrisinin Durumu. Türk Tarım – Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 3(9): 701-706.
• NRC,1994. National Research Council. Nutrient Requirements of Poultry – Ninth Revised Edition.
• Özen N, Çakır A, Haşimoğlu S, Aksoy A, 1999. Yemler Bilgisi ve Teknolojisi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Notları 50. Erzurum.
• Tekerli N, 2010. Ege Bölgesi Karma Yem Sanayinin Mevcut Durumunun İncelenmesi ve Geliştirilmesi Üzerine Bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Namık Kemal Ünivesitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, S:55, Tekirdağ.
• TÜİK, 2019. Veri tabanları. Bitkisel Üretim İstatistikleri. www. Tuik.gov.tr (15.11.2019).
• Zincirlioğlu M, Ceylan N, Aksoy A, Vural H, 1995. Türkiye’de Karma Yem Üretimi ve Kullanımı. Türkiye Ziraat Mühendisliği IV. Teknik Kongresi, S: 983-997, Ankara.