Stuyfzand Hydrogeochemical Modeling System: A case Study of Gümüşhaciköy Amasya aquifer

Yıl 2007, Cilt: 31 Sayı: 2, 37 - 51, 01.11.2007

Arzu Fırat Ersoy Hakan Ersoy

Öz

Approximately 10 different systems of classification of natural water types were developed. Stuyfzand Classification System combines some features of existing classifications with new, strongly diagnostic criteria for subdivision. And this classification plays very important role for determination of hydrogeochemical evolution of groundwater plain. In this study hydrochemical evolution of Gümüşhacıköy Plain was determined using Stuyfzand Classification System and totally 79 well water, 37 well water analyze results between 1951 and 1972, and 49 well water analyze results between 2003 and 2004, were compared with each other considering

Anahtar Kelimeler

Stuyfzand Classification System, Hydrogeochemistry, Gümüşhacıköy Aquifer

Stuyfzand Hidrojeokimyasal Modelleme Sistemi: Gümüşhaciköy Amasya Akiferi Örneği

Öz

Doğada, su tiplerini belirlemek amacıyla geliştirilen yaklaşık 10 farklı sınıflama sistemi bulunmaktadır. Mevcut sınıflama sistemlerinin bir kombinasyonu olan Stuyfzand Sınıflama Sistemi, yeraltısuyu ortamının hidrojeokimyasal gelişimini belirlemede önemli bir rol oynamaktadır. Bu çalışmada, Merzifon-Gümüşhacıköy Havzası sınırları içerisinde yer alan Gümüşhacıköy Akiferi'nin hidrojeokimyasal evrimini belirlemek amacıyla akiferde bulunan toplam 79 sondaj kuyusunda yapılan su kimyası analiz sonuçları değerlendirilmiş ve yeraltısuyu kimyasal gelişimi ortaya konmuştur. Akiferde yapılan yeraltısuyu örneklemesi 1951-1972 yılları arasını kapsayan 37 örnek ve 2003-2004 yıllarını kapsayan 49 örnekten oluşmaktadır. Çalışmanın sonucunda her iki örnekleme sonucunda geliştirilen hidrojeokimyasal model, Stuyfzand Sınıflama Sistemi'ne göre karşılaştırılarak yeraltısuyunun karakteristikleri ve hidrojeokimyasal gelişimi belirlenmiştir. Buna göre akiferde yıkanma NaHCO +'dan MgHCO +'ya doğru devam etmektedir. Gümüşhacıköy Akiferi'nin güney ve güneybatı kesimleri 1951-1972 yılları analiz sonuçlarına göre CaHCO su tipinden oluşurken 2003- 2004 yılları analiz sonuçlarına göre CaHCO + su tipindedir. Bir başka deyişle, ikinci analiz sonuçları yıkanma işleminin devam ettiğini göstermektedir. Stuyfzand Sınıflama Sistemi'nde açıklanan yıkanma işleminin Gümüşhacıköy Akiferi'nde batıdan doğuya doğru devam ettiği ve yeraltısuyu bileşiminin CaHCO + su tipine doğru değiştiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Stuyfzand Sınıflama Sistemi, Hidrojeokimya, Gümüşhacıköy Akiferi

Kaynakça

• DSİ, 2006.Yıl Sonu Faaliyet Raporu,İşletmeBakım Şube Müdürlüğü, Samsun.
• DSİ, 1973. Merzifon-Gümüşhacıköy Ovası Hidrojeolojik Etüt Raporu, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, Jeoteknik Hizmetler veYeraltısuları Dairesi Başkanlığı,Ankara.
• Fırat Ersoy, A., 2007. Gümüşhacıköy (AMASYA) Akiferi'nin Yeraltısuyu Akım Modeli. Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.,Doktora Tezi,182s (Yayınlanmamış).
• Kreye, R., Ronneseth, K., Wei, M., 1998. An aquifer classification system forgroundwater management in the British Columbia, Ministry of Environment, Lands and Parks Water Management Division, Hydrology Branch Privince of British Columbia.
• Matthess, G., 1982. The properties of groundwater, John Wiley & Sons, NewYork, 406 pp.
• Nieto, P., Custodio, E., Manzano, M., 2005. Baseline groundwater quality: a European approach, Environmental Science and Policy, 399-409.
• Stuyfzand, P.J.,1985. Hydrochemisty and hydrology of the coastal dunes between Egmond Wijk aan Zee, KIWA report, SWE-85-012, 205 pp.Stuyfzand, P.J., 1986. New hydrochemical classification of watertypes: principles and application to the coastal dunes aquifer system of the Netherlands, Proceedings 9 Salt water Intrusion Meeting, Delft 12-16 May 1986, 641-655