Çavdar Kalıntılarının, Horoz İbiğinin (Amaranthus retroflexus L.) Toprakta Bulunan Tohum Miktarı ve Bitki Gelişimi Üzerine Etkisi

Yıl 2011, Cilt: 1 Sayı: 2, 91 - 96, 30.06.2011

Mehrdad Yarnıa Saime Ünver İkincikarakaya Fereshteh Rezaei Khalid Mahmood Khawar

Öz

Araştırma; Tebriz İslami Azad Üniversitesi deneme tarlalarında 2008-2009 yılında yürütülmüştür. Çavdardan değişik dozlarda (0, 50, 100, 150 ve 200 g.m-2) farklı bitki kısımlarından (yapraklar, sap, kök, tüm bitki) elde edilen özütler ve horozibiği tohumları materyal olarak kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; çavdarın farklı bitki özütlerinin uygulanmasıyla, horozibiğinin bitki boyu, yaprak alanı, yaprak sayısı, kök uzunluğu, sap ve kök kuru ağırlığı, toplam tohum ağırlığı ve tohum verimini önemli derecede düşürdüğü belirlenmiştir. Uygulanan doz oranının artması; horoz ibiğinde ele alınan tüm bitki özelliklerine ilişkin değerlerin azalmasına neden olmuştur. Toprağa 50g.m-2 özüt uygulandığında; kontrole göre bitki boyu, yaprak alanı, kök kuru ağırlığı ve toplam tohum ağırlığı %31.49, %23.79, %12.92, %41.02 ve %11.58 oranında azalma göstermiştir. Uygulama dozu 200 g.m-2 olduğunda ise; bu değerler daha da azalmış ve %76.32, % 128.74, %68.80, %70.32 ve %67.43 ‘e ulaşmıştır. Çavdardan ilk gelişme dönemi, çiçeklenme ve tohum bağlama dönemlerinden elde edilen özütlerin uygulanması; horoz ibiğinin kök kuru ağırlığının kontrole göre sırayla %30.06, %37.87 ve %35.70 azalmasına neden olmuştur. Kontrol parsellerinde; horoz ibiğinin tohum verimi 1.62 g./bitki iken, 200 g.m-2 yaprak, sap, kök ve tüm bitki atıkları ilave edildiğinde sırayla; %68.05, % 67.01, %71.9 ve %69.05 düşüş göstermiştir. Çavdarın çiçeklenme döneminde yapraklarından elde edilen özütlerin yabancı ot tohum miktarını önemli oranda azaltan faktör olarak belirlenmiştir. Araştırma sonucuna göre; çavdarın allelopatik potansiyeli kullanılarak, tarlada horoz ibiği yoğunluğunun azaltılabileceği söylenebilir

Anahtar Kelimeler

Allelopati, çavdar (secale cereale l.), horoz ibiği (amaranthus retroflexus), bitki kalıntıları, yabancı ot

Residual Effects of Rye Plant Growth and The Amount Seeds in The Soil of Pigweed (Amaranthus retroflexus L.)

Öz

This experiment was conducted at the experimental farm of İslami Azad University, Tebriz. Factors

were rye different residual parts like leaf, stem, root, total plant and control in concentration of 0, 50, 100, 150, and

200 g.m-2 at four growth stages as (i) earlier vegetative growth, (ii) flowering stage (iii) seed set and (iv) control.

The results showed that different residual parts of rye significantly decreased plant height, leaf area, leaf number,

root length, root and shoot dry weight, total kernel weight, and seed yield of pigweed. Increasing rye residues in soil

decreased components related to pigweed growth. Decrease in plant height, leaf area, shoot dry weight, total kernel

weight, and seed yield of pigweed by adding 50 g.m-2 decreased by 31.49, 23.79, 12.92, 41.02, and 11.58% respectively,

in comparison to control. Increasing rye residuals to 200 g.m-2 increased these reductions to 76.32, 128.74,

68.80, 70.32, and 67.43% respectively. Decrease in pigweed dry weight by adding vegetative, inflorescence, seed

bulking stage residuals was 30.06, 37.87, and 35.70%, respectively, in comparison with control. Pigweed seed yield

was 1.62 g.plant-1 in control which decreased by adding leaf, stem, root and total plant residuals as 200 g.m-2 to

68.05, 67.1, 71.9, and 69.05% respectively. Seed bank of pigweed decreased from 15 to 72%. Rye leaf residuals in

inflorescence stage had highest reduced effect on most attributes and especially on soil seed bank. Therefore using

rye allelopatic potential can reduced pigweed population in fields and reduce application of herbicides with lower

environmental pollution.

Anahtar Kelimeler

Allelopathy, rye(secale cereale l.), pigweed (amaranthus retroflexus), residuals, weed

Kaynakça

• Alam, S.M., Ansari, S.A., Khan, M.A., 2001. Influence of leaf extract of bermudagrass (Cynodon dactylon L.) on the germination and seedling growth of wheat. Wheat Information Service. No, 92: 17-19.
• Chon, S.U., Jang, H.G., Kim, D.K., Kim, Y.M., Boo, H.O., Kim, Y.J., 2005. Aellopathic potential in Convulvulus arvensis L. plants. Scientia Horticulturae. 106: 309-317.
• Colpas, F.T., Ohno, E.O., Rodrigues, J.D., Pass, J.D.D.S., 2003. Effects of some phenolic compounds on soybean seed germination and on seed- borne fungi. Braz. Arch. Biol. and Technol. 46(2): 248-254.
• Dhima, K.V., Vasilakoglu, I.B., Elefterohorinos, I.G., Lightourgidis, A.S., 2006. Allelopathic potential in winter cereal cover crops. Mulches on grass weed suppression and sugar beet development. Crop Sci. 46: 1682-1691.
• James, W., Steinsiek, A., Lawrence, B., Oliver, R., Fred Collings, C., 2005. Allelopathic potential of wheat (Triticum aestivum) straw on selected weed species. Weed Sci. 70(3): 213-218.
• Kobayashi, K., 2004. Factors affecting phytotoxic activity of allelochemical in soil. Weed Biology and Management. 4(1): 101-105.
• Narwal, S.S., Palaniraj, R., Sati, S.C., 2005. Role of allelopathy in crop production. Herbologia. 6(2): ‏205-211.
• Patil, M.B., Jalapure, S.S., Prakash, N.S., Kokate, C.K., 1993. Anti cellular properties of alcoholic extract of Cynodon dactylon in rats. Acta Hortic. 480: 115-118.
• Takikawa, H., Hirooka, M., Sasaki, M., 2003. The first synthesis of (±)-brevione B, an allelopathic agent isolated from Penicillium sp. Tetrahedron Letters. 44: 5235–5238.
• Turk, M.A., Tawaha. A.M., 2003. Allelopathic effect of black mustard (Brassica nigra L.) on germination and growth of wild oat (Avena fatua L.). Crop Protection. 22: 673–677.
• Weaver, S.E., 2001. The biology of Canadian weeds. Amaranthus retroflexus L. Can. J. Plant Sci. 60: 1215-1234.
• Wu, H., 2005. Molecular approaches in improving wheat allelopathy. Proceedings of the 4th World Congress on Allelopathy, Aggust 2005, Wagga Wagga, Australia pp. 201-208
• Wu, H., Pratley, J., Lemerle, D., Haig, T., 2001. Allelopathy in wheat (Triticum aestivum). Ann. Appl. Biol. 139: 1-9.