Güney Afrika, Permiyen Yaşlı Witbank Kömür Tabakalarının Sedimantolojisi ve Jeokimyası

Yıl 1992, Cilt: 16 Sayı: 2, 146 - 153, 15.11.1992

Çeviren: Ertem Tuncalı

Öz

Witbank kömür sahasında, kömür içeren Vryheid Formasyonunda yapılan sedimantolojik araştırmalar, Kömür/turba yatağının hem denizel, hem de denizel olmayan paleoyataklanma olaylarıyla ilgili olduğunu göstermiştir. Turba yığışımının son aşamasında bataklık denizel transgresyonla su basmasına uğramış, turba (kömür) üzerine çamur ve silt depolanmıştır. Üste gelen bu çökeller tipik denizel özelliktedir ve glokonide birlikte denizel iz (ıcho) fosiller bir arada bulunur. Benzer stratigrafik durumlar, havzanın herhangi bir yerinde, turba bataklığının denizel olmayan flüviyal sistemler tarafından kaplanmasıdır ki buralarda iri kum ve çakıllar turba üzerinde yataklanmıştır. Bölgedeki 2, 4, 5 nolu kömür damarlarının jeokimyasal analizleri. Nötron aktivasyon analiz cihazı (INAA) ve X-Ray floresans spektrometrisi ile gerçekleştirilmiştir. Bu analizler, kömür jeokimyasının, sedimantolojik yorumların tamamlayıcısı olduğunu gösterir. Bor, klor, lityum ve brom gibi denizel çökeller içinde daha fazla yoğunlaşma eğiliminde olan elemenler, denizel tabakalar tarafından örtülen kömürlerin üst kısımlarında, denizel olmayan fluvyal ardışıklar tarafından örtülen kömürlere göre daha fazla yoğunluk gösterir. Bu açıklama, adı geçen elementlerin radyoaktiviteyi arttırdığını göstermez. Çok değişkenli diskriminant analizler kullanılarak, kömür tabakalarının iz element bileşimleri, bu tabakaların daha iyi tanınmasındaki yollan sağlamış olur. Spesifik bir sahadaki her bir kömür daman parçası ona ait bir iz element bileşime dayanılarak, tanımlanmasına izin verir. Eğer, kömür sahasında bilinmeyen alanlar araştırılacak olursa, paleoyataklanmanın, stratigrafik dizilimine ilişkin bilgilerle birlikte, sayısal jeokimya analizleri kömürlerin daha çabuk tanınmasına yardımcı olur.

Anahtar Kelimeler

Witbank Kömürü, Sedimantoloji, Jeokimya, Güney Afrika

Kaynakça

• . ..