GAYRİMENKUL YATIRIM ORTAKLIKLARININ FİNANSAL ETKİNLİKLERİNİN VERİ ZARFLAMA ANALİZİ YÖNTEMİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2018, , 111 - 126, 26.10.2018

Turgay Münyas

https://doi.org/10.15637/jlecon.264

Öz

Bu çalışma, Borsa İstanbul’da (BİST) ilgili endekste yer alan yatırım ortaklık türünden biri olan Gayrimenkul Yatırım Ortaklıklarının finansal etkinlikleri Veri Zarflama Analiz yöntemi aracılığı ile analize tabi tutulmuştur. Çalışma BİST’de işlem gören GYO’lardan verisi düzenli olarak elde edilebilen 27 GYO için etkinlik analizi yapılmıştır. Analizde, 27 GYO için kriz sonrası dönem olan 2011 ile 2017 yılları ele alınmıştır. Analizde; model, 5 girdi ve 3 çıktı değişken aracılığı ile kurularak 27 ortaklık için etkinlik analizi gerçekleşmiştir. Analiz sonucunda 2015 yılında etkin olan GYO sayısı 17’tir ve 2015 yılını ise 16 etkin GYO ile 2016 yılı takip etmektedir. 2011 yılı ile 2015 yılları arasında etkinlik açısından sektörde bir düşüş trendi söz konusudur. 2014 yılı en verimsiz 2015 yılı ise sektör açısında en etkin yıl olmuştur. 2015 yılından sonra etkinlik açısında yine bir düşüş eğilimi başlamıştır. 2017 yılında etkin olan şirket sayısı düşüş eğilimi sonrası 11 olmuştur. Sonuç olarak incelemeye tabi tutulan yıllar itibariyle bakıldığında sektörde etkinliğin en yüksek olduğu yıllar 2015 ve 2016 yıllarıdır.

Anahtar Kelimeler

Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı, Veri Zarflama Analizi, Finansal Etkinlik

EVALUATING FINANCIAL ACTIVITIES OF THE PROPERTY INVESTMENT PARTNERSHIPS WITH THE DATA ENVELOPMENT ANALYSIS METHOD

Öz

In this study, financial activities of the property partnerships, one of the investment partnership types, taking part in the related index (BIST) stock exchange Istanbul have been analysed with the data envelopment analysis method. Study activity analysis has been made for 27 GYO whose datum obtained regularly fromm GYOs trading on the stock exchange (BIST). In the analysis, 2011 and 2017 years, the term after the crisis for 27 GYO, have been taken into account. In the analysis; model, activity analysis for 27 partnerships has been realized forming by means of 5 inputs and 3 outputs. As a result of the analysis, the number of active GYO in 2015 is 17 and after 2015 in 2016, 16 active GYO exist. In the sector, there is a down trend between 2011 and 2015 in terms of activity. In the sector, 2014, the least productive;2015, the most productive has been. There has been a down tendency again after 2015. In 2017, the number of active companies has been 11 after the down tendency. Asa result, after being examined, the most active years in the sector are 2015 and 2016.

Anahtar Kelimeler

Property Investment Partnership, Data Envelopment Analysis, Financial Activity

Kaynakça

• AKTAŞ, H. (2001), “İşletme Performansının Ölçülmesinde Veri Zarflama Analizi Yaklaşımı”, Yönetim ve Ekonomi, Yıl 2001, Cilt:7, Sayı: 1Celal Bayar Üniversitesi, İİBF, Manisa.
• ATAN, M., ÖZGÜR, E., GÜLER, H. (2004). Çok Değişkenli İstatistiksel Analizler ve VZA İle İllerin Gelişmişlik Düzeylerinin Karşılaştırılması, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6 (2), 25-42.
• ATMACA, E., TURAN, F., KARTAL, G., ÇİĞDEM, E. S., (2012), Ankara İli Özel Hastanelerinin Veri Zarflama Analizi ile Etkinlik Ölçümü, Cilt:16.Sayı:2.Aralık 2012 ss.135-153
• ASLANKARAOĞLU, N., (2006), “Veri Zarflama Analizi ve Temel Bileşenler Analizi ile AB Ülkelerinin Sıralaması”, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, (Yüksek Lisans Tezi), Ankara.
• AYTEKİN, S., KAHRAMAN, E., (2015), “BIST Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları Endeksindeki (XGMYO) Şirketlerin Finansal Etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi Yöntemi İle Değerlendirilmesi”, Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt-Sayı:8(1), 289-301.
• BAKIRCI, F., SHİRAZ, S., E., SATTARY, A., (2014), “BİST’da Demir, Çelik Metal Ana Sanayii Sektöründe Faaliyet Gösteren İşletmelerin Finansal Performans Analizi: VZA Süper Etkinlik ve TOPSIS Uygulaması”, Ege Akademik Bakış, Cilt:14, Sayı:1, ss.9-19.
• BİRCAN, H. (2011). “Veri Zarflama İle Sivas İli Merkez Sağlık Ocaklarının Etkinliğinin Ölçülmesi”, Cumhuriyet Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 12, Sayı 1, Sivas.
• COOPER, W.W., SEİFORD, L.M., ZHU, J. (2011). Handbook on Data Envelopment Analysis, International Series in Operations Research & Management, 164.
• CHARNES, A., COOPER, W.W. Ve RHODES, E., (1978), “Measuring the Efficiency of Decisioms Making Units” European Journal of Operation Research, 2, 429-444.
• ÇELİK, İ., AYAN, S., (2017), “Veri Zarflama Analizi İle İmalat Sanayi Sektörünün Finansal Performans Etkinliğinin Ölçülmesi: Borsa İstanbul’da Bir Araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, Cilt:8, Sayı:18, 59-74.
• ÇITAK, L., (2008), “Türkiye’deki Menkul Kıymet Yatırım Ortaklıklarının Etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi İle Değerlendirilmesi”, Erciyes Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı:31, 69-94.
• Dar Kapsamlı Sermaye Piyasası Mevzuatı ve Meslek Kuralları, (SPL Yayını, İstanbul, s.64.)
• DERAN, A., SARIAY, İ., Ve SAVAŞ, İ., (2013), “İMKB’de İşlem Gören Menkul Kıymet Yatırım Ortaklıkları ve Gayrimenkul Yatırım Ortaklıklarının Finansal Performanslarının Karşılaştırılması” Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 23, Sayı:2, ss.194-203.
• ERPOLAT, S. (2011). Veri Zarflama Analizi, Evrim Yayınevi, İstanbul.
• FARRELL, M.J., (1957), “The Measurement of Productivity Efficiency”, Journal of the Royal Statistical Society, 120, 253-290.
• Gayrimenkul Yatırım Ortaklıklarına İlişkin Esaslar Tebliği (III-48.1), 28 /05/2013 tarih ve 28660 sayılı resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
• Geniş Kapsamlı Sermaye Piyasası Mevzuatı ve Meslek Kuralları, (SPL Yayını, İstanbul, s. 67.)
• KARAKAYA, A., (2017), “Türkiye’deki Gayrimenkul Yatırım Ortaklıklarının Hisse Senedi Değeri ve Süper Etkinliği Arasındaki İlişki”, Anadolu İktisat ve İşletme Dergisi, 1(1), 1-17.
• KAYA, T. Y. DOĞAN, E., (2005), Dezenflasyon Sürecinde Türk Bankacılık Sektöründe Etkinliğin Gelişimi, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, ARD Çalışma Raporları 2005/10.
• ONARAN, S., (2006), “VZA Kullanılarak Üniversite Kütüphanelerinin Performanslarının Değerlendirilmesi”, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, (Yüksek Lisans Tezi), Ankara
• ORUÇ, K. O., (2008), “Veri Zarflama Analizi İle Bulanık Ortamda Etkinlik Ölçümleri ve Üniversitelerde Bir Uygulama”, Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı.
• ÖZDEN, H.Ü. (2008). Veri Zarflama Analizi (VZA) İle Türkiye’deki Vakıf Üniversitelerinin Etkinliğinin Ölçülmesi, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 37 (2), 167-185.
• ŞARKAYA, C., (2007), “Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları Üzerine Bir İnceleme ve Türkiye’ye İlişkin Sektör Analizi”, Sosyal Bilimler Dergisi, 1., ss. 175-190.
• TİTİZ, İ., DEMİR, Y., Onat, O. K., (1997), “Türkiye’de Şirket Birleşmelerinde Birleşme Etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi Yoluyla Belirlenmesi”, Afyon Kocatepe Üniversitesi, İİBF Dergisi, Cilt.9, sayı 1, Haziran.
• UZGÖREN, E., ŞAHİN, G., (2013), “Dumlupınar Üniversitesi Meslek Yüksek Okulları’nın Performanslarının Veri Zarflama Analizi Yöntemiyle Ölçümü”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Cilt.9, Sayı.18.
• YAVUZ, S., ve İŞÇİ, ÖZNUR (2013), “Veri Zarflama Analizi İle Türkiye’de Gıda İmalatı Yapan Firmaların Etkinliklerinin Ölçülmesi”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 36, ss.157-174.
• YETGİN, F., ve İÇTEN, O., (2018), “TOPSIS Yöntemi ile Borsa İstanbul’da İşlem Gören Gayrimenkul Yatırım Ortaklıklarının 2007-2016 Yılları Arası Finansal Performans Analizi, İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (1), Nisan, 19-44
• YILMAZ, M. K., İÇTEN, O., (2017), “Borsa İstanbul’da İşlem Gören Gayrimenkul Yatırım Ortaklıklarının Nakit Akımı Odaklı Finansal Performans Analizi (2007-2016)”, Uluslararası Katılımlı 21. Sempozyumu 18-21 Ekim., 165-180.
• WILLIAM F. BOWLIN, (1998), Measuring Performance: An Introduction to Data Envelopment Analysis (DEA), https://www.researchgate.net/publication/254336688_Measuring_Performance_An_Introduction_to_Data_Envelopment_Analysis_DEA
• SERMAYE PİYASASI KURULU (SPK, 01.08.2018)