Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Environmental Risk Assessment of Erzurum Airport Using L-Type Matrix and Fine-Kinney Methods

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 3, 1063 - 1074, 01.09.2024
https://doi.org/10.21597/jist.1429591

Öz

The aviation industry, which has an important place in the world economy, has a much higher growth rate compared to many other sectors. Considering that today, approximately 2% of global greenhouse gas emissions originate from this sector and that these emissions will increase in parallel with the growth rates of the sector in the coming years, it would be appropriate to take the necessary measures without delay. While the ecosystem is negatively affected during the construction activities of airports, high energy needs of airport infrastructures, significant amounts of waste materials generated during the operation phase, noise emissions resulting from airport operations, etc. These reasons can significantly affect the well-being of local people. Considering that the practices carried out at airports affect the environment and local people, corrective measures should be implemented by airport managements without using economic reasons as an excuse. By evaluating the environmental problems mentioned in this study, it is aimed to make a risk assessment and determine the environmental effects during the operation of Erzurum Airport. In the study, environmental risk factors were determined and the possible effects of the risks on the environment were tried to be revealed by using the L-type matrix method and Fine-Kinney method. In this regard, offices, kitchens, carpentry shops, warehouses, maintenance and repairs etc. within the airport. Environmental risk factors that are thought to cause environmental damage in the units were evaluated. As a result of the evaluations made at the airport, 11 medium, 243 tolerable and 39 insignificant level risks were identified with the L-type matrix method, while 7 high, 31 important, 136 possible and 119 insignificant environmental risks were identified with the Fine-Kinney method. It shows that the measures to be taken will greatly reduce the possible environmental impacts of the airport.

Kaynakça

  • Aker, A., & Över Özçelik, T. (2020). Risk assessment with 5x5 Matrix and Fine-Kinney method in metal industry. Karaelmas Journal of Occupational Health and Safety, 4(1), 65-75. doi:https://doi.org/10.33720/kisgd.630799
  • Albayrak, S., Özdemir, M., & Yağcı, M. (2021). Risk analysis in drill benches in terms of occupational health and safety. Eastern Anatolian Journal of Science, 7(2), 1-10.
  • Beyhan, M., & Çiftci, B. (2021). Environmental risk assessment in ready-mixed concrete plants. Bilge International Journal of Science and Technology Research, 5(1), 13-21.
  • Bogicevic, V., Yang, W., Cobanoglu, C., Bilgihan, A., & Bujisic, M. (2016). Traveler anxiety and enjoyment: The effect of airport environment on traveler's emotions. Journal of Air Transport Management, 57, 122-129. doi:https://doi.org/10.1016/j.jairtraman.2016.07.019
  • Ceylan, H., & Başhelvacı, V. S. (2011). Risk değerlendirme tablosu yöntemi ile risk analizi: Bir uygulama. International Journal of Engineering Research and Development, 3(2), 25-33.
  • DGCA. (2023, 10 September 2023). About Directorate General of Civil Aviation. Retrieved from https://web.shgm.gov.tr/en/kurumsal/1-history
  • DHMİ. (2023, 10 September 2023). Türkiye Geneli Havalimanları Uçak, Yolcu ve Yük Trafiği İstatistikleri (2002-2022). Retrieved from https://www.dhmi.gov.tr/Lists/IstatisliklerDiger/Attachments/19/T%C3%9CRK%C4%B0YE%20GENEL%C4%B0%20%C4%B0STAT%C4%B0ST%C4%B0KLER%C4%B0%202023-1.xlsx
  • Ekinci, R., Büyüksaraç, A., Ekinci, Y. L., & Işık, E. (2020). Bitlis ilinin doğal afet çeşitliliğinin değerlendirilmesi. Journal of Natural Hazards and Environment, 6(1), 1-11. doi:10.21324/dacd.535189
  • Erdoğan, M., & Yalçıner Ercoşkun, Ö. (2021). Impacts of Artvin Rize Airport on transportation and environment. Journal of Architectural Sciences and Applications, 6(1), 250-267. doi:https://doi.org/10.30785/mbud.871204
  • Fine, W. T. (1971a). Mathematical evaluations for controlling hazards. Journal of Safety Research, 3(4), 157-166.
  • Fine, W. T. (1971b). Mathematical Evaluations for Controlling Hazards: Naval Ordnance Laboratory White Oak.
  • Güner, E. D. (2018). Biyolojik atıksu arıtma tesisi çevresel risk analizi. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 24(3), 476-480.
  • Horonjeff, R., McKelvey, F. X., Sproule, W. J., & Young, S. B. (2010). Planning and Design of Airports: McGraw-Hill Education.
  • İrdemez, Ş., & Eymirli, E. B. (2021). Determination of spatiotemporal changes in Erzurum plain wetland system using remote sensing techniques. Environmental Monitoring and Assessment, 193(5), 265. doi:https://doi.org/10.1007/s10661-021-09041-x
  • Karaca, A. D. (2015). Importance and Spatial Effects of Airports on Turkey Transportation: Sabiha Gokcen Airport Example. (Master Degree). İstanbul University, İstanbul.
  • Kinney, G., & Wiruth, A. (1976). Practical Risk Analysis for Safety Management (Vol. 5865): Naval Weapons Center China Lake, CA.
  • Korul, V. (2003). Havaalanı çevre yönetim sistemi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 99-120.
  • Matpay, B., & Mutlu, S. (2023). Van ilinin doğa kaynaklı afet çeşitliliğinin Fine-Kinney Risk Değerlendirme Metodu (FK-RDM) ile ortaya konulması. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 9(2), 324-340. doi: https://doi.org/10.21324/dacd.1295546
  • Neto, R. F. M., Calijuri, M. L., de Castro Carvalho, I., & Da Fonseca Santiago, A. (2012). Rainwater treatment in airports using slow sand filtration followed by chlorination: efficiency and costs. Resources, Conservation and Recycling, 65, 124-129. doi:https://doi.org/10.1016/j.resconrec.2012.06.001
  • Özdemir, M. (2021). İş sağlığı ve güvenliği açısından kapalı spor salonu risk analizi (Bayburt örneği). Anatolia Sport Research, 2(1), 30-45.
  • Şen, G., & Yakupoğlu, T. (2022). Ecological and environmental risk assesment of heavy metals in fluvio-lacustrine sediments of the Moralli Stream System, Tuşba, Van, Turkey. Yuzuncu Yil University Journal of the Institute of Natural and Applied Sciences, 27(1), 14-29. doi:https://doi.org/10.53433/yyufbed.1058884
  • Taşlıgil, N. (2010). Türkiye’nin Ulaşım Coğrafyası. İstanbul: Çantay Yayınevi.
  • Toy, S. (2018). Erzurum Havalimanının Havacılık Meteorolojisi Açısından Değerlendirilmesi Raporu. Retrieved from https://kudaka.ka.gov.tr/assets/upload/dosyalar/e9935-meteorolojihavalimani.pdf
  • Toy, S., & Eymirli, E. B. (2018, 3-6 October 2018). Evaluation of the effects of meteorological events on flights, example of Erzurum international airport. Paper presented at the International Geography Symposium on the 30th Anniversary of TUCAUM, Ankara, Türkiye.
  • Ulvi, A., Aydın, S., & Aydın, M. E. (2023). Kentsel atıksuda ve atıksu arıtma tesisinde bazı analjezik ve anti-enflamatuar farmasötiklerinin varlığı, giderimleri ve çevresel risk değerlendirilmesi. Niğde Ömer Halisdemir University Journal of Engineering Sciences, 12(4), 1168-1175. doi:https://doi.org/10.28948/ngumuh.1276286
  • Ünal Ankaya, F., Yazıcı, K., & Gülgün Aslan, B. (2018). The influence of the environmental management system on the environmental impact of airports. Ulusal Çevre Bilimleri Araştırma Dergisi, 1(4), 162-169.
  • Young, S. B., & Wells, A. T. (2011). Airport Planning and Management. U.S: McGraw-Hill Education

L Tipi Matris ve Fine-Kinney Metodları Kullanılarak Erzurum Havalimanı’nın Çevresel Risk Değerlendirmesi

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 3, 1063 - 1074, 01.09.2024
https://doi.org/10.21597/jist.1429591

Öz

Dünya ekonomisinde önemli bir yeri olan havacılık sektörü diğer birçok sektör ile karşılaştırıldığında çok daha yüksek bir büyüme oranına sahiptir. Günümüzde küresel sera gazı emisyonlarının yaklaşık %2'sinin bu sektörden kaynaklandığı ve ilerleyen yıllarda bu emisyonların sektörün büyüme oranları ile paralel olarak artacağı düşünülerek gerekli tedbirlerin vakit kaybetmeden alınması yerinde olacaktır. Havalimanlarının inşaat faaliyetleri süresince ekosistem olumsuz olarak etkilenirken, havalimanı altyapılarının yüksek enerji ihtiyaçları, işletme aşamasında oluşan önemli miktarlardaki atık maddeler, havalimanı operasyonlarından kaynaklanan gürültü emisyonları vb. nedenler yerel halkın refahını önemli ölçüde etkileyebilmektedir. Havalimanlarında yürütülen uygulamaların çevreyi ve yerel halkı etkilediği göz önünde bulundurulduğunda, ekonomik gerekçeleri bahane etmeden havalimanlarının yönetimleri tarafından düzeltici önlemlerin uygulamaya alınması gerekmektedir. Bu çalışmada bahsi geçen çevresel problemler değerlendirilerek, Erzurum Havalimanı’nın işletilmesi sürecinde, risk değerlendirmesi yapılması ve çevresel etkilerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Çalışmada çevresel risk faktörleri belirlenerek, risklerin çevreye olası etkileri L tipi matris metodu ve Fine-Kinney metodu kullanılarak ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu doğrultuda havalimanı bünyesinde yer alan ofis, mutfak, marangozhane, depo, bakım onarım vb. birimlerde çevresel zararlara sebep olabileceği düşünülen çevresel risk etmenleri değerlendirilmiştir. Havalimanında yapılan değerlendirmeler sonucunda L tipi matris metoduyla 11 adet orta, 243 adet katlanılabilir ve 39 adet önemsiz düzey risk tespit edilmişken, Fine-Kinney metoduyla 7 adet yüksek, 31 adet önemli, 136 olası ve 119 adet önemsiz düzey çevresel risk tespit edilmiştir. Alınacak önlemlerin, havalimanının muhtemel çevresel etkilerini büyük ölçüde düşüreceğini göstermektedir.

Teşekkür

Çalışma için desteklerini esirgemeyen Bayburt Üniversitesi ve DHMİ Erzurum Müdürlüğü ile kurum personellerine teşekkür ederiz.

Kaynakça

  • Aker, A., & Över Özçelik, T. (2020). Risk assessment with 5x5 Matrix and Fine-Kinney method in metal industry. Karaelmas Journal of Occupational Health and Safety, 4(1), 65-75. doi:https://doi.org/10.33720/kisgd.630799
  • Albayrak, S., Özdemir, M., & Yağcı, M. (2021). Risk analysis in drill benches in terms of occupational health and safety. Eastern Anatolian Journal of Science, 7(2), 1-10.
  • Beyhan, M., & Çiftci, B. (2021). Environmental risk assessment in ready-mixed concrete plants. Bilge International Journal of Science and Technology Research, 5(1), 13-21.
  • Bogicevic, V., Yang, W., Cobanoglu, C., Bilgihan, A., & Bujisic, M. (2016). Traveler anxiety and enjoyment: The effect of airport environment on traveler's emotions. Journal of Air Transport Management, 57, 122-129. doi:https://doi.org/10.1016/j.jairtraman.2016.07.019
  • Ceylan, H., & Başhelvacı, V. S. (2011). Risk değerlendirme tablosu yöntemi ile risk analizi: Bir uygulama. International Journal of Engineering Research and Development, 3(2), 25-33.
  • DGCA. (2023, 10 September 2023). About Directorate General of Civil Aviation. Retrieved from https://web.shgm.gov.tr/en/kurumsal/1-history
  • DHMİ. (2023, 10 September 2023). Türkiye Geneli Havalimanları Uçak, Yolcu ve Yük Trafiği İstatistikleri (2002-2022). Retrieved from https://www.dhmi.gov.tr/Lists/IstatisliklerDiger/Attachments/19/T%C3%9CRK%C4%B0YE%20GENEL%C4%B0%20%C4%B0STAT%C4%B0ST%C4%B0KLER%C4%B0%202023-1.xlsx
  • Ekinci, R., Büyüksaraç, A., Ekinci, Y. L., & Işık, E. (2020). Bitlis ilinin doğal afet çeşitliliğinin değerlendirilmesi. Journal of Natural Hazards and Environment, 6(1), 1-11. doi:10.21324/dacd.535189
  • Erdoğan, M., & Yalçıner Ercoşkun, Ö. (2021). Impacts of Artvin Rize Airport on transportation and environment. Journal of Architectural Sciences and Applications, 6(1), 250-267. doi:https://doi.org/10.30785/mbud.871204
  • Fine, W. T. (1971a). Mathematical evaluations for controlling hazards. Journal of Safety Research, 3(4), 157-166.
  • Fine, W. T. (1971b). Mathematical Evaluations for Controlling Hazards: Naval Ordnance Laboratory White Oak.
  • Güner, E. D. (2018). Biyolojik atıksu arıtma tesisi çevresel risk analizi. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 24(3), 476-480.
  • Horonjeff, R., McKelvey, F. X., Sproule, W. J., & Young, S. B. (2010). Planning and Design of Airports: McGraw-Hill Education.
  • İrdemez, Ş., & Eymirli, E. B. (2021). Determination of spatiotemporal changes in Erzurum plain wetland system using remote sensing techniques. Environmental Monitoring and Assessment, 193(5), 265. doi:https://doi.org/10.1007/s10661-021-09041-x
  • Karaca, A. D. (2015). Importance and Spatial Effects of Airports on Turkey Transportation: Sabiha Gokcen Airport Example. (Master Degree). İstanbul University, İstanbul.
  • Kinney, G., & Wiruth, A. (1976). Practical Risk Analysis for Safety Management (Vol. 5865): Naval Weapons Center China Lake, CA.
  • Korul, V. (2003). Havaalanı çevre yönetim sistemi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 99-120.
  • Matpay, B., & Mutlu, S. (2023). Van ilinin doğa kaynaklı afet çeşitliliğinin Fine-Kinney Risk Değerlendirme Metodu (FK-RDM) ile ortaya konulması. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 9(2), 324-340. doi: https://doi.org/10.21324/dacd.1295546
  • Neto, R. F. M., Calijuri, M. L., de Castro Carvalho, I., & Da Fonseca Santiago, A. (2012). Rainwater treatment in airports using slow sand filtration followed by chlorination: efficiency and costs. Resources, Conservation and Recycling, 65, 124-129. doi:https://doi.org/10.1016/j.resconrec.2012.06.001
  • Özdemir, M. (2021). İş sağlığı ve güvenliği açısından kapalı spor salonu risk analizi (Bayburt örneği). Anatolia Sport Research, 2(1), 30-45.
  • Şen, G., & Yakupoğlu, T. (2022). Ecological and environmental risk assesment of heavy metals in fluvio-lacustrine sediments of the Moralli Stream System, Tuşba, Van, Turkey. Yuzuncu Yil University Journal of the Institute of Natural and Applied Sciences, 27(1), 14-29. doi:https://doi.org/10.53433/yyufbed.1058884
  • Taşlıgil, N. (2010). Türkiye’nin Ulaşım Coğrafyası. İstanbul: Çantay Yayınevi.
  • Toy, S. (2018). Erzurum Havalimanının Havacılık Meteorolojisi Açısından Değerlendirilmesi Raporu. Retrieved from https://kudaka.ka.gov.tr/assets/upload/dosyalar/e9935-meteorolojihavalimani.pdf
  • Toy, S., & Eymirli, E. B. (2018, 3-6 October 2018). Evaluation of the effects of meteorological events on flights, example of Erzurum international airport. Paper presented at the International Geography Symposium on the 30th Anniversary of TUCAUM, Ankara, Türkiye.
  • Ulvi, A., Aydın, S., & Aydın, M. E. (2023). Kentsel atıksuda ve atıksu arıtma tesisinde bazı analjezik ve anti-enflamatuar farmasötiklerinin varlığı, giderimleri ve çevresel risk değerlendirilmesi. Niğde Ömer Halisdemir University Journal of Engineering Sciences, 12(4), 1168-1175. doi:https://doi.org/10.28948/ngumuh.1276286
  • Ünal Ankaya, F., Yazıcı, K., & Gülgün Aslan, B. (2018). The influence of the environmental management system on the environmental impact of airports. Ulusal Çevre Bilimleri Araştırma Dergisi, 1(4), 162-169.
  • Young, S. B., & Wells, A. T. (2011). Airport Planning and Management. U.S: McGraw-Hill Education
Toplam 27 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Sağlık ve Ekolojik Risk Değerlendirmesi
Bölüm Çevre Mühendisliği / Environment Engineering
Yazarlar

Ferdin Bedir 0000-0003-4588-4471

Sinan Kul 0000-0002-7824-756X

Mustafa Özdemir 0000-0002-6067-2007

Şahset İrdemez 0000-0002-0205-4630

Erken Görünüm Tarihi 27 Ağustos 2024
Yayımlanma Tarihi 1 Eylül 2024
Gönderilme Tarihi 1 Şubat 2024
Kabul Tarihi 23 Mayıs 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024 Cilt: 14 Sayı: 3

Kaynak Göster

APA Bedir, F., Kul, S., Özdemir, M., İrdemez, Ş. (2024). L Tipi Matris ve Fine-Kinney Metodları Kullanılarak Erzurum Havalimanı’nın Çevresel Risk Değerlendirmesi. Journal of the Institute of Science and Technology, 14(3), 1063-1074. https://doi.org/10.21597/jist.1429591
AMA Bedir F, Kul S, Özdemir M, İrdemez Ş. L Tipi Matris ve Fine-Kinney Metodları Kullanılarak Erzurum Havalimanı’nın Çevresel Risk Değerlendirmesi. Iğdır Üniv. Fen Bil Enst. Der. Eylül 2024;14(3):1063-1074. doi:10.21597/jist.1429591
Chicago Bedir, Ferdin, Sinan Kul, Mustafa Özdemir, ve Şahset İrdemez. “L Tipi Matris Ve Fine-Kinney Metodları Kullanılarak Erzurum Havalimanı’nın Çevresel Risk Değerlendirmesi”. Journal of the Institute of Science and Technology 14, sy. 3 (Eylül 2024): 1063-74. https://doi.org/10.21597/jist.1429591.
EndNote Bedir F, Kul S, Özdemir M, İrdemez Ş (01 Eylül 2024) L Tipi Matris ve Fine-Kinney Metodları Kullanılarak Erzurum Havalimanı’nın Çevresel Risk Değerlendirmesi. Journal of the Institute of Science and Technology 14 3 1063–1074.
IEEE F. Bedir, S. Kul, M. Özdemir, ve Ş. İrdemez, “L Tipi Matris ve Fine-Kinney Metodları Kullanılarak Erzurum Havalimanı’nın Çevresel Risk Değerlendirmesi”, Iğdır Üniv. Fen Bil Enst. Der., c. 14, sy. 3, ss. 1063–1074, 2024, doi: 10.21597/jist.1429591.
ISNAD Bedir, Ferdin vd. “L Tipi Matris Ve Fine-Kinney Metodları Kullanılarak Erzurum Havalimanı’nın Çevresel Risk Değerlendirmesi”. Journal of the Institute of Science and Technology 14/3 (Eylül 2024), 1063-1074. https://doi.org/10.21597/jist.1429591.
JAMA Bedir F, Kul S, Özdemir M, İrdemez Ş. L Tipi Matris ve Fine-Kinney Metodları Kullanılarak Erzurum Havalimanı’nın Çevresel Risk Değerlendirmesi. Iğdır Üniv. Fen Bil Enst. Der. 2024;14:1063–1074.
MLA Bedir, Ferdin vd. “L Tipi Matris Ve Fine-Kinney Metodları Kullanılarak Erzurum Havalimanı’nın Çevresel Risk Değerlendirmesi”. Journal of the Institute of Science and Technology, c. 14, sy. 3, 2024, ss. 1063-74, doi:10.21597/jist.1429591.
Vancouver Bedir F, Kul S, Özdemir M, İrdemez Ş. L Tipi Matris ve Fine-Kinney Metodları Kullanılarak Erzurum Havalimanı’nın Çevresel Risk Değerlendirmesi. Iğdır Üniv. Fen Bil Enst. Der. 2024;14(3):1063-74.