THE ECONOMIC AND FISCAL PERFORMANCE OF TURKEY AND WESTERN BALKANS IN THE PROCESS OF MEMBERSHIP TO THE EUROPEAN UNION: AN ASSESSMENT ON POST-GLOBAL CRISIS PERIOD

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 2, 163 - 196, 30.04.2019

Halil Serbes Mircan Tokatlıoğlu

https://doi.org/10.15637/jlecon.6.011

Öz

It is aimed to compare the economic
and fiscal performance of Western Balkans and Turkey in the process of accession
to the European Union. Turkey and the Western Balkans that consist of candidate
(Macedonia, Montenegro, Serbia, Albania) and potential candidate (Kosovo and
Bosnia and Herzegovina) countries are obliged to fulfill the criteria for the
European Union's economic and fiscal cohesion. The Western Balkans have been
forced to fulfill their obligations under the negotiating process, as the
global crisis and the subsequent debt crisis seriously affects their economic
and fiscal performances as well as European Union members. Economic and fiscal
indicators such as real gross domestic product, unemployment, inflation, public
deficit, public debt for the years 2008-2017 clearly demonstrate this. Despite
the fact that Turkey less affected by global crisis vis-a-vis the Western
Balkans has more positive outlook in terms of the indicators, the European
Union stands closer to the Western Balkans compared to Turkey.

Anahtar Kelimeler

Turkey and European Integration, Economic and Fiscal Policy Coordination in EU, Economic and Fiscal Prospects for Turkey and Western Balkans.

AVRUPA BİRLİĞİ’NE ÜYELİK SÜRECİNDE TÜRKİYE VE BATI BALKAN ÜLKELERİNİN EKONOMİK VE MALİ PERFORMANSI: KÜRESEL KRİZ SONRASI BİR DEĞERLENDİRME

Öz

Bu çalışma, Avrupa Birliği’ne üyelik
sürecinde olan Türkiye ile Batı Balkan ülkelerinin küresel kriz sonrası
ekonomik ve mali performanslarının karşılaştırılmasını amaçlamaktadır. Türkiye
ve Batı Balkan ülkeleri (Makedonya, Karadağ, Sırbistan, Arnavutluk aday
ülkeler; Kosova ve Bosna Hersek potansiyel aday ülkelerdir), Avrupa Birliği’nin
ekonomik ve mali uyuma ilişkin kriterlerini yerine getirmekle yükümlüdürler.
Küresel kriz ve ardından yaşanan borç krizi Avrupa Birliği’ne üye ülkeler kadar
aday Batı Balkan ülkelerinin ekonomik ve mali performanslarını ciddi biçimde
etkilediğinden, Batı Balkan ülkeleri müzakere sürecindeki yükümlülüklerini
yerine getirmede zorlanmaktadırlar. 2008-2017 yıllarına ilişkin reel gayri safi
yurtiçi hasıla, işsizlik, enflasyon, kamu açığı, kamu borcu gibi ekonomik ve
mali göstergeler bu durumu açıkça ortaya koymaktadır. Batı Balkan ülkelerine
göre küresel krizden daha sınırlı düzeyde etkilenen Türkiye ise dikkate alınan
göstergeler bakımından daha olumlu bir görünüm sergilemesine rağmen, Avrupa
Birliği, üyelik bakımından Batı Balkan ülkelerine daha yakın dururken, Türkiye
ile arasına daha fazla mesafe koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Türkiye ve Avrupa Birliği Entegrasyonu, Avrupa Birliği’nde Ekonomik ve Mali Uyum, Türkiye ve Batı Balkan Ülkelerinin Ekonomik ve Mali Görünümü.

Kaynakça

• AKÇAY, B., (2008), Avrupa Birliği’nin Ekonomik Kriterleri ve Türkiye, Maliye Dergisi, Sayı: 155, ss. 11-38.
• AKÇAY, B., (2012), Ekonomik ve Parasal Birlik, Avrupa Birliği: Tarihçe, Teoriler, Kurumlar ve Politikalar, (der.) Belgin Akçay ve İlke Göçmen, Seçkin Yayıncılık, Ankara, ss. 341-371.
• AKÇAY, Ü. ve GÜNGEN, A. R., (2014), Finansallaşma, Borç Krizi ve Çöküş, Notabene Yayınları, Ankara.
• AKDEMİR, E., (2012), Avrupa Bütünleşmesinin Tarihçesi, Avrupa Birliği: Tarihçe, Teoriler, Kurumlar ve Politikalar, (der.) Belgin Akçay ve İlke Göçmen, Seçkin Yayıncılık, Ankara, ss. 35-63.
• AKGÜL AÇIKMEŞE, S., (2012), Avrupa Birliği’nde Genişleme, Avrupa Birliği: Tarihçe, Teoriler, Kurumlar ve Politikalar, (der.) Belgin Akçay ve İlke Göçmen, Seçkin Yayıncılık, Ankara, ss. 611-630.
• ALTAY, A., (2014), Balkan Ülkelerinin Avrupa Birliği’ne Tam Üyelik Sürecinde Ekonomik Kriz ve Kamu Maliyesi Etkileşimlerinin Değerlendirilmesi, Prof. Dr. Naci Birol Muter’e Armağan, (ed.) Ramazan Gökbunar vd., Celal Bayar Üniversitesi Rektörlük Basımevi, Manisa, ss. 145-159.
• AVRUPA TOPLULUKLARI KOMİSYONU, (2009), (2010), (2011), (2012), (2013), (2014), (2015), (2016) ve (2018), Komisyon Çalışma Belgeleri: Türkiye İlerleme Raporları, Brüksel, https://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari, (Erişim Tarihi: 01.07.2018).
• BARTLETT, W. and PRICA, I., (2013), The Deepening Crisis in the European Super-periphery, 1-3 July 2013, Halifax Hall, http://speri.dept.shef.ac.uk/conference-2/2013-2/, (Erişim Tarihi: 08.03.2018).
• BİLİCİ, N., (2012), Avrupa Birliği ve Türkiye, 5. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• BUTKOVIC, H. and SAMARDZIJA, V., (2014), Challenges of continued EU enlargement to the Western Balkans – Croatia’s experience, Poznan University of Economics Review, Vol.14, No.4, ss. 91-108.
• COMMISSION OF THE EUROPEAN COMMUNITIES, (2008), (2009), Commission Staff Working Document: Albania, Bosnia and Herzegovina, Kosovo, The Former Yugoslav Republic of Macedonia, Montenegro and Serbia Progress Reports, Brussels.
• DEVLET PLANLAMA TEŞKİLATI MÜSTEŞARLIĞI, Türkiye’nin Tam Üyeliğinin Avrupa Birliği’ne Muhtemel Etkileri, 2004.
• EUROPEAN COMMISSION, (2010), (2011), (2012), (2013), (2014), (2015) and (2016), Commission Staff Working Document: Albania Progress Reports, Brussels, https://wbc-rti.info, http://eeas.europa.eu, https://ec.europa.eu, (Erişim Tarihi: 01.07.2018).
• EUROPEAN COMMISSION, (2010), (2011), (2012), (2013), (2015) and (2016), Commission Staff Working Document: Bosnia and Herzegovina Progress Reports, Brussels, https://ec.europa.eu, (Erişim Tarihi: 01.07.2018).
• EUROPEAN COMMISSION, (2010), (2011), (2012), (2013), (2014), (2015) and (2016), Commission Staff Working Document: Kosovo Progress Reports, Brussels, https://ec.europa.eu, (Erişim Tarihi: 01.07.2018).
• EUROPEAN COMMISSION, (2011), (2012), (2013), (2014), (2015), (2016) and (2018), Commission Staff Working Document: The Former Yugoslav Republic of Macedonia Progress Reports, Brussels/ Strasbourg, https://ec.europa.eu, (Erişim Tarihi: 01.07.2018).
• EUROPEAN COMMISSION, (2011), (2012), (2013), (2014), (2015) and (2016), Commission Staff Working Document: Montenegro Progress Reports, Brussels, https://ec.europa.eu, (Erişim Tarihi: 01.07.2018).
• EUROPEAN COMMISSION, (2010), (2012), (2013), (2014), (2015), (2016) and (2018), Commission Staff Working Document: Serbia Progress Reports, Brussels/ Strasbourg, https://ec.europa.eu, (Erişim Tarihi: 01.07.2018).
• EUROSTAT, Candidate Countries and Potential Candidates, http://ec.europa.eu/eurostat/data/database, (Erişim Tarihi: 01.07.2018).
• GJOSEVSKA, B. and KARANOVIC, G., (2014), A Comparison of Policy Responses to the Global Economic Crisis in the Balkans: Acceding Versus EU Candidate Countries, Economic Crisis in Europe and the Balkans: Problems and Prospects, (der.) Anastasios Karasavvoglou and Persefoni Polychronidou, Springer, Switzerland, ss. 39-50.
• KAVALALI, M., (2005), Avrupa Birliği’nin Genişleme Süreci: AB’nin Merkezi Doğu Avrupa ve Batı Balkan Ülkeleri İle İlişkileri, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Ankara.
• KOCZAN, Z., (2015), Fiscal Deficit and Public Debt in the Western Balkans: 15 Years of Economic Transition, IMF Working Paper No. 15/172, 2015, https://www.imf.org/en/Publications/WP/Issues/2016/12/31/Fiscal-Deficit-and-Public-Debt-in-the-Western-Balkans-15-Years-of-Economic-Transition-43123, (Erişim Tarihi: 08.03.2018).
• MAGOULIOS, G. and CHOULIARAS, V., (2014), The Repercussions of the Financial Crisis (2008) on the Foreign trade Between Greece and the Balkan Countries (BCs), Economic Crisis in Europe and the Balkans: Problems and Prospects, (der.) Anastasios Karasavvoglou and Persefoni Polychronidou, Springer, Switzerland, ss. 51-64.
• MISCEVIC, T. and MRAK, M., (2017), The EU Accession Process: Western Balkans vs EU-10, Croatian Political Science Review, Vol.54, No.4, ss. 185-204.
• ÖZER, M. A., (2008), Avrupa Birliği’ne Tam Üyelik Yolunda Türkiye, Sayıştay Dergisi, Sayı: 69, ss. 49 – 71.
• PERE, E. and HASHORVA, A., (2011), Western Balkans’ Countries in Focus of Global Economic Crisis, Economy Transdisciplinarity Cognition, Vol.XIV, Issue.1, ss. 176-186.
• RÜMA, İ., (2014), The Economic Crisis of 2008: Reproduction of the Core-Periphery Relations between the European Core and the Balkans, METU Studies in Development, Vol.41, No.3, ss. 297-322.
• SADIKU, M., SADIKU, L. and BERISHA, N., (2014), The Financial Crisis in Greece and Its Impacts on Western Balkan Countries, Economic Crisis in Europe and the Balkans: Problems and Prospects, (der.) Anastasios Karasavvoglou and Persefoni Polychronidou, Springer, Switzerland, ss. 27-38.
• ŞAHİN, Y., (2013), Batı Balkanlar Yolunda, İktisadi Kalkınma Vakfı Yayınları, Yayın No: 267, İstanbul.
• T.C. BAŞBAKANLIK DEVLET PLANLAMA TEŞKİLATI, (2010), Orta Vadeli Program 2011-2013, Ankara, http://www.kalkinma.gov.tr, (Erişim Tarihi: 01.07.2018).
• T.C. HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI, (2018), Orta Vadeli Program 2019-2021, Ankara, http://www.bumko.gov.tr, (Erişim Tarihi: 07.03.2019).
• T.C. KALKINMA BAKANLIĞI, (2012), (2013), (2016) ve (2017), Orta Vadeli Program 2013-2015/2014-2016/2017-2019/2018-2020, Ankara, http://www.kalkinma.gov.tr, (Erişim Tarihi: 01.07.2018).
• TOKATLIOĞLU, M., (2004), Avrupa Birliği’nde Maliye Politikası ve Türkiye Açısından Bir Değerlendirme, Alfa Basım Yayım Dağıtım, İstanbul.
• TOKATLIOĞLU, M. ve SELEN, U., (2019), Maliye Politikası, 2. Baskı, Ekin Yayınevi, Bursa.
• TSANANA, E., KATRAKILIDIS, C. and PANTELIDIS, P., (2013), Balkan Area and EU-15: An Empirical Investigation of Income Conergence, Balkan and Eastern European Countries in the Midst of the Global Economic Crisis, (der.) Anastasios Karasavvoglou and Persefoni Polychronidou, Springer, Heidelberg, ss. 23-33.
• UÇKAN DAĞDEMİR, E., (2004), Batı Balkan Ülkeleri İle Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne Tam Üyelik Olasılıkları Üzerine Bir Değerlendirme, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt: 59, Sayı: 1, ss. 89-117.
• WORLD BANK, (2011), (2015a), (2015b), (2016), (2017a), (2017b), (2018a) and (2018f), South East Europe/Western Balkans Regular Economic Reports, No.1, 7, 8, 9, 11, 12 ve 14, https://issuu.com, (Erişim Tarihi: 10.04.2018; 07.03.2019).
• WORLD BANK, (2018a), (2018b), (2018c), (2018d) and (2018e), Albania, Bosnia Herzegovina, Kosovo, Montenegro and Serbia Country Program Snapshots, http://pubdocs.worldbank.org, (Erişim Tarihi: 07.03.2019).