Evaluation of Istanbul Çırpıcı City Park in Terms of Disabled Use

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 3, 2062 - 2075, 01.09.2020

Özüm Türcan İmren Tuğba Kiper

https://doi.org/10.21597/jist.711965

Cited By: 3

Öz

In this study, the answer to the question “Can Çırpıcı City Park be used and accessible for the disabled?" was sought within the framework of the hypothesis "Equal accessibility and usability of all individuals with different features should be developed in the construction of urban outdoor spaces". For this purpose, it is aimed to evaluate the utilization opportunities of Çırpıcı City Park for the disabled. The study was developed based on field observations and related literature and supported with visual materials. Accessibility (park entrance, pedestrian path, stairs, ramp, parking lot), landscape furniture elements (seating element, sign and direction sign, lighting element, trash bin), usage and activity (children's playground, sports area) and planting features of the park area were questioned and analyzed in terms of outdoor standards for the disabled. Within the scope of the findings, solutions for disabled people were evaluated and some suggestions were developed to improve the current situation. As a result, the importance of keeping design at the forefront is emphasized not only for individuals with disabilities, but also for everyone.

Anahtar Kelimeler

Urban outdoorspaces, disability, accessibility in lansdscape architectural design, Çırpıcı City Park

İstanbul Çırpıcı Kent Parkı’nın Engelli Kullanımı Açısından Değerlendirilmesi

Öz

Bu çalışmada; "Kentsel dış mekânların kurgulamasında, farklı özelliklere sahip bütün bireylerin eşit şekilde erişilebilirliği ve kullanılabilirliğine yönelik kararlar geliştirilmelidir" hipotezi çerçevesinde; "Çırpıcı Kent Parkı engelliler açısından kullanılabilir ve erişilebilir mi?" sorusuna yanıt aranmıştır. Bu amaçla; Çırpıcı Parkı'nda, kent parklarının kullanım olanaklarının engelliler açısından değerlendirilmesi hedeflenmiştir. Çalışma; arazi gözlemleri ve konu ile ilgili literatürlere dayalı olarak geliştirilerek, görsel materyallerle desteklenmiştir. Park alanı; ulaşılabilirlik (park girişi, yaya yolu, merdiven, rampa, otopark), peyzaj donatı elemanları (oturma elemanı, işaret ve yönlendirme levhası, aydınlatma elemanı, çöp kutusu), kullanım ve aktivite (çocuk oyun alanı, spor alanı) ile bitkilendirmeye ilişkin özellikler, engellilere yönelik dış mekân standartları bakımından analiz edilerek sorgulanmıştır. Bulgular kapsamında engellilere yönelik sorunlar değerlendirilerek mevcut durumun iyileştirilmesi için çözüm önerileri geliştirilmiştir. Sonuç olarak, sadece engelli bireyler için değil herkes için tasarımın ön planda tutulmasının önemi vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kentsel açık alanlar, engelli, peyzaj tasarımında ulaşılabilirlik, Çırpıcı Kent Parkı

Kaynakça

• Andaç G,1997. Ulaşılabilirlikte boyutsal kriterler. Yapı Dünyası, 2:20.
• Aygün E, Korkut A, Kiper T, 2018. Engelli bireyler için kentsel dış mekânlara erişilebilirliğin incelenmesi: Tekirdağ örneği. Artium, 2: 20-32.
• Bahadır B, 2014. Parklarda erişilebilirliğin engelliler açısından irdelenmesi: İstanbul – Göztepe 60. Yıl Parkı örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Barla Beldesi Tasarım Raporu, 2016. Barla Beldesi tasarım raporu, 121 s., Isparta.
• BM, 2004. Engellilerin erişebilirliğinde engelsiz çevreler tasarlama kılavuzu. (Accessibility fortheDisabled A Design Manual for a BarrierFree Environment), United Nations EconomicandSocialCommissionfor Western Asia, http://www.un.org/esa/socdev/enable/designm/index.html, Son erişimtarihi: 04 Ocak 2020.
• Buğra Tekinalp S, Birol Özerk G, 2015. Balıkesir Atatürk Parkı’nın evrensel tasarım bağlamında değerlendirilmesi. Mimarlık, 382: 54-59.
• Çakır Sümer G, 2015. Engelsiz şehir kavramı açısından Malatya. Journal of Management ve Economics, 22(1): 113-138.
• Çelik A, Ender E, Seyidoğlu Akdeniz N, 2015. Engelsiz parklarda peyzaj tasarımı. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi. 8 (2): 05–11.
• Engelliler İçin Evrensel Standartlar Kılavuzu, 2017. Dünya Engelliler Vakfı, Dünya Engelliler Vakfı, 192s., İstanbul.
• Eşkil YÖ, 2011. Engelliler için dış mekân tasarım özellikleri bağlamında Ankara kent parklarının irdelemesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Bartın Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bartın.
• Kalkınma Bakanlığı, 2019. Onuncu Kalkınma Planı. http://www.kalkinma.gov.tr. Son erişimtarihi: 07 Kasım 2019.
• Kalkınma Bakanlığı, 2020. Onbirinci Kalkınma Planı. http://www.kalkinma.gov.tr. Son erişimtarihi: 7 Kasım 2019.
• Kaplan H,2007. Kentsel mekânların erişebilirliği ve okunaklılığını sağlamada kentsel tasarımın bir bileşeni olarak engelsiz tasarım. TMMOB Mimarlar Odası Yayını, Dosya 04, Bülten 46, s. 51-62, Ankara.
• Kaplan H, Öztürk M, 2004. Engelliler, kamu mekânı ve engelsiz tasarım: kamusal iç mekânlarda irdelenmesi için bir çerçeve. Planlama, 2: 67-74.
• Kentsel Mekânsal Standartların Geliştirilmesi, 2017. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Güzel Sanatlar Ün. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yayını, 585s.
• Kuter N, Çakmak M, 2017. Kamusal dış mekânlarda engelliler için tasarım: Ankara, Seğmenler Parkı örneği. Anadolu Orman Araştırmaları Dergisi, 3(2): 93-110.
• Ören Ö, 2015. Kent parklarının engelli standartları açısından değerlendirilmesi (Recep Yazıcıoğlu ve Adalet Parkları-Denizli). Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Dönem Projesi, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, 66 s., Denizli.
• Özdemir A, 2017. Engelsiz oyun alanları için kapsayıcı tasarım yaklaşımı. Ege Mimarlık. 95:20-23.
• ÖZİ, 2010. T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı yerel yönetimler için ulaşılabilirlik temel bilgiler teknik el kitabı. H.Kaplan, Ü.Yüksel, A.B. Gültekin, C. Güngör, N. Karasu, M. Çavuş (Ed.), T.C Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı Yayınları, No:49, Ankara, s. 139.
• Sarı D, Karaşah B, 2018. Bitkilendirme tasarımı öğeleri, ilkeleri ve yaklaşımlarının peyzaj tasarımı uygulamalarında tercih edilirliği üzerine bir araştırma. Megaron, 13(3): 470-479.
• Tandoğan O, 2014. Çocuk için daha yaşanılır bir kentsel mekân. Megaron, 9(1):19-33.
• URL-1, http://www.unesco.org.tr/Pages/108/219/S%C3%BCrd%C3%BCr%C3%BClebilir-Kalk%C4%B1nma-2030-Hedefleri-%C4%B0htisas-Komitesi. Son erişim tarihi: 2 Şubat 2020.
• Uslu A, Shakouri N, 2014. Kentsel peyzajda engelli/yaşlı birey için bağımsız hareket olanağı ve evrensel tasarım kavramı. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 14(1): 7-14.