Zeminlerin Likit Limitinin Tek Nokta Koni Batma Yöntemiyle Belirlenmesi

Yıl 2011, Cilt: 35 Sayı: 1, 27 - 42, 15.06.2011

Nihat Dipova

Öz

Likit limit, zeminlerin önemli tanımlama
parametrelerinden biri olup Casagrande ve koni batma olmak üzere 2 standart
yöntemle belirlenir. Koni batma
yöntemi ile likit limit belirlenmesi konik uçlu bir metalin hazırlanan homojen
bir zemin çamuru içine kendi ağırlığı ile batırılması esasına dayanır.
Casagrande yöntemine göre daha az operatör bağımlı olması ve daha kesin
sonuçlar vermesine rağmen, koni batma yöntemi ile çok sayıda deney yapılması
gerektiğinde TS 1900 de öngörülen 4 deney yöntemi çok zaman almaktadır. Bu
çalışmada 138 adet kil örneği üzerinde koni batması yöntemiyle likit limit
deneyi yapılmış ve deney sonuçları istatistiksel yöntemlerle incelenerek tek
nokta ile likit limitin belirlenmesi konusu araştırılmıştır. Yapılan deneysel
ve istatistiksel çalışmalar sonucunda likit limitin tek nokta koni batma
deneyinden elde edilmesine yönelik 3 adet görgül eşitlik elde edilmiş ve
bunlardan “LL= W/(0.33*(P/20)+0.66)” eşitliğinin en güvenilir sonucu verdiği
anlaşılmıştır. 4 nokta deney yapıldığında deneyde yapılan hatalar eğilim doğrusu
çizilmesi suretiyle paylaştırıldığından, bulunan LL değerine daha az
yansımaktadır. Ancak tek nokta yönteminde yapılan hatalar doğrudan LL değerine
yansıyacağından, tek nokta yönteminde deneyle ilgili tüm ayrıntılara daha fazla
özen gösterilmelidir. Likit limitin koni batma yöntemi ile belirlenmesi Türk
Standartları’nda önerilen yöntem olmasına rağmen, tek nokta deney konusundan
bahsedilmemektedir. Diğer ülkelerin standartlarında olduğu gibi Türk
standartlarında da tek nokta yöntemine yer verilmesinin yerinde olacağı
düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kıvam limitleri, Koni batma, Likit limit, Tek nokta

Kaynakça

• ASTM, 2000. ASTM D 4318 (American Society of Testing and Materials), Standard Test Methods for Liquid Limit, Plastic Limit and Plasticity Index of Soils, Annual Book of ASTM Standarts.
• BS, 1990. BS 1377: Part 2:4.3 (British Standard Institution), Liquid Limit-Cone Penetrometer Method, England.
• CAN/BNQ, 1986. Soils-Determination of Liquid Limit by the Fall Cone Penetrometer Method and Determination of Plastic Limit. Canadian Standards Association and Bureau de normalisation du Quebec, CAN/BNQ 2501-092-M-86.
• Casagrande, A., 1932. Research on the Atterberg limits of soils. Public Roads, 13(3), 121-136.
• Clayton, C.R.I., Jukes, A.W., 1978. A One-Point Cone Penetrometer Liquid Limit Test?, Geotechnique, 28(4), 469-472.
• Eden, W. J., 1960. Use of a one - point liquid limit procedure, NRC 5599, National Research Council, Canada, Division Of Building Research.
• Federico, A., 1983. Relationships (Cu-w) and (Cu-δ) for remolded clayey soils at high water content. Riv. Ital. Geotec., XVII(1), 38–41.
• IS, 1983. IS 2720 Part 5, Indian Standard Code for determination of liquid limit and plastic limit of soils. Bureau of Indian standards, New Delhi.
• Johnston, M. M., Strohm, W. E., 1968. Results of second division laboratory testing program on standard soil samples, Misc. Paper 3-978, U.S. Army Engineer Waterways Experiment Station Vicksburg, Mississippi, USA.
• Kayabalı, K., Tüfenkçi, O.O., 2010. Determination of Plastic and Liquid Limits Using the Reverse Extrusion Technique, Geotechnical Testing Journal (GTJ), 33(1), 14-22.
• Leroueil, S., Le Bihan, J. P., 1996. Liquid Limits and Fall Cones, Canadian Geotechnical Journal, 33, 793-798.
• Mendoza, M. J., Orozco, M., 2001. Quick and Reliable Procedure for Liquid Limit Determination of Fine-Grained Soils, Geotechnical Testing Journal, 24(1), 103-108.
• Nagaraj, T.S., Jayadeva, M.S., 1981. Re-examination of one-point methods of liquid limit determination. Geotechnique, 31(3): 413-425.
• Norman, L. E. J., 1959. The One-Point Method of Determining the Value of the Liquid Limit of a Soil, Geotechnique, 9(1), 1-8.
• Olmstead F.R., Johnston C.M., 1955. Rapid Methods for Determining Liquid Limits of Soils, Bulletin 95, p.27, Highway Research Board, Washington.
• Orhan M., Özer M., Işık, N. S., 2006. Doğal zeminlerin likit limitinin belirlenmesinde Casagrande ve koni batma yöntemlerinin karşılaştırılması, Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Dergisi, 21, 4, 711-720.
• Sridharan, A., Nagaraj, H. B., 1999. Absorption Water Content and Liquid Limit of Soils, Geotechnical Testing Journal, 22( 2), 127-133.
• Sridharan, A., Nagaraj, H. B., Prakash, K., 1999. Determination of the Plasticity Index from Flow Index, Geotechnical Testing Journal, 22(2), 175-181.