Serin iklim yeşil alan bitkilerinin Samsun koşullarında uyum, kalite ve devamlılık özellikleri

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 3, 2216 - 2226, 01.09.2020

Sedat Arslan İlknur Ayan Zeki Acar

https://doi.org/10.21597/jist.732451

Öz

Bu çalışma, Samsun ekolojik şartlarında bazı serin iklim yeşil alan bitkilerinin uyumunu ve kalite özelliklerini belirlemek amacıyla, Kasım 2010 ile Aralık 2012 tarihleri arasında eksik bloklar deneme desenine göre dört tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Denemede bitki materyali olarak Çok yıllık çim (L. perenne L.), Kamışsı yumak (F. arundinacea Schreb.), Rizomsuz kırmızı yumak (F. rubra L. subsp. commutata), Rizomlu kırmızı yumak (F. rubra L. subsp. rubra), Narin kırmızı yumak (F.rubra trchophyla), Koyun yumağı (F. ovina L.), Çayır salkım otu (P. pratensis L.), Adi salkım otu (P. trivialis L.), Stolonlu tavusotu (A. stolonifera L.), Narin tavusotu (A. tenuis Sibth.) türlerine ait 38 adet serin iklim yeşil alan çim çeşidi kullanılmıştır. Araştırmada ilk yıl çıkış hızı ve kaplama hızı, ikinci yıl kaplama derecesi, yenilenme gücü, kışa dayanıklılık ve yeşil kütle verimi gözlem ve ölçümleri alınmıştır. Çıkış hızı, kaplama hızı ve derecesi yönleriyle çok yıllık çim ve kamışsı yumak; yenilenme gücü açısından narin kırmızı yumak; kış koşullarına dayanıklılık bakımından narin kırmızı yumak, tavus otu ve kamışsı yumak; yeşil kütle veriminin düşüklüğü yönünden çayır salkım otu ve adi salkım otu çeşitleri öne çıkmıştır. Yeşil alanlarda ekilen tohumların hızla çimlenip çıkış yaparak ortamı kapatmaları, olumsuz koşullardan olabildiğince az etkilenmeleri, yenilenme gücünün yüksek olması ve bakım masraflarını azaltabilmek adına kütle verimlerinin düşük olması istenir. Bu özelliklerin tümünü tek bir tür veya çeşitte bulmak mümkün görünmemektedir. Bu nedenle, istenen özelliklere en yakın sonuçlara ulaşabilmek için, bölge koşullarına uygun karışımların hazırlanmasının çok önemli olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yeşil alan, karışım, kalite, devamlılık

Destekleyen Kurum

OMÜ PYO

Proje Numarası

PYO.ZRT.1904.11.001

Teşekkür

Bu çalışma, Ondokuzmayıs Üniversitesi Proje Yönetim Ofisi tarafından “PYO.ZRT.1904.11.001” kodlu proje ile desteklenmiştir.

Harmony, quality and continuity characteristics of cool season turf grasses in Samsun conditions

Öz

This study was carried out in four replicates according to the trial pattern of missing blocks between November 2010 and December 2012 in order to determine the compatibility and quality characteristics of some cool season turf grasses in Samsun ecological conditions. In the study, 38 cool season cultivars belonging to Lolium perenne L., Festuca arundinacea Schreb., Festuca rubra L. subsp. commutata, Festuca rubra L. subsp. rubra, Festuca rubra trchophyla, Festuca ovina L., Poa pratensis L., Poa trivialis L., Agrostis stolonifera L. and Agrostis tenuis Sibth. species were used. In the first year, emergence speed and covering speed, second year covering degree, regeneration power, winter resistance and green mass yield observations and measurements were taken. L. perenne and F. arundinacea for emergence speed, covering speed and grade; F. rubra trichophyla for regeneration power; F. rubra trichophyla, Agrostis sp. and F. arundinacea for resistance to winter conditions; Poa sp. for low yield of green mass are prominent. It is desired that the seeds planted in the grassland will germinate and covered the area rapidly, be affected by the adverse conditions as little as possible, have high regeneration power and low green mass efficiencies in order to reduce maintenance costs. It does not seem possible to find all of these features in a single species or variety. Therefore, it is concluded that it is very important to prepare mixtures suitable for the region conditions in order to reach the results closest to the desired properties.

Anahtar Kelimeler

Turf grass, mixture, quality, continuity

Proje Numarası

PYO.ZRT.1904.11.001

Kaynakça

• Acar Z, Ayan İ, 2012. Yem Bitkileri Kültürü. OMÜ Ziraat Fakültesi Yay. Ders Kitabı No. 2, Samsun.
• Açıkgöz E, Başbuğ S, 1993. Bazı Çim Bitkisi Tür ve Çeşitlerinin Bursa Koşullarına Uygunluklarının Saptanması Üzerine Araştırmalar, Çağdaş Yaşamda Çim Alanlar Sempozyumu III. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, 105-113s., Ankara.
• Açıkgöz E, 1994. Çim Alanlar Yapım ve Bakım Tekniği. Çevre Peyzaj Mimarlığı Yayınları, No:4, 204 Bursa.
• Alagöz M, Türk M, 2017. Isparta Ekolojik Koşullarında Bazı Buğdaygil Çim Bitkileri ve Karışımlarının Çim Alan Performanslarının Belirlenmesi. Ziraat Fakültesi Dergisi, 12 (2): 30-39.
• Altan S, 1989. PM Yerörtücüleri, Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Kitabı, 108, Adana.
• Anonim, 2001. Tarımsal Değerleri Ölçme Denemeleri Teknik Talimatı “ Yeşil Alan Bitkileri”, TC Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi Müdürlüğü, Ankara.
• Arslan M, 2004. Farklı çim tür ve çeşitlerinin Antalya ili sahil koşullarında, adaptasyon yeteneklerinin ve performanslarının belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, 67 s., Antalya.
• Avcıoğlu, R. ve Soya, H., 1996, Akdeniz İklimine Uygun Bazı Yeşil Alan Buğdaygillerinde Vejetatif Tohumluk Üretimi İle Vejetasyon Özellikleri Üzerinde Araştırmalar, TÜBİTAK Proje No: TOAG-879, Bornova-İzmir.
• Avcıoğlu R, 1997. Çim Tekniği Yeşil Alanların Ekimi Dikimi ve Bakımı. Ege Üniversitesi Matbaası, 271, Bornova, İzmir.
• Avcıoğlu R, 2014. Çim Ekimi Dikimi Bakımı. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, 332 s., Bornova, İzmir.
• Barış Y, 1996. Yeşil Alan Bitkisi Olarak Kullanılan Bazı Buğdaygillerin Morfolojik ve Agronomik Özellikleri ile Kaplama Dereceleri Üzerinde Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Bornova/İzmir.
• Beşkonaklı F, 1989. Ankara Koşullarında Çim Alanların Başarı Durumu ve TBMM Parkı Örneği. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Bread JB, 1973. Turfgrass Science And Culture. Englewood Cliffs, N. J. Pointice Hall, London.
• Ekiz H, Yazgan M, Kendir H, Kardeniz N, 1995. Danimarka Kökenli Bazı İthal Çim Tohumlarında Ankara Koşullarında Yeşil Saha Tesislerinde Kullanılabilecek Türlerin Belirlenmesinde Bazı Morfolojik ve Fenolojik Karakterler Üzerinde Bir Araştırma, A.Ü. Ziraat Fakültesi Yayın No: 1401, Bilimsel Araştırma ve İnceleme: 781, Ankara.
• Gülümser A, Bozoğlu H, Pekşen E, 2013. Araştırma ve Deneme Metodları. OMÜ, Ziraat Fakültesi Ders Kitabı No: 48 (3. Baskı), 264 s, Samsun.
• Güneylioğlu H, 2007. Çok Yıllık Çim (Lolium perenne L.) Çeşitlerinin Ankara Koşullarında Tarımsal Özelliklerinin Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Ankara.
• Hope, F., 1978. Turf Culture. Blandford Pres Ltd., 294, Great Britain.
• Hosaflıoğlu İ, Yılmaz İH, 2017. Bazı Serin İklim Bitkilerinin Çim Kaliteleri ve Kaplama Derecelerinin Belirlenmesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(1): 301-308.
• Kesemen E, 2008. Kırmızı yumak (Festuca rubra L.)’ın değişik azotlu gübreleme koşullarında bitkisel özelliklerinin değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 55, Ankara.
• Oral N, 1998. Bursa Bölgesinde Tesis Edilecek Çim Alanları için Tohum Karışımları, Ekim Oranları ve Azotlu Gübre Uygulaması Üzerinde Araştırmalar. Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı, 216 s., Bursa.
• Oral, N., ve Açıkgöz, E., 1999. Bursa Bölgesinde Tesis Edilecek Çim Alanlar İçin Tohum Karışımları, Ekim Oranları ve Azotlu Gübre Uygulamaları Üzerinde Araştırmalar. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi, 155-159, Adana.
• Öztarhan H, 2010. Serin iklimlerde kullanılan bazı buğdaygillerin ege sahil kuşağına adaptasyonu üzerine araştırmalar. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, 54 s., İzmir.
• Petersen M, 1991. Management of Turf and Football Fields. DLF Trifolium Publications, Roskilde, Denmark.
• Uzun G, 1989. Peyzaj Mimarlığında Çim Ve Spor Alanları Yapımı. Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yardımcı Ders Kitabı, No:20, 170, Adana.
• Varoğlu H, 2010. Bazı yeni Kamışsı Yumak (Festuca arundinaceae), Çayır Salkım Otu (Poa pratensis), Kırmızı Yumak (Festuca rubra), İngiliz Çimi (Lolium perenne) çeşitlerinin çim alan özellikleri, Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı, 58 s., İzmir.
• Yazgan E, Ekiz H, Karadeniz N, Kendir H, 1992. Ankara Koşullarında Yeşil Saha tesisinde Kullanılabilecek Önemli Çim Türlerinin Belirlenmesinde Bazı Morfolojik ve Fenolojik Karakterler Üzerinde Bir Araştırma. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları:1277, 37, Ankara.
• Zorer Ş, Andiç N, Yılmaz İH, 2009. Van Bölgesinde Tesis Edilecek Çim Alanları İçin Uygun Tür Karışımlarının Saptanması. YYÜ. Tar. Bil. Dergisi, 19(2): 91101.