KÜRESEL SORUNLAR EKONOMİK KRİZLERİN ULUSLARARASI YANSIMALARI

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 1, 41 - 58, 31.01.2020

İbrahim Bora Oran

https://doi.org/10.15637/jlecon.7.004

Öz

Bu çalışmanın amacı dünya tarihinde önceki yıllarda ve küreselleşme sürecinde bazı ülkelerde ortaya çıkan ekonomik krizlerin diğer ülkeler üzerindeki etkileri ve gelişmiş ya da gelişmekte olan ülkelerdeki etkilenmeler arasındaki farkları araştırmaktır.
Bu araştırma ile bazı ülkelerde yaşanan krizlerin hem ortaya çıktığı ülkenin hem de diğer ülkelerin ekonomik verileri üzerinde oluşturduğu değişim oranlarına göre analiz yapılmaktadır.
Küreselleşme sonucunda dünyanın ekonomik ve sosyal perspektifinde gözlemlenen yansımaları ortaya çıkarmayı hedeflemektedir. Öncelikle genel olarak ekonomik kriz kavramı ve dünyada meydana gelen önemli büyük krizler hakkında bilgi verilmektedir. Daha sonra yaşanan en büyük finansal krizler olarak bilinen 1929 Büyük Buhran ve 2008 Dünya Ekonomik Krizlerinin başlama nedenleri, etkileri, sonuçları ve süreleri arasındaki farklar örnek alınarak incelenmektedir.
Bu çalışma ile krizlerin gelişmiş ülkelerdeki etkilerinin özellikle karlılık oranlarında düşme eğilimi görülmesi, diğer taraftan gelişmekte olan ülke ekonomilerinde uluslararası ticari faaliyetlerinde azalma, üretimin azalması, ihracat oranlarının düşmesi ve toplumsal olarak ekonomik güçlükler ortaya çıkması değerlendirilmektedir.
Ülkelerin istihdam oranlarında yaratılan düşme eğiliminin arka planında bu krizlerin yansımaları araştırılarak küreselleşme sistemi bir de krizler açısından irdelenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ekonomik Krizler, Kriz Teorileri, Finansal Krizler

GLOBAL ISSUES INTERNATIONAL REFLECTIONS OF ECONOMIC CRISIS

Öz

The aim of this study is to search impacts of economic crisis arising in some countries in the previous years in the world history and at globalization process on other countries, and differences between interactions in developed or developing countries.
With this research, it is analyzed by the rates of change caused by crisis experienced in some countries on the economic data of both the country where the crisis arouse and the other countries. It targets to reveal the reflections observed in the economic and social perspective of the world as a result of the globalization.
Primarily, information is given about economic crisis concept in general sense and major important crises arose in the world. Then, the biggest financial crises experienced namely 1929 Great Depression and 2008 World Economic Crises are examined by taking differences among their outbreak reasons, impacts, outcomes and durations as sample.
With this study, impacts of the crises in developed countries are evaluated particularly as downward trend in profitability rates, decrease in international commercial activities in the national economies in developing countries, decrease in production, falling exportation rates and economic difficulties in society on the other hand.
The globalization system is analyzed in terms of crises by searching the reflections of these crises in the background of downward trend created in the employment rates of countries.

Anahtar Kelimeler

Economic Crises, Crisis Theories, Financial Crises

Kaynakça

• ALBERTINI. J. M. (1990), Ekonomik Sistemler (Uygulamada Kapitalizm ve Sosyalizm), Çev. C. UNAY, Bursa: Uludağ Üniversitesi Yayınları.
• CENGİZ, A. (2008), 1929 Krizinin İstanbul’a Etkisi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• CİCİOĞLU, Ş. ve YILDIZ, A. (2018), Lale Krizinden Günümüze Ekonomik Krizler: Temel Yaklaşımlar ve Ortak Özellikler, Journal of International Management and Social Researches (Uluslararası Yönetim ve Sosyal Araştırmalar Dergisi), ISSN:2148-1415 5(9): 25-38.
• ERDÖNMEZ, P. A. (2009), Küresel Kriz ve Ülkeler Tarafından Alınan Önlemler Kronolojisi, Bankacılar Dergisi, 68.
• FISHER, I. (1933), The Debt-Deflatıon Theory Of Great Depressıons, in Boomsand Depressions – Some First Principles. Newyork Adelphi Company Publishers. 1-21
• GALBRAITH, J. K. (1989), Kuşku Çağı, 2.Baskı, R. AŞÇIOĞLU ve N. HİMMETOĞLU (Çev.), İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
• GALENSON ve ZELLNER. (1957) http://www.encyclopedia.com/ s: 455, (Erişim Tarihi: 27.02.2012).
• GOUVERNEOUR, J. (2007). Kapitalist Ekonominin Temelleri - Çağdaş Kapitalizmin Marksist Ekonomik Tahliline Giriş. Çev.: F. BAŞKAYA, Ankara: İmge Kitabevi.
• ILO, (2009), s.3, http://www.ilo.org/ (Erişim Tarihi: 30.09.2019).
• IMF, World Economic Outlook. (2008), 04-10. 2008, http://www.imf.org/ (Erişim Tarihi: 25.07.2019).
• KABADAYI, B. (2013), Konjonktür Dalgalanmaları ve Ekonomik Krizler Perspektifinde Dünya Ekonomileri ve Türkiye: Uygulama ve Analiz, İstanbul: Nobel Akademik Yayıncılık.
• KARABULUT, G. (2002), Gelişmekte Olan Ülkelerde Finansal Krizlerin Nedenleri, İstanbul: Der. Yayınları.
• KAYKUSUZ, M. (2016), İktisadi Kriz Teorileri. Bursa: Ekin Basım Yayın.
• KİBRİTÇİOĞLU, A. (2001), Türkiye’de Ekonomik Krizler ve Hükümetler, 1969-2001. Yeni Türkiye Dergisi, Ekonomik Kriz Özel Sayısı, Cilt 1, Yıl 7, Sayı 41 (Eylül-Ekim).
• KUNT, A. D. and DETRAGIACHE, E. (1998), The Determinants of Banking Crises in Developing and Developed Countries, IMF Staff Papers, 45(1): 81-109.
• KUYUCUKLU, N. (1982), İktisadi Olaylar Tarihi, İstanbul Üniversitesi Yayın No: 2902, İstanbul.
• MISHKIN, F. S. (2001), Financial Policies and the Prevention of Financial Crises in Emerging Market Countries, NBER Working Paper Series, 8087, January, Cambridge.
• MINSKY, H. P.(1992), The Financial Instability Hypothesis. New-York: The Levy Economics Institute of Bard College, Working Paper No. 282. http://digitalcommons.bard.edu/hm_archive/282/ (Erişim Tarihi: 17.06.2019).
• MISHKIN, F. S. (1999). Lessons From The Asian Crises, Journal International Money and Finance. NBER Working Paper Series, Cambridge, MA 02138, USA. http://pascal.iseg.utl.pt/~aafonso/eif/pdf/257.pdf (Erişim Tarihi: 17.06.2019).
• NERE, J. (1980), 1929 Krizi, Çeviren: N. TOPRAK, Ankara: Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Yayınları No: 134.
• OECD Economic Outlook November (2009), Eurostat 2009, http://www.oecd.org/ (Erişim Tarihi: 17.06.2019)
• ÖZÇELEBİ, O. (2018), Finansal Kriz Modelleri – Teknoloji, Dış Ticaret, Kredi Piyasası, Risk Primi Şokları. İstanbul: Der Yayınları.
• PARKER, R., (2010), An Overview of the Great Depression, http://eh.net/encyclopedia/article/parker.depressionn , (Erişim Tarihi: 12.11.2019).
• RADELET, S. and S. J. D., (1998). The East Asian Financial Crisis: Diagnosis, Remedies, Prospects. Brookings Papers on Economic Activity, Economic Studies Program, The Brookings Institution, vol. 29 (1998-1): 1-90.
• STIGLITZ, E. J., (2009b). The Anatomy of a Murder: Who Killed American Economy?, Critical Review, 21 (2-3).
• SWEEZY, P. (2007). Kapitalist Gelişme Teorisi. Çev: G. AKALIN, İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• TÜİK, İstatistik Göstergeler, 1923- 2006, s. 432 http://www.tüik.gov.tr (Erişim Tarihi: 17.06.2019)
• UNAY, C. (1978), Ekonomik Konjonktür. Ankara: Bursa İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Yayın No:31.
• YAVUZ, A. (2008), Küresel Krizin İstihdama Etkisi. İstanbul Üniversitesi, İktisat Fakültesi, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü, Sosyal Siyaset Konferansları, 13-14.