Quality Evaluation of Fethiye Special Environmental Protection Area Waters

Yıl 2001, Cilt: 23 Sayı: 1, 55 - 64, 01.05.2001

M. Zeki Çamur Lüffı Süzen Vedat Doyuran

Öz

The special environmental protection area,,, covering 266 km area on Umd and 23 km. area- on sea in and around Fethiye, includes Fethiye., Göcek, İnlice and Kayaköy plains: Surface and graundwaters in the area have been investigated and- kydrochemical characteristics of waters were determined using pH, TDK, EC, Na, Kg Ca» Mg, HCOs., CO?, SO4, Cl, NOs ve NH4 parameters in a project supported by the Special Environmental Protection Agency of Turkey. These parameters and the quality classes of waters» which were calculated using both irrigation water limits and spring water limits, were evaluated in GIS environment through TNT-MIPS software.Groundwaters in the area are Mg/Ca/Mixed-HCOs type that reflects the chemical interactions between groundwaters and litological units., According io spring' water TDS, Cl, N-NO* and SO4 limits, groundwaters are high quality or little contaminated, according to irrigation water SAR, %Na, Ci and SO4 limits groundwaters are high or good quality' and according to irrigation water EC and Nos limits groundwaters are good or mediumquality,. Two water quality maps were prepared for the area using ail spring water and all irrigation water parameters, separately, assigning' the*,same weight. The quality map of spring water classification suggests that the area includes quality indexes of 4, 5, and 6 in the range of 4 to 16. The quality map of irrigation water classification suggests that the area includes quality indexes of 7, 8, 9, 1ft and 1.2 in the range of 6 to 30. As a result of these applications, it has been concluded that groundwaters in the area are of good quality in terms of the measured parameters.. Koca Göl lake water in on the other hand, is contaminated- by Cl, SO* ve Na ions. Natural sources of contamination are the sea water that mixes with the lake water and the mineral waters rich in SO* present in vicinity of the lake. Although no pollution has been detected in the groundwaters, there are potential point contamination sources in the area.. These are waste disposal sites of the munidpitalities, Eti Holding chromium processing plant, a fertilizer warehouse., and chromium and manganeze mineralizations in the region..

Anahtar Kelimeler

Environmental Protection Area, , , Fethiye, water quality

Fethiye Özel Çevre Koruma Alanı Kara Sularının Kalite Değeriendîrimi*

Öz

Fethiye ilçesi ve civarında 266 km kara ve 23 km*" deniz alanını kaplayan özel çevre koruma alanında başlıca Fethiye, Göcek, inlice ve Kavaköy ovaları yer almaktadır. Alandaki yüzey akarsu ve Koca Göl ve yeraltısulan Çevre Bakanlığı Özel Çevre Koruma Kııramu Başkanlığı desteği ile yürütülen proje kapsamında, incelenmiş ve suların hidrokimyasal özellikleri pH, TÇK, EC, Na,, K, Ca» Mg, HCOs, COs, S \ Cl, NÖ3 ve NH4 parametreleri 'kullanılarak belirlenmiştir., Belirlenen parametreler- ve bu parametrelerden kıtaiçi su kaynaklan ve sulama suyu kalite: limitleri kullanılarak elde. edilen, suların kalite sınıfları coğrafi bilgi sistemi ortamına, aktarılarak TNT-MIPS yazılım paketi ile yorumlanmıştır,. Çalışma, sonuçlarına göre,, alanın yeraltısuları Mg/Ca/kaeşık-HCCVlı sular olup» ilişkide bulundukları litolojik birimlerin kimyasal içeriğini, yansıtmaktadır. Kıtaiçi su. kaynaklan TÇK5 , Cl, N-NOJ ve SO limitlerine göre yüksek, kaliteli veya az. kirlenmiş yeraltısuyu içeren alan, sulama, suyu SAR, %Na, Cl ve SÖ4 limitlerine göre çok. iyi veya iyi kalitede, EC ve NCh limitlerine göre ise, iyi veya, kullanılabilir kalitede su içermektedir. Kıtaiçi su kaynaklan ve sulama, suyu. kalite sınıflandırma parametrelerinin kendi içerisinde tümünün eşit ağırlıklı, değerlendirilmesi ile alan için yeraltısuyu kalite haritaları oluşturulmuştur. Bu haritalara göre., yeraltısulannın kıtaiçi su kaynakları kalite sınıflamasına, göre 4-16 ölçeğinde 4, 5 ve 6 indekslerine girdiği ve sulama, suyu kalite sınıflamasına göre ise, 6-30 ölçeğinde 7, 8, 9, 10 ve 12 indekslerine girdiği belirlenmiştir. Bu sonuçlara göre, alan yeraltısulannın ölçülen parametreler çerçevesinde kaliteli sular' olduğu sonucuna varılmıştır. Alan. içerisinde yer alan Koca Görün suyu ise özellikle Cl, SO4 ve Na iyonlarına göre kirlenmiş sudur., Doğal kirliliğin kaynağı göl suyuna karışan, deniz suyu. ve göl civarındaki sülfatça zengin mineralli sulardır.. Korama bölgesi yeralüsularında herhangi bir1 kirlilik belirlenmemiş, olmasına karşın., alanda kirlilik oluşturabilecek başlıca, noktasal potansiyel kirlilik. kaynakları olarak çöp döküm alanları, Eti Holding krom işletme tesisleri, gübre deposu ve 'krom ve manganez ocaktan belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çevre Koruma Alanı Fethiye, Su Kalitesi

Kaynakça

• Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği (SKKY),. 1988, Resmi Gazete. Sayı: 1991.9.
• Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği (SKKY), 1991, Resmi Gazete,, Sayı: 20748.
• Tansuğ, Z. ve Öztunah, A,., 1977, Fethiye .ve civarının hidrojeolojik etüd rapora, DSÎ İzmir Bölge Müdürlüğü, 28 sayfa.
• Tarcan, G. 1989, Urla-lçmeler ve çevresinin jeolojik-hidrojeoloj ik incelemesi, sıcak-soğuk suların jeokimyasal yorumlanması. Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İzmir.