Investigation of The Ecology and Morphology of Prunus cocomilia var. cocomilia and Prunus cocomilia var. puberula taxa in the Yamanlar and Manisa (Spil) Mountains

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 3, 1576 - 1589, 01.09.2020

Funda Semenderoğlu , Adnan Semendeoğlu , Ahmet Serdar Aytaç

https://doi.org/10.21597/jist.678873

Öz

There are 3649 endemic taxa including 63 species and subspecies and varieties of some species in our country. Although the rate of endemism in the phytogeographical regions in our country is quite high, these endemic taxa are mostly distributed in mountainous areas. In this study, the current ecological and morphological conditions of the Prunus cocomilia var. cocomilia and Prunus cocomilia var. puberula taxa of the Rosaceae family on similar elevations on the Yamanlar Mountain and Manisa Mountain were compared. The distribution of taxa was determined by literature and field studies. In the morphological studies, measurements were made on the root and each shoot area. In the ecological studies, the physical geography characteristics, climatic characteristics, parent material and soil properties of the study areas were evaluated and the physical and chemical analyzes performed in the soil were compared with the results of chemical analysis in the plants. As a result, with the presence of both taxa in the places indicated in the literature, the presence of Prunus cocomilia var. puberula on Manisa Mountain starting from 530-540 m and approximately reaching to the peak (1400-1500 m) was determined. As the altitude increases in Manisa and Yamanlar mountain, it is determined that shrinkage in plant shoot regions and increasing in trunk thorn size on both taxa.

Anahtar Kelimeler

Prunus taxa, endemic, physical geography, morphology, ecology

Yamanlar ve Manisa (Spil) Dağlarındaki Prunus cocomilia var. puberula ile Prunus cocomilia var. cocomilia Taksonlarının Ekoloji ve Morfolojilerinin İncelenmesi

Öz

Ülkemizde 63 familyaya ait tür ve bazı türlerin alttür ve varyeteleri de dâhil 3649 endemik takson bulunmaktadır. Ülkemizde bulunan fitocoğrafik bölgelerde endemizm oranı oldukça yüksek olmakla birlikte, bu endemik taksonlar çoğunlukla dağlık alanlarda yayılış göstermektedir. Bu çalışmada Rosaceae familyasından Prunus cocomilia var. cocomilia ve Prunus cocomilia var. puberula taksonlarının Yamanlar dağı ve Manisa dağındaki benzer yükseltilerde görülen mevcut ekolojik ve morfolojik durumları karşılaştırılmıştır. Çalışılan taksonların yayılışları literatür çalışması ve yapılan arazi çalışmaları ile tespit edilmiştir. Morfolojik çalışmalarda kök ve sürgün bölgelerine ait ölçümler yapılmış, ekolojik çalışmalarda, çalışma alanlarının fiziki coğrafya özellikleri, iklim özellikleri, ana kaya, toprak özellikleri değerlendirilmiş ve toprakta yapılan fiziksel ve kimyasal analizler ile bitkide yapılan kimyasal analiz sonuçları karşılaştırılmıştır. Sonuç olarak her iki taksonun literatürde belirtilen yerlerdeki varlığı ile birlikte, Prunus cocomilia var. puberula’nın Manisa dağında 530-540 m’lerden başlayıp yaklaşık zirveye (1400 -1500 m) kadar varlığı tespit edilmiştir. Gerek Yamanlar gerekse Manisa dağında yükseklere çıkıldıkça her iki taksonda da bitki sürgün bölgelerinde küçülmeler olduğu, Prunus cocomilia var. puberula’nın gövde diken boyutlarında artış olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Prunus taksonları, endemik, fiziki coğrafya, morfoloji, ekoloji

Kaynakça

• Avcı M, 1993. Türkiye’nin Flora Bölgeleri ve Anadolu Diagonali”ne Coğrafi Bir Yaklaşım. Türk Coğrafya Dergisi, (28): 225-248.
• Baytop A, Demiriz H, 1980. Rare Plants and endemics in Turkey – in Europe. İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Mecmuası. Seri B, (45): 109 –111.
• Bilen S, Sezen Y, 1993. Toprak Reaksiyonunun Bitki Besin Elementleri Elverişliliği Üzerine Etkisi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 24 (2): 156-166.
• Bouyoucos GJ, 1962. Hydometer method improved for making particle size analysis of soil, Agronomy Journal. 54 (5): 464-465.
• Bremner JM, Shaw K, 1955. Determination of ammonia and nitrate in soil. The Journal of Agricultural Science, 46 (3): 320-328.
• Davis PH, 1972. Flora of Turkey and East Aegean Island. Edinburgh University Press, Volume 4, s.46-47, Edinburgh-England.
• Davis, P.H, 1965-1985: Flora of Turkey and The East Aegean Island, vol. 1-9. Edinburgh University Press, Edinburgh.
• Dönmez AA, Yıldırımlı Ş, 2000. Taxonomy of the genus Prunus L. (Rosaceae) in Turkey. Turkish Journal of Botany, 24: 187 - 202.
• Duman H, 1985. Manisa Dağı (Spil Dağı) Milli Parkının Flora ve Vejetasyonu Üzerine Bir Çalışma, Gazı Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi (Basılmamış).
• Ekim T, Koyuncu, M, Erik S, İlarslan R, 1989. Türkiye’nin Tehlike Altındaki Bazı Nadir ve Endemik Bitkileri. Türkiye Tabiatını Koruma Derneği, Yayın No: 18, Ankara.
• Erdoğan B, 1990. İzmir–Ankara Zonu’nun İzmir ile Seferihisar arasındaki bölgede stratigrafik özellikleri ve tektonik evrimi. Türkiye Petrol Jeologları Derneği Bülteni, 2 (1): 1-20.
• Erinç S, 1955. Gediz ve Küçük Menderes deltalarının morfolojisi. 9. Coğrafya Meslek Haftası, 22-29 Aralık l954, Tebliğler ve Konferanslar, İstanbul, Türk Coğrafya Kurumu Yayınları, No:2, 33-66.
• Gemici Y, 1981. İzmir Yamanlar Dağı ve Çevresinin Flora ve Vejetasyonu, Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Botanik Bahçesi ve Herbaryum Merkezi, Yüksek Lisans Tezi.
• Gemici Y, Seçmen Ö, 1983. İzmir Yamanlar Dağı Florası. Doğa Bilim Dergisi A, 7 (3): 473-507.
• Gülçur F, 1974. Toprağın Fiziksel ve Kimyasal Analiz Metotları. Orman Fakültesi Yayınları, No. 201, s.128-133, Kutıılmuş Matbaası, İstanbul.
• Günal N, 1993. Manisa Dağında Doğal Bitki Örtüsünün Görünümü. İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Coğrafya Enstitüsü Bülteni, 10 (10): 65-73.
• Güner A, Aslan S, Ekim T, Vural M, Babaç M.T, 2012. Türkiye Bitkileri Listesi Damarlı Bitkiler. Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Botanik Bahçesi ve Flora Araştırma Derneği Yayını, Flora Dizisi 1, İstanbul.
• Jackson M, 1958. Soil Chemical Analysis Prentice Hall Inc. Englewood California, N.T., USA. 45-46.
• Karaoğlu Ö, 2014. Tectonic Controls on the Yamanlar Volcano and Yuntdağı Volcanic Region, Western Turkey: Implications for an Incremental Deformation, Journal of Volcanology and Geothermal Research, volüme 274, 16–33.
• Kaya Y, Aksakal Ö, 2005. Endemik Bitkilerin Dünya ve Türkiye’deki Dağılımı. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 7 (1): 85-99.
• Kayıkçı S, Oğur E, 2012. Hatay İlinde Yayılış Gösteren Bazı Orkide Türleri Üzerine Bir İnceleme. Anadolu Journal of Aegean Agricultural Research Institute, 22 (2): 1-12.
• Koçman A, 1989. Uygulamalı Fiziki Coğrafya Çalışmaları ve İzmir-Bozdağlar Yöresi Üzerine Araştırmalar. Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayın No: 49, s. 52-61, İzmir.
• Koçman, A., 1993. İnsan Faaliyetleri ve Çevreye Etkileri Açısından Ege Ovalarının İklimi, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayın No: 73, s.24-30, İzmir.
• Nehring K, 1960. Agricultur chemische untersuchungs methoden für Dünge und Furttermittel, Boden und Milch, Hamburg-Berlin.
• Okay Aİ, Siyako M, 1991. The new position of the İzmir–Ankara Neo-Tethyan suture between İzmir and Balıkesir. (Editör: Süleyman Turgut), Ozan Sungurlu Symposium Proceedings, pp. 333–355.
• Özhatay N, Akalın E, Güler N, Ersoy H, Yeşil Y, Demirci S, 2013. Floristic richness and conservation priority sites in the northwest of European Turkey. Phytologıa Balcanıca, 19 (1): 77 – 88.
• Özhatay FN, Kültür Ş, Türdal MB, 2011. Check-list of additional taxa to the supplement Flora of Turkey V. Turkish Journal of Botany, TÜBİTAK, 35: 589-624.
• Özdemir F, Pirdal M, Öztürk M,1988. Batı Anadolu’da Yayılış Gösteren Bazı Endemiklerin Morfolojik, Anatomik ve Ekolojik Özellikleri Üzerinde Araştırmalar. Cilt 3: 141-150, IX. Ulusal Biyoloji Kongresi, 21-23 Eylül 1998, Sivas.
• Öztürk M, Pirdal M, Uysal İ, 1992. Türkiye Endemiklerinin Ekolojisi ve Önemi. Tarım ve Köy Dergisi, 74: 20–21.
• Schwarz O, 1936. Die Vegetations Verhaltnisse West Anatoliens. Englers Botanische Jb.
• Seçmen Ö,1996. Türkiye Florası. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Teksirler serisi No: 120
• Semenderoğlu A, Aytaç AS, Aşkın Y, Gül P, 2005. Manisa (Spil) Dağı Milli Parkı’nın Alternatif Planlama Stratejisine Yönelik Ön Araştırma. Korunan Alanlar Sempozyumu, 8-10 Eylül 2005, Isparta.
• Semenderoğlu A, Aytaç AS, 2005. Murat Dağının Vejetasyon Coğrafyası. Ulusal Coğrafya Kongresi, 29-30 Eylül 2005, İstanbul.
• Semenderoğlu F, 1997. Bazı Endemik Taksonlar Üzerinde Morfolojik, Anatomik ve Ekolojik İncelemeler, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Sezer Lİ, 1987. Manisa-Yamanlar Dağı ve Çevresinin Fiziki Coğrafyası, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Şenkul Ç, Kaya S, 2017. Türkiye Endemik Bitkilerinin Coğrafi Dağılışı. Türk Coğrafya Dergisi, 69: 109-120.
• Şık L, Gemici Y, 2009. Yunt Dağı (Manisa) Orman Vejetasyonunun Bitki Sosyolojisi Yönünden Araştırılması. Celal Bayar Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 5 (1): 75-86.
• Stubing NH, 1965. Paintings. Published by Bear Lane Gallery, Oxford, 1965.
• Torlak H, Vural M, Aytaç Z, 2010. Türkiye’nin Endemik Bitkileri. Kültür ve Turizm Bakanlığı.
• Walter H, 1962. Anadolu’nun Vejetasyon Yapısı (Çev. S.USLU). İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi, Yayın no: 80, İstanbul.
• Yılmaz E, Çiçek İ, 2016. Türkiye Thornthwaite İklim Sınıflandırması. Journal of Human Science, 13 (3): 3973-3994.