Bafa Gölü’nün Hidrokimyasal ve Hidrojeolojik İncelenmesi: Sürdürülebilir Su Kaynak Yönetimi

Yıl 2020, Cilt: 44 Sayı: 2, 195 - 222, 15.12.2020

Anıl Küçüksümbül Toygar Akar Gültekin Tarcan

https://doi.org/10.24232/jmd.826954

Cited By: 2

Öz

Bu çalışma, Bafa Gölü ve batısında kalan alanın hidrojeolojik-hidrojeokimyasal incelenmesini ve mevcut
yüzey-yeraltı suyu ilişkisi ile kirliliğinin araştırılmasını kapsamaktadır. İnceleme alanı ve çevresindeki jeolojik
yapının temelini Menderes Masifi kayaçları oluşturmaktadır. Menderes Masifi’ne ait Jura-Kretase yaşlı mermerler,
üzerleyen Neojen gölsel karbonatlar ve Kuvaterner alüvyon akifer oluşturan birimlerdir. Birçok kaynak ile kuyudan
yeraltı suyu üretimi bulunmaktadır. Sırasıyla 23400 ve 56000 µS/cm iletkenlik değerlerine sahip Bafa Gölü ile
jeotermal akışkan Na-Cl egemen sulardır. Tuzlu sularda deniz suyu karışım yüzdeleri hesaplanmıştır. Bafa Gölü;
deniz suyu girişimi etkisindeki jeotermal sularla, yağışlarla ve Büyük Menderes Nehir sularıyla beslenmektedir. Bafa
Gölü kuzeybatısında Menderes Masifi’ne ait mermerlerden sağlanan ılık, tuzlu, karstik sular yöredeki balık çiftlikleri
tarafından kullanılmaktadır. Yaklaşık 2 m3
/s debiyle üretilen sular, kullanım sonrası Bafa Gölü’ne ya da Menderes
Nehri’ne boşaltılmaktadır. Gölün kimyasını belirleyen süreçler bu suların karışımı ve buharlaşma etkisidir. Deniz
suyu girişimi, denizden Bafa Gölü’ne kadar uzanan Akköy Fayı ile denetlenmektedir. Bafa Gölü’nün tuzluluğu
kirlenme işareti değil, doğal jeolojik evriminin sonucudur. Bununla birlikte Bafa Gölü’ne deşarj edilen yüksek
çözünmüş madde içeren jeotermal sular, gölün ekosistemini olumsuz etkilemektedir. Düşük sıcaklıklı suların çekim
yapıldığı kuyular, jeotermal kuyu olarak ruhsatlandırılmalıdır. Kullanım ardından amonyumdan arıtılarak mermer
birimine geri basılması, rezervuarın ve ekosistemin devamlılığı için en uygun yöntem olarak belirlenmiştir. Suların
içme, hayvancılık ve alabalık üretimine uygunluk durumları incelenmiştir. Bafa Gölü ve çevresindeki yüzey – yeraltı
suyu ilişkisi belirlenmiş ve organik-inorganik analiz sonuçları değerlendirilerek yorumlanmıştır. Bafa Gölü’nün
sürdürülebilir su kaynak yönetimi için çözüm önerileri detaylarıyla sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Bafa Gölü, Deniz suyu girişimi, Su kirliliği,

Kaynakça

• Akçer-Ön, S., Greaves, A. M., Manning, S. W., Ön, Z. B., Çağatay, M. N., Sakınç, M., Oflaz, A., Tunoğlu, C., Salihoğlu, R., 2020. Redating the formation of Lake Bafa, western Turkey: Integrative geoarchaeological methods and new environmental and dating evidence. Geoarchaeology