Cefalıkdağ ve Baranadağ Plütonlarının (Kaman) Petrografik ve Kimyasal-Mineralojik Özellikleri

Yıl 1987, Cilt: 11 Sayı: 1, 11 - 16, 15.04.1987

Hasan Bayhan

Öz

İç Anadolu granitoyid kuşağının iç kesiminde yer alan Cefalıkdağ ve Baranadağ Plütonlarına ait 12 örneğin ana ve bazı iz elementlerinin kimyasal analizleri yapılmıştır. Petrografik ve kimyasal mineralojik özelliklerine göre, Cefalıkdağ ve Baranadağ Plütonlarında iki petrografik kayaç grubu tanımlanmıştır. Bunlar, subalkali ve alkali grup olup, metaalumina özellikte ve kafemik topluluğa aittirler. Monzonitik bileşime sahip subalkali kayaçlar "minimum melt-I tipi", siyenitik bileşime sahip alkali kayaçlar "A tipi” granitoyidlere benzerlik gösterir. Her iki petrografik grup, aynı kaynak malzemenin (kabuk +manto) iki farklı evrede kısmi erimeye uğraması sonucu oluşan iki farklı magmatik eriyikten itibaren türemişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Petrografi, Mineraloji, Kaman

Petrographical and Chemical-Mineralogical Characteristics of Cefalıkdağ and Baranadağ Plutons (Kaman)

Öz

Major and some trace element chemical analyses have made for 12 samples belonging to Cefalıkdağ and Baranadağ Plutons, and these plutons are placed in the central part of Middle Anadolia granitoid belt. In these plutons, two petrographical rock groups are determined, according to petrographical and chemical-mineralogical characteristics. These are subalkaline and alkaline groups which belonging to cafemic associations and show metaluminous characteristic. Subalkaline rocks, which have monzonitic composition, like "minimum melt-I type", and alkaline rocks which have syenitic composition, like "A type" granitoid. Both of two petrographical groups derived from different magmatic melting which occured partial melting of the same source material (crust+mantel) in two different stage.

Anahtar Kelimeler

Petrography, Mineralogy, Kaman

Kaynakça

• ATAMAN, G., 1972, Ankara'nın güneydoğusundaki granit granodiyoritik kütlelerden Cefalık Dağın radyometrik yaşı hakkında ön çalışma: Hacettepe Fen ve Müh.Bil. Derg., 2/1, 44-49.
• AYAN, M., 1963, Contribution a l'etude petrographique et geologique de la region situee an Nord-Est de Kaman: MTA Yayını, 115, 332 s., Ankara.
• BAYHAN, H., 1984, Kesikköprü Skarn Kuşağının (Bala-Ankara) mineralojisi ve petrojenezi: Yerbilimleri, 11, 45-57.
• CHAPPELL, B.W. ve WHITE, A.J.R., 1974, Two contrasting granite types: Pacific Geol. 8. 173-174.
• COLLINS, W.J., BEARNS, S.D., WHITE, A.J.R ve CHAPPELL, B.W., 1982, Nature and origin of A type granites with particular reference to Southeastern Australia: Contrib. Mineral. Petrol., 80, 189-200.
• DEBON, F. ve Le FORT, P., 1982, A chemical-mineralogical classification of common plutoinc rocks and associations: Transaction of the Royal Soc. of Edinburg Earth Sei., 73, 135-149.
• ERKAN, Y., 1975, Orta Anadolu Masifinin güneybatıs ında (Kırşehir bölgesinde) etkili rejyonal metamorfizmanın petrolojik incelenmesi: H.Ü. Yerbilimleri Enst., Doçentlik Tezi, Ankara, 147 s. Yayınlanmamış.
• ERKAN, Y., 1976a, Kırşehir çevresindeki rejyonal metamorfik bölgede saptanan izogradlar ve bunların petrolojik yorumlanmaları: Yerbilimleri, 2/1, 107-111.
• ERKAN, Y., 1977, Orta Anadolu Masifinin güneybatısında Kırşehir bölgesinde etkili rejyonal metamorfizma ile amfibol minerallerinin bileşimi arasındaki ilişkiler: Yerbilimleri, 3/1, 41-46.
• ERKAN, Y. ve ATAMAN, G., 1981, Orta Anadolu Masifi (Kırşehir Yöresi) metamorfizma yaşı üzerine K-Ar yöntemi ile bir inceleme: Yerbilimleri, 8, 27-30.
• GÖRÜR, N., 1981, Tuzgölü-Haymana havzasının stratigrafik analizi: Türkiye Jeol. Kur. 35. Bil. ve Teknik Kurultayı, İç Anadolu'nun Jeolojisi Sempozyumu, 60-65.
• OKTAY, F.Y., 1981, Savcılı büyükoba (Kaman) çevresinde Orta Anadolu Masifi tortul örtüsünün jeolojisi ve sedimantolojisi: İTÜ Maden Fakültesi, Doçentlik Tezi, İstanbul, 175 s. Yayınlanmamış.
• SEYMEN, İ., 1981a, Kaman (Kırşehir) dolayında Kırşehir Masifinin stratigrafisi ve metamorfizması: Türkiye Jeol. Kur. Bült., 24, 101-108.
• SEYMEN, L, 1981 b, Kaman (Kırşehir) dolayında Kırşehir Masifisinin metamorfizması: Türkiye Jeol. Kur. 35. Bil. ve Teknik Kurultayı, İç Anadolu'nun Jeolojisi Simpozyumu,12-15.
• SEYMEN, 1., 1983, Tamadağ (Kaman-Kırşehir) çevresinde Kaman grubunun ve onunla sınırdaş oluşukların karşılaştırılmalı tektonik özellikleri: Türkiye Jeol. Kur. Bült., 26, 89-98.
• SEYMEN, 1., 1984, Kırşehir Masifi Metamorfitlerinin jeoloji evrimi: Türkiye Jeol. Kur., Ketin Sempozyumu, 133-148.
• TOLLUOĞLU, A.Ü., 1986, Orta Anadolu Masifinin güneybatısında (Kırşehir yöresinde) petrografik ve petrotektonik incelemeler: H.Ü, Fen Bilimleri Enst., Doktora Tezi, Ankara, 237 s., 8 Ek, Yayınlanmamış.
• WHITE, AJ.R. ve CHAPPELL, B.W., 1977, Ultrametamorphism and granitoid genesis: Tectonophsics, 43, 7-12