Nefelinli Siyenit: Bir Gözden Geçirme

Yıl 2018, Cilt: 42 Sayı: 1, 107 - 120, 15.06.2018

Serhan Haner Murat Demir

https://doi.org/10.24232/jmd.434144

Cited By: 1

Öz

Nefelinli siyenit, nefelin, sodyum ve alkali feldispatlardan oluşmuş silisçe fakir siyenitik bir kayaçtır. Yerkürede

geniş bir yayılıma sahip olmasına rağmen ekonomik değere sahip yatak oluşumları sınırlıdır. Ticari anlamda nefelinli

siyenitin en az %20 nefelin ve %60 feldispat içermesi gerekmektedir. Bu tip ekonomik sayılabilecek yataklar Rusya,

Kanada, Norveç, Brezilya, Çin ve Türkiye’de bulunmaktadır. Nefelinli siyenitin ana kullanım alanlarını cam ve

seramik sanayileri oluşturmaktadır. Sağlık gereçleri, porselen, karo, cam, fiberglas gibi ürünlerde ergitici olarak rol

oynayan bir alümina (Al2O3) kaynağıdır. Seramik ve cam ürünlere kattığı çok sayıdaki avantaj sayesinde Asya,

Avrupa ve Amerika kıtalarında tüketimi yüksek seviyelerde olmaktadır. Bu derleme çalışmasında nefelinli siyenitin

özellikleri, oluşumu, üretimi ve tüketimi, kullanım alanları, teknolojisi hakkında bilgiler verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Feldispat, Magmatik kayaç, Nefelin, Nefelinli siyenit

Kaynakça

• Brown, T.J., Idoine, N.E., Raycraft, E.R., Shaw, R.A., Deady, E.A., Hobbs, S.F., Bide, T., 2017. World Mineral Production 2011-15. British Geological Survey, 87 p. BS, 2015. B&S Yatırım A.Ş., Türkiye. http://www.bs-nefelin.com/tr/index.php, son erişim 12.02.2018. Ciullo, P.A., 1996. Industrial Minerals and Their Uses. Noyes Publications, New Jersey, No:96-29173, 632 p. Deniz, K., 2010. Buzlukdağı (Kırşehir) alkali magmatik kayaçların jeolojisi, petrolojisi ve konfokal raman spektrometresi ile incelenmesi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, Yüksek Lisans Tezi, 138 s. Dolan, M.L., Hains, D.H., Ash, D.R., 1991. High-Alumina Rocks in Ontario: Resources and Process Technology. Queen’s Printer, Ontario, 130 p. Guillet, G.R., 1994, Nepheline Syenite. (editor: D.D. Carr). Industrial Minerals and Rocks (6th Edition). Society for Mining, Metallurgy, and Exploration, Inc., Littleton, Colorado, 711-730 p. Kennedy, B.A., 1990. Nepheline Syenite. (editor: B.A. Kennedy). Surface Mining (2nd Edition). Society for Mining, Metallurgy and Exploration, Inc., Littleton, Colorado, 214-217 p. Kunduracı, N., Aydın, T., Akbay, A., 2016. The effect of nepheline syenite addition on the sintering behaviour of sanitaryware bodies. Journal of The Australian Ceramic Society, 52 (2), 82-86. McLemore, V.T., 2006. Nepheline Syenite. (editor: J.E. Kogel, N.C. Trivedi, J.M. Barker, S.T. Krukowski). Industrial Minerals & Rocks (7th Edition). Published by Society for Mining, Metallurgy, and Exploration, Inc., Colorado, 653-670 p. McVey, H., 1988. A study of markets for British Columbia’s nepheline syenite and feldspathic minerals. Mineral Marketing, Inc., No:0005032857, 50 p. MİGEM, 2016. 4-A Grubu Madenler Ocakbaşı Satış Fiyatları. Maden İşleri Genel Müdürlüğü, http://test.migem.gov.tr/duyurular/malikonular.html, son erişim 12.02.2018. Smelror, M., 2014. Mineral resources in Norway 2013 production data and annual report. Geological Survey of Norway, No:2, 54 p. MSDS, 2015. Nepheline syenite safety data sheet. Unimin Corporation, No: 013-U-GHS https://www.psh.ca/MSDS/Nepheline%20Syenite.pdf, son erişim 12.02.2018. MTA, 2016. Feldispat (feldspat). Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, http://www.mta.gov.tr/v3.0/bilgi-merkezi/feldispat, son erişim: 12.02.2018. Negm, A.T., Abouzeid, A.Z., Boulos, T., Ahmed, H., 2000. Nepheline syenite processing for glass and ceramic industries. Physicochemical Problems of Mineral Processing, 34, 5-16. NSW, 2008. Nepheline syenite. Government of New South Wales Department of Primary Industries. https://www.resourcesandenergy.nsw.gov.au/__data/assets/pdf_file/0010/238177/Nepheline.pdf, son erişim: 12.02.2018. O’Connor, D.E., 2011. Petrogenesis of nepheline syenites and phonolites from the lofdal intrusive complex, Kunene region, Namibia. Dalhousie University, Department of Earth Sciences, Halifax, Nova Scotia, Bachelor of Science Degree, 103 p. O’Driscoll, M., 2005. Fineton finds its niche: Industrial Minerals, No:456, September, 68-69 p. Platt, R.G., 1996. Nepheline-Syenite Complexes-an Overviev. (editor: R.H. Mitchell). Undersaturated Alkaline Rocks: Mineralogy, Petrogenesis, and Economic Potential. Mineralogical Association of Canada, Ottawa, 63-100 p. Salem, A., Jazayerib, S.H., Rastellic, E., Timellinic, G., 2009. Effect of nepheline syenite on the colorant behavior of porcelain stoneware body. Journal of Ceramic Processing Research, 10 (5), 621-627. Sarıiz, K., Nuhoğlu, İ., 1992. Endüstriyel Hammadde Yatakları ve Madenciliği. Anadolu Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Yayınları, Eskişehir, Sayı: 62, 443 s. Stary, J., Kavina, P., Vanecek, M., Sitensky, I., Kotkova, J., Hodkova, T., 2009. Mineral Commodity Summaries of the Czech Repuclic. Ministry of the Environment Czech Geological Survey-Geofond, 492 p. Tait, K.T., Sokolava, E., Hawthorne, F.C., 2003. The ctystal chemistry of nepheline. The Canadian Mineralogist, 41, 61-70. Tanner, A.O., 2010. Feldspar and nepheline syenite. Minerals Yearbook, Metals and Minerals 2010, Mines Bureau, Geological Survey and Interior Department, V. 1, 1114 p. Tanner, A.O., 2012. Feldspar and nepheline syenite. 2010 Minerals yearbook, U.S. Geological Survey, https://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/commodity/feldspar/myb1-2010-felds.pdf, son erişim: 12.02.2018. Tanner, A.O., 2015. Feldspar and nepheline syenite. 2013 Minerals yearbook, U.S. Geological Survey, https://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/commodity/feldspar/myb1-2013-felds.pdf, son erişim: 12.02.2018. Tanner, A.O., 2016. Feldspar and nepheline syenite. 2014 Minerals yearbook, U.S. Geological Survey, https://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/commodity/feldspar/myb1-2014-felds.pdf, son erişim: 12.02.2018. Tanner, A.O., 2017. Feldspar and nepheline syenite. Mineral commodity summaries, U.S. Geological Survey, https://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/commodity/feldspar/mcs-2017-felds.pdf, son erişim: 12.02.2018. Tuzcu, N., 1992. Petrografi-I (Magmatik Kayaçlar) (3. Baskı). Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Basım Ünitesi, İzmir, Sayı: 100, 222 s. TÜİK, 2016. Dış ticaret istatistikleri. Türkiye İstatistik Kurumu, https://biruni.tuik.gov.tr/disticaretapp/menu.zul, son erişim: 12.02.2018. Unimin, 2014. A History In Havelock. Canadian Nepheline Modernization, http://canadiannepheline.ca/#our-history, son erişim: 12.02.2018. Woolley, A.R., 1987. Alkaline Rocks and Carbonatites of the World-Part 1: North and South America. The University of Texas Press, Austin, Texas, 216 p.