Türkiye’nin Asbest Profili ve Asbest Güvenliği Sorunu

Yıl 2018, Cilt: 42 Sayı: 2, 215 - 232, 15.12.2018

Bahattin Murat Demir Sami Ercan Mustafa Aktan Harun Öztaşkın

https://doi.org/10.24232/jmd.486031

Cited By: 3

Öz

Mezotelyoma (akciğer zarı kanseri), gırtlak kanseri, yumurtalık kanseri ve asbestozis ile asbest maruziyeti

arasındaki doğrudan ilişkisinin anlaşılması sonucunda birçok ülkede asbestin kullanımı yasaklanmıştır. Ülkemizde

de 31.12.2010 tarihinden itibaren her türlü asbest mineralinin ticari kullanımı yasaktır. Bu yasaklamaya karşın

daha önce piyasaya girmiş olan asbestin değişik ürünlerdeki varlığı ve bu ürünlerin gündelik hayattaki dolaşımı

devam ettiğinden antropojenik (endüstriyel) asbest maruziyetinin neden olduğu riskler ülkemizde güncelliğini hala

korumaktadır. Öte yandan ülkemizde gerçekleştirilen tıbbi jeolojik ve diğer epidemiyolojik araştırmaların gösterdiği

gibi asbest güvenliğini tehdit eden ikinci bir faktör jeojenik (çevresel) asbest maruziyetidir. Bu iki belirleyici

faktörün etkilerine karşı asbest güvenliğini güçlendirecek adımların atılmaması nedeniyle asbest bir çevre ve halk

sağlığı sorunu olarak günümüzde de varlığını sürdürmektedir. Bu çalışmanın amacı ulusal asbest profili temelinde

asbest güvenliği sorununu tarihsel gelişim süreci içerisinde ele almak ve geleceğine ilişkin değerlendirmelerde

bulunmaktır. Çalışmamız ülkemizin önemli bir asbest ithalatçısı ülke olmanın yanı sıra asbest üreticisi ülke olduğunu

da göstermiştir. Türkiye hem antropojenik hem de jeojenik asbest maruziyetinin bir arada yaşanmaya devam edildiği

bir ülke olmasına karşın gerek bireysel gerekse kamusal düzeyde asbest farkındalığı oldukça düşük seviyededir.

Karşı karşıya olduğumuz risklere karşı bugüne kadar izlenen yoldan farklı bir mücadele stratejisine ihtiyaç duyulan

ülkemizde asbest zararlarını azaltmayı bir devlet politikası haline getiren, konuyla ilgili mevzuat ve kurumsal alt

yapıdaki kopukluğu gidererek antropojenik ve jeojenik asbest maruziyeti ile bütünlüklü ve sistematik mücadeleyi

temel alan, katılımcı (toplumsal tabanlı) bir asbest risk yönetim anlayışının ivedilikle inşa edilmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Asbest, ulusal asbest profili, jeojenik (çevresel) asbest maruziyeti, antropojenik (endüstriyel) asbest maruziyeti

Kaynakça

• Aksu, F., Emri, S., 2015. Türkiye’de Malign Plevral Mezotelyoma Sorunu, Güncel Göğüs Hastalıkları Serisi, 3. 273-277.
• Atabey, E., 2005. Tıbbi Jeoloji. TMMOB-JMO Yayınları, Yayın No:88, 210 s.
• Atabey, E., 2015. Türkiye Asbest Haritası (Çevresel Asbest Maruziyeti-Akciğer Kanseri- Mezotelyoma). Tuberk Toraks; 63(3), 199-219. ATERMİT A.Ş. http://www.atermit.com/Urunler/ atermit-lifli-cimento-oluklu-levha (Son Erişim: 02.02.2018)
• Barbalace, R. C., 2004. A Brief History of Asbestos Use and Associated Health Risk. https://EnvironmentalChemistry.com/yogi/ environmental/asbestoshistory2004.html (Son Erişim: 01.02.2018)
• Barış, Y. İ., Artvinli, M., Şahin, A. A., 1979. Enviromental Mesothelioma in Turkey. Annals of The NY Academy of Sci, Vol:330, 423–432.