Investigation of Flora and General Vegetation Structure of Some Natural Protected Areas in Anamur, Bozyazı and Aydıncık (Mersin-Türkiye)

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 4, 2450 - 2466, 01.12.2023

Ahmet Zafer Tel , İshak Ortaç , Ergün Özuslu , Ahmet İlçim

https://doi.org/10.21597/jist.1313399

Öz

This research was carried out between 2014 and 2016 in order to determine the floristic and general vegetation structure of Anamur - Melleç Kaledranı, Dragon Çayı - Pullu Forest Camp and Mamure Castle, Arsinoe Ancient City, Bozyazı Melenia ve Tekeli Bozyazı which is located in Anamur, Bozyazı and Aydıncık districts of Mersin (Türkiye). In this study, a total of 135 taxa belonging to 53 families and 117 genera were identified and it was seen that they were represented in a total of 221 localities. Distribution of the detected plants according to the fields; in Anamur - Melleç Kaledran 50, Dragon Çayı - Pullu Forest Camp ve Mamure Castle 88, Arsinoe Ancient City, Bozyazı Melenia 15, Tekeli Bozyazı 27 taxa were detected. In this study, tree endemic plant taxa were identified. Endemic taxa considered as "Threatened" according to IUCN criteria: Aristolochia brevilabris Bornm. (Data Deficient-DD), Muscari babachii Eker & Koyuncu (Critically Endangered-CR), Onopordum boissierianum Raab–Straube & Greuter (Near Threatened-NT) were determined. Rare plant species found in the area; Dianthus polycladus Boiss. (Vulnerable-VU) and Pancratium maritimum L. (Endangered-EN). Distribution of plants by phytogeographic regions; 50 taxa were found to be the Mediterranean (37.03%), one taxon were Europe-Siberia (0.70%), four taxa were Iran-Turan (2.96%) element, 26 taxa Widespread (19.25%) and 54 taxa were unknown (40.00%). Character types of Quercetea Ilicis, Cisto-Micromerietea and Quercetea Pubescentis classes were found in all of the study areas, and it was determined that there were character species belonging to the Querco-Fagetea vegetation class, unlike the others, only between Dragon Çayı – Pullu Forest Camp and Mamure Castle.

Anahtar Kelimeler

Flora, Vegetation, Natural site, Mersin, Türkiye

Proje Numarası

FEFYL-2016-0010 ve 2014-151078

Anamur, Bozyazı ve Aydıncık (Mersin-Türkiye)’daki Bazı Doğal Sit Alanlarının Flora ve Genel Vejetasyon Yapısının İncelenmesi

Öz

Bu araştırma Mersin (Türkiye) ili Anamur, Bozyazı ve Aydıncık ilçelerinde bulunan Anamur - Melleç Kaledranı, Dragon Çayı - Pullu Orman Kampı arası ve Mamure Kalesi, Arsinoe Antik Kenti, Bozyazı Melenia ve Tekeli Bozyazı doğal sit alanlarının floristik ve genel vejetasyon yapısını belirlemek amacıyla 2014-2016 yıllarında gerçekleştirilmiştir. Araştırmada toplam 53 familya ve 117 cinse ait 135 takson tespit edilmiş olup toplam 221 lokalitede temsil edildiği görülmüştür. Tespit edilen bitkilerin alanlara göre dağılımı; Anamur - Melleç Kaledran 50, Dragon Çayı - Pullu Orman Kampı arası ve Mamure Kalesi 88, Arsinoe Antik Kenti 41, Bozyazı Melenia 15, Tekeli Bozyazı’da 27 takson tespit edilmiştir. Bu araştırmada 3 adet endemik bitki taksonu tespit edilmiştir. IUCN kriterlerine göre, "nesli tehlike altında" şeklinde değerlendirilen endemik taksonlar: Aristolochia brevilabris Bornm, Muscari babachii Eker & Koyuncu (Kritik- CR), Onopordum boissierianum Raab–Straube & Greuter’dir. Alanda bulunan nadir bitki türleri; Dianthus polycladus Boiss. ve Pancratium maritimum L. türleridir. Endemizm oranı 2.22’dir. Bitkilerin fitocoğrafik bölgelere göre dağılımı: 1 takson Avrupa-Sibirya (%0.70), 4 takson İran-Turan (%2.96), 26 takson Geniş Yayılışlı (%19.25), 54 takson fitocoğrafik bölgesi bilinmeyen (%40.00) ve 50 takson Akdeniz (Doğu Akdeniz dahil) (%37.03) elementi olduğu belirlenmiştir. İlgili alanların sintaksonomik karakter türleri belirtilmiştir. Çalışma alanlarının tamamında Quercetea İlicis, Cisto-Micromerietea ve Quercetea Pubescentis sınıflarının karakter türlerine rastlanılmış olup, sadece Dragon Çayı - Pullu Orman Kampı arası ve Mamure Kalesinde diğerlerinden farklı olarak Querco-Fagetea vejetasyon sınıfına ait karakter türlerin olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Flora, Vejetasyon, Doğal sit, Mersin, Türkiye

Destekleyen Kurum

Adıyaman Üniversitesi ve T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

Proje Numarası

FEFYL-2016-0010 ve 2014-151078

Teşekkür

Bu çalışmanın bir kısmı İshak ORTAÇ’ın yüksek lisans çalışmasından, Adıyaman Üniversitesine ait FEFYL-2016-0010 nolu BAP projesi sonuç raporundan ve T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığının 2014/151078 nolu Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Projesinden üretilmiştir. Maddi destekte bulunan her iki kuruma teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Abay, G., & Kılıç, A. (2001). Pürenbeleni ve Yanıktepe (Mersin) yörelerindeki bazı bitkilerin yöresel adları ve etnobotanik özellikleri. The Herb Journal of Systematic Botany, 8(2), 97-104.
• Akaydın, G., Şimşek, I., Arıtuluk, Z.C., & Yeşilada, E. (2013). An ethnobotanical survey in selected towns of Mediterranean subregion (Turkey). Turkish Journal of Biology, 37(2), 230-247. doi: 10.3906/biy-1010-139.
• Aksay, C. S. (2006). Pusat Dağı flora ve vejetasyonu (Silifke-Mersin-Türkiye) (Yüksek lisans tezi). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi
• Anonim. (2023a). Bitki isimleri kontrol, Erişim adresi: https://www.ipni.org (Erişim tarihi: 30.01.2023).
• Anonim. (2023b). Bitki isimleri kontrol, Erişim adresi: https://www.theplantlist.org (Erişim tarihi: 30.01.2023).
• Anonim. (2023c). Bitki isimleri kontrol, Erişim adresi: www.bizimbitkiler.org (Erişim tarihi: 30.01.2023).
• Anonim. (2023d). Mersin ili haritası, Erişim adresi: https://www.google.com/maps/@36.1117777,32.8998242,28898m/data=!3m1!1e3 (Erişim tarihi: 30.01.2023).
• Anonim. (2023e). İklim verileri, Erişim adresi: https://tr.weatherspark.com/y/97302/Anamur-T%C3%BCrkiye-Ortalama-Hava-Durumu-Y%C4%B1l-Boyunca (Erişim tarihi: 30.01.2023).
• Anonim. (2023f). İklim verileri, Erişim adresi: https://tr.weatherspark.com/y/97300/Bozyaz%C4%B1-T%C3%BCrkiye-Ortalama-Hava-Durumu-Y%C4%B1l-Boyunca#:~:text=Bozyaz%C4%B1%20b%C3%B6lgesinde%20yazlar%20s%C4%B1cak%2C%20nemli,37%C2%B0C%20%C3%BCzerinde%20 (Erişim tarihi: 30.01.2023).
• Barkman, J.J., Moravec, J. & Rauschert, S. (1976). Code of phytosociological nomenclature. Vegetatio, 32, 131–185.
• Barkman, J.J., Moravec, J. & Rauschert, S. (1986). Code of phytosociological nomenclature 2nd edition. Vegetatio, 67, 145–195.
• Davis, P. H. (1965-1985). Flora of Turkey and the East Aegean Islands vol. 1-9. Edinburgh: Edinburgh Univ. Press.
• Davis, P. H., Mill, R. R. & Tan, K. (1988). Flora of Turkey and the East Aegean Islands vol.10. Edinburgh: Edinburgh Univ. Press.
• Demir, S. & Çelikel, F. G., (2020). Kum Zambağı (Pancratium maritimum) üzerine araştırmalar ve koruma çalışmaları. Black Sea Journal of Engineering and Science, 3(3), 103-108.
• Dinç, M. (2008). The flora of Cocakdere valley (Aslanköy-Mersin). Ot Sistematik Botanik Dergisi, 15(2), 87-114.
• Düzenli, A., Çakan, H., Türkmen, N., Uygur, F.N., &Orel, E. (1996a). Göksu Deltasının (Silifke-İçel) Florası. Turkish Journal of Botany, 20(1), 173-191.
• Düzenli, A., Çakan, H., & Türkmen, N., (1996b). New floristic records for squares C4 and C5 from the Gösku Delta (Silifke - Içel, Turkey). Turkish Journal of Botany, 20(4), 391-394.
• Eğilmez, Ç. & Tel, A.Z. 2016. Gölbaşı gölleri havzası’nın (Adıyaman) Vejetasyonu. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, 9(2), 33-50.
• Ekim, T., Koyuncu, M., Vural, M., Duman, H., Aytaç, Z., & Adıgüzel, N. (2000). Türkiye bitkileri kırmızı kitabı (eğrelti ve tohumlu bitkiler) red data book of Turkish plants (pteridophyta and spermatophyta). Ankara: Türkiye Tabiatını Koruma Derneği, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Yayınları.
• Everest A. & Rauss, T. (2004). Investigations flora in Mersin: Kozlar highplateau south Turkey. Pakistan Journal of Biological Sciences, 7(5), 802-811.
• Everest, A., & Öztürk, E. (2005). Focusing on the ethnobotanical uses of plants in Mersin and Adana provinces (Turkey). Journal Ethnobiology Ethnomedicine, 1(6), 1-6.
• Göktürk, R. S. & Sümbül, H. (2016). Cephalaria anamurensis (Caprifoliaceae), a new species from south Anatolia, Turkey. PhytoKeys, 65(1), 25–33.
• Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. & Babaç, M.T. (2012). Türkiye bitkileri listesi (damarlı bitkiler). İstanbul: Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını.
• Güner, Ö. (2016). Türkiye'de yetişen Stachys L. (Lamiaceae) cinsine ait Fragilicaulis R. Bhattacharjee seksiyonunun taksonomik revizyonu ve moleküler filogenetik analizi. (Doktora tezi). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi
• Orcan, N., Binzet, R. & Yaylalıoğlu, E. (2004). The flora of Findikpinari (Mersin-Turkey) Plataeu. Flora Mediterranea, 14, 309-345.
• Ortaç, İ. (2017). Doğu Akdeniz Bölgesinde Bulunan Bazı Doğal ve Kültürel Sit Alanlarının Bitki Örtüsü Üzerine Araştırmalar. (Yüksek lisans tezi). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi
• Ortaç, Z. &Tel, A.Z. (2021). Gazihan Dede mesire alanı (Adıyaman, Türkiye) florası. Türler ve Habitatlar, 2(1), 33–53.
• Sağıroğlu, M., Topuz, T., Ceylan, K. & Turna, M. (2013). An ethnobotanical survey from Yahyalı (Kayseri) and Tarsus (Mersin). Sakarya Üniversitesi Fen Edebiyat Dergisi, 2, 13–37.
• Sargın, S. A. (2015). Ethnobotanical survey of medicinal plants in Bozyazı district of Mersin, Turkey. Journal of Ethnopharmocology. 173, 105-126. doi: 10.1016/j.jep.2015.07.009
• Sargın, S.A., Selvi, S., & Büyükcengiz, M. (2015). Ethnomedicinal plants of Aydıncık district of Mersin, Turkey. Journal of Ethnopharmocology, 174, 200-216.
• Sargın, S.A. & Büyükcengiz, M. (2019). Plants used in ethnomedicinal practices in Gulnar district of Mersin, Turkey. Journal of Herbal Medicine, 15, 100224.
• Sargın, S.A. (2019). Mersin’in Bozyazı İlçesinde Gıda Olarak Tüketilen Yabani Bitkiler. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 24(3), 152-169.
• Savran, A., Dural, H, & Bağcı, Y. (1999). Türkiye florasında C5 karesi için yeni floristik kayıtlar. Ot Sistematik Botanik Dergisi, 6(1): 67 – 74.
• Savran, A. & Paksoy M. Y. (2016). Gülek Boğazı’nın (Mersin-Adana) florası. Biological Diversity and Conservation, 9(2), 131-146.
• Şen, A. N. (2019). Anamur (Mersin) ve yaylalarının florası. (Doktora tezi). Erişim adresi: https:// tez.yok.gov.tr /UlusalTezMerkezi
• Şirin, E. (2012). Büyükeğri Dağı (Mut, İçel) ve çevresinin florası. (Yüksek lisans tezi). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi
• Şirin, E. & Ertuğrul, K. (2015). Büyük eğri dağı (mut, içel) ve çevresinin endemik bitkileri. Selçuk Üniversitesi Fen Fakültesi Dergisi, 40, 50-58.
• Tel, A. Z. & Tatlı, A. (2004). C7 karesi için (Nemrut Dağı-Adıyaman-Türkiye) yeni floristik kayıtlar. Dumlupınar Üüniversitesi Fen Bilimeri Enstitüsü Dergisi, 7, 113-128.
• Tel, A. Z. (2009). Contributions to the flora of Nemrut Mountain (Adıyaman/Turkey). Biological Diversity and Conservation, 2(1), 36-60.
• Tel, A. Z., Tatlı, A., & Varol, Ö. 2010: Phytosociological structure of Nemrut Mountain (Adıyaman/Turkey). Türk Jornal of Botany, 34: 417-434.
• Tel, A. Z. & Tak, M. (2012) Perre (Pirin) Antik Şehri (Adıyaman) Vejetasyonu. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, 5 (2), 45-62.
• Tel, A. Z. & Tak, M. (2015). Çelikhan Çat barajı Adıyaman havzası’nın bazı endemik bitkileri. Adyütayam, 3(2), 1-6.
• Tel, A. Z. & İlçim, A. (2016). Doğu Akdeniz bölgesinde bulunan bazı doğal ve kültürel sit alanlarındaki bazı endemik ve nadir bitkiler, Adyütayam, 4(2), 1-7.
• Tel, A. Z., & Şahin, M. S. (2016). Ali Dağı ve Ziyaret Tepesi (Adıyaman/Türkiye) Vejetasyon Tiplerinin Kompozisyonu üzerine Bir Araştırma, Adyutayam, 4(1), 1-19.
• Tel, A. Z., Ortaç, İ. & İlçim, A. (2018). Kahramanmaraş ilinin bazı doğal ve kültürel sit alanları florası üzerine bir çalışma. Commagene Journal of Biology, 2(2), 43-47.
• Tel, A. Z. & Tak, M. (2018). A research on the flora of Karagöl (Sülüklü Lake) basin (Gerger/Adıyaman). Adyütayam, 6(1), 40-53.
• Tel, A. Z., Ortaç, İ. & İlçim, A. (2019). Karatepe-Aslantaş milli parkı ve bazı doğal/kültürel koruma alanları üzerine floristik bir araştırma (Osmaniye, Türkiye). Commagene Journal of Biology, 3(2), 103-109.
• Tel, A. Z., Ortaç, İ. & İlçim, A. (2021). Hatay ilinin bazı doğal ve kültürel sit alanları florası üzerine bir çalışma. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 22(1), 9-18.
• Tel, A. Z., Ortaç, İ. & Özuslu, E. (2022a). A floristic study on some natural and cultural sites of Adana (Türkiye) province. Anatolian Journal of Botany 6(2): 92-103. doi:10.30616/ajb.1152708
• Tel, A.Z., Ortaç, İ. & Özuslu, E. (2022b). Bazı mağara ve obrukların (Mersin/Türkiye) flora ve genel vejetasyon yapıları üzerine bir araştırma, Biological Diversity and Conservation, 15(3): 356-368. doi: 10.46309/biodicon.2022.1180111
• Tel, A.Z., Ortaç, İ, İlçim, A., & Özuslu, E. (2023). Mersin İlindeki (Türkiye) Bazı Doğal ve Kültürel Sit Alanlarının Floristik Yapısı Üzerine Bir Çalışma. KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi, 26(5), 1056-1065. https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.1196119
• Tezcan, F. (1995). Ekşiler Köyü’nün (Silifke) Florası. (Yüksek lisans tezi). Erişim adresi: https:// tez.yok.gov.tr/ UlusalTezMerkezi
• Theurillat, J.P., Willner, W., Fernandez-Gonzalez, F., Bültmann, H., Carni, A., Gigante, D., Mücina, L., & Weber, H. (2020). International Code of Pytosociological Nomenclature 4th edition, Applied Vegetation Science, doi: 10.1111/avsc.12491
• Topal, A., Palabaş Uzun, S. & Uzun, A. (2022). Mersin ili geofit bitki zenginliği. Turkish Journal of Forest Science, 6(1), 229-254.
• Uçar, A. H. (2002). Balandız Yaylasının Florası ve Genel Vejetasyon Yapısı. (Yüksek lisans tezi). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi
• Yıldızbakan, A., Gündoğdu, E., Fakir, H., Akgün, C. & Ulusoy, H. (2010). Cehennemdere yaban hayatı geliştirme sahası’nda Yaban Keçisi Capra aegagrus Erxleben 1777'nin yayılışı ve habitat kullanımı. Ankara: Çevre ve Orman Bakanlığı yayınları.
• Yıldıztugay, E. & Küçüködük, M. (2010a). The flora of Anamur antique city and its surroundings (Mersin-Turkey). Biological Diversity and Conservation, 3(3), 46-63.
• Yıldıztugay, E. & Küçüködük, M. (2010b). Kaş Yaylası ve çevresinin (Anamur - Mersin) florası, Biological Diversity and Conservation. 3(2), 170-184.
• Weber, H.E., Moravec, J. & Theurillat, J.P. (2000). International Code of Phytosociological Nomenclature. Journal of Vegetation Science, 11, 739–768.
• Zeren, O., & İspirgil, Y. (2001). Mersin Üniversitesi kampüs alanı florasının tespiti. Ekoloji Çevre Dergisi, 10(40), 12-16.