İstanbul park et devam et sisteminin sürdürülebilir ve entegre ulaşıma etkisi

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 2, 446 - 465, 23.10.2023

Asena Kübra Tarhan Ozge Ercoskun

https://doi.org/10.51513/jitsa.1069890

Öz

Günümüzde kentlerde nüfus artışı, teknolojinin gelişmesi, kentsel yayılma ve bunlara bağlı olarak motorlu taşıt kullanımı artmaktadır. Özel araç kullanımının artması ile özellikle büyük kentlerde trafik sıkışıklığı yaşanmaktadır. Bu durum beraberinde hava, gürültü kirliliği ve karbon salınımı gibi çevre sorunlarının oluşmasına neden olmaktadır. Sürdürülebilir, entegre ulaşımın sağlanmasında ve otomobil kullanımının azaltılmasında kentlerde park et devam et sistemleri uygulanmaktadır. Park et devam et (P+D), kent içi seyahatlerde özel araç kullanımını azaltmak için kentte ve merkez çeperlerinde oluşturulan otoparklar ile yolculukların toplu taşıma ile devam etmesini sağlar. Bu çalışmanın amacı, İstanbul kenti park et devam et sisteminin sürdürülebilir ve entegre ulaşım dahilinde incelenmesidir. Araştırma; İstanbul kentinde özel araç kullanımının azaltılması ve yolculukların toplu taşıma yönlendirilmesi kapsamında park et devam et sisteminin etkinliğini ortaya koymaktadır. Bu kapsamda sürdürülebilir ve entegre ulaşımın gerekliliğinden bahsedilmiştir. Park et devam et sisteminin kente ve ulaşıma olan etkileri incelenmiştir. İnceleme alanı olan İstanbul kentinin park et devam et sisteminin konumları, kapasiteleri ve hangi ulaşım türü ile entegre olduğu araştırılmıştır. Bu bağlamda P+D sistemin erişilebilirliği, sürdürülebilir ulaşım dahilinde kente olan olumlu katkıları değerlendirilmiştir. İstanbul kentinde park et devam et sisteminin etkin olarak kullanıldığında trafik sıkışıklığını azaltmada önemli olduğu görülmüştür. Yapılan değerlendirme sonucunda kentlerde ulaşımın çevreye olan olumsuz etkilerinin azaltılması ve toplu taşımın desteklenmesi amacıyla P+D sisteminin önemli olduğunu söylemek mümkündür.

Anahtar Kelimeler

sürdürülebilir ulaşım, park et devam et, entegre ulaşım, İstanbul

Kaynakça

• Ağaoğlu, M , Başdemir, H . (2019). Şehir içi ulaşım sorunları ve çözüm önerileri . Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi , 8 (1) , 27-36 .
• Akıllı Ulaşım Sistemleri Terimleri Sözlüğü, (2017). Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Yayınları.
• Aydemir, K.P., Akyüz, B., Yılmazsoy, B., Akdemir, Ç., Güler, S., (2018). Kentsel Ulaşımda Yaya Öncelikli Planlama/Tasarım ve Transit Odaklı Gelişimin Metropol Kentlerdeki Deneyimi, İstanbul Örneği. Kent Akademisi, Volume, 11 (36), Issue 4, Pages.
• Deveci M., Canıtez F. Ve Demirel N.Ç., (2015). Toplu Ulaşımda Entegrasyon Basamakları: Kavramsal Bir İnceleme, TRANSIST 8. Uluslararası Ulaşım Teknolojileri Sempozyumu ve Fuarı, 17-19 Aralık 2015 İstanbul Kongre Merkezi, İstanbul.
• Doğaroğlu, B., (2019). Akıllı Otopark Sistemi Uygulamaları Üzerine Bir İnceleme, Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü İnşaat Mühendisliği Anabilim Dalı Ulaştırma Programı, Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• Dündar S., (2010). Park Et Bin Sistemi ve İstanbul’da Uygulaması, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Ulaştırma Mühendisliği, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. İSPARK (2015). Park Et Devam Et Otoparkları, URL: https://ispark.istanbul/projeler/park-et-devam-et/ . Erişim Tarihi: 17.12.2021.
• İSPARK, (2016). İstanbul Otopark Ana Planı, Yayın No:1, İstanbul.
• İUAP, İstanbul Metropoliten Alanı Kentsel Ulaşım Ana Planı (2011). İstanbul Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Daire Başkanlığı Ulaşım Planlama Müdürlüğü.
• Kaplan H. ve Ulukavak H.G., (2013). Kentlerimizde Sürdürülebilir Bütünleşik Ulaşıma Doğru: Sorun ve Olanakların İncelenmesi, TRANSIST 6. Ulaşım Sempozyumu ve Fuarı.
• Kaplan H., Önder H.G., (2014). Kentlerimizde Sürdürülebilir Ve Bütünleşik Ulaşım Bağlamında Park Et-Devam Et Sistemlerinin Yeri, TRANSİST 2014 7. Uluslararası ulaşım teknolojileri sempozyumu, İstanbul.
• Kütük, T., Yalçıner Ercoşkun, Ö. (2019). Ankara-Batıkent ve Koru Metro İstasyonlarının Toplu Taşım Odaklı Gelişim (TOD) ve Sürdürülebilir Kentsel Tasarım İlkeleri Çerçevesinde Değerlendirilmesi. Mimarlık Bilimleri ve Uygulamaları Dergisi (MBUD), 4 (2), 140-154.
• Luk, J.Y.K, Olszewski, P., 2003, “Integrated public transport in Singapore and Hong Kong”, Road & Transport Research., Vol.12, No.4, pp.41-51, 2003.
• Önder H. G., (2018). Sürdürülebilir Bütünleşik Ulaşım Kurgusunun Park Et-Devam Et Sistemi İle Modellenmesi: Ankara Metropoliten Alanı Kent Merkezi Örneği, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Özdemir, V. İ., (2006). Park Et-Devam Et Tesisleri ve Harem Otoparkı Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Polat, Z. (2015). Sürdürülebilir Ulaşım, Çevre ve Ulaşım İlişkileri (syf:115), Karahan Kitabevi.
• Salih, G., (2019). Park Et Devam Et Tesislerinin Erişilebilirliğinin Hesaplanması İçin Yeni Bir Model Yaklaşımı: İstanbul Örneği, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü İnşaat Mühendisliği ABD, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Sat, N.A., Gürel Üçer, Z.A., Varol, Ç., Yenigül, S.B., (2017). Sürdürülebilir Kentler İçin Çok Merkezli Gelişme: Ankara Metropoliten Kenti İçin Bir Değerlendirme, Ankara Araştırmaları Dergisi Volume 5, Issue 1, p. 98-107.
• Şahin F.S., (2017). Çevre Dostu Kentler İçin Ulaşım Kriterlerinin Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Şimşek A. V., (2014). Sürdürülebilir Ulaşım Politikaları Çerçevesinde Özel Araç Sahiplerinin Toplu Taşımaya Yönlendirilmesinde Park Et Devam Et Yöntemi; İstanbul Örneği, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Tekcan, O., (2018). Toplu Taşıma Kullanımının Arttırılmasında Park Et - Devam Et Sisteminin Etkinliği: Manisa Kent Merkezi Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• TÜİK, (2021). Türkiye İstatistik Kurumu, İllere Göre Motorlu Kara Taşıtları Sayısı, Kasım 2021.
• Uğurlar, A . (2019). Kentsel ulaşımda özel araç odaklı düzenlemelere eleştirel bir bakış . OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi , 13 (19) , 1976-2014 .
• Varol, Ç., Sat, N.A., Gürel Üçer, Z.A., Yenigül, S.B., (2017). Metropoliten Alanlarda Çok-Merkezli Mekansal Gelişmelerin Sürdürülebilirlik Üzerinden Değerlendirilmesi: Avrupa Birliği’ndeki Uygulamalar, Türk Bilim Araştırma Vakfı, cilt:10, sayı:1, p. 61-74.
• Yalçıner Ercoşkun, Ö., (2015). Smart Technologies for Sustainable Mobility, Using Decision Support System for Transportation Planning Efficiency, p. 288-310, Ankara.
• Yalçıner Ercoşkun, Ö.,Öcalır Akünal, E.V., (2017). Engineering Tools and Solutions for Sustainable Transportation Planning, p. 204-223.
• Yalçıner Ercoşkun, Ö., (2021). Ulaşım ve Sürdürülebilirlik. Özge Yalçıner Ercoşkun’a ait 2021-22 Güz Yarıyılı Ders Notları (36 sayfa). Gazi Üniversitesi Şehir Ve Bölge Planlama Bölümü ve Trafik Planlaması ve Uygulaması, Ankara.
• URL-1: http://www.yerelgazete.com.tr/ispark-yogun-ilgi-goren-kartli-odeme-suresini-uzatti/, Erişim Tarihi: 02.12.2021.
• URL-2: https://ispark.istanbul/haberler/bisikletle-gel-metroyla-devam-et/, Erişim Tarihi: 03.12.2021.
• URL-3: https://ispark.istanbul/haberler/metroda-ucretsiz-bisiklet-parklar/, Erişim Tarihi: 03.12.2021.
• URL-4: https://ec.europa.eu/environment/europeangreencapital/winning-cities/2015-bristol/, Erişim Tarihi: 09.12.2021.
• URL-5: https://ec.europa.eu/environment/europeangreencapital/winning-cities/2013-nantes/, Erişim Tarihi: 09.12.2021.
• URL-6: https://ec.europa.eu/environment/europeangreencapital/winning-cities/2012-vitoria-gasteiz/, Erişim Tarihi: 09.12.2021.
• URL-7: https://ispark.istanbul/otoparklarimiz/, Erişim Tarihi: 01.12.2021.
• URL-8: https://ispark.istanbul/haberler/ispark-havacilik-sektorunu-bir-araya-getirdi/, Erişim Tarihi: 28.12.2021.
• URL-9: İSPARK,2018. https://twitter.com/ispark/status/1037995598258077696, Erişim Tarihi: 28.12.2021.
• URL-10: https://ispark.istanbul/haberler/, Erişim Tarihi: 09.12.2021.
• URL-11: Parkkolay Uygulaması, 2017. https://startupfon.com/detail/3/parkkolay, Erişim Tarihi: 23.01.2022
• URL-12: İSPARK (2022), İSPARK Park Et Devam Et Otoparkları, https://ispark.istanbul/projeler/park-et-devam-et/#:~:text=%C4%B0SPARK%2C%20Park%20Et%20Devam%20Et%20Otoparklar%C4%B1&text=%C4%B0stanbul%20genelinde%20trafi%C4%9Fin%20yo%C4%9Fun%20oldu%C4%9Fu,yakla%C5%9F%C4%B1k%203.5%20milyon%20ki%C5%9Fi%20yararlan%C4%B1yor., Erişim Tarihi: 6.2.2022
• URL-13: İSPARK, (2021). İSPARK Avrupa Hareketlilik haftasına çevre dostu proje https://ispark.istanbul/haberler/isparktan-avrupa-hareketlilik-haftasina-cevre-dostu-projeler/. Erişim Tarihi: 03.12.2021.