Levent (Akçadağ-Malatya) Kuzeybatısında Ulupınar Formasyonu (Üst Kretase) Kumtaşlarının Petrofasiyes Özellikleri

Yıl 1993, Cilt: 17 Sayı: 1, 15 - 20, 15.05.1993

Orhan Özçelik Mehmet Altunsoy

Öz

Levent (Akçadağ-Malatya) kuzeybatısında Üst Kretase yaşlı Ulupınar formasyonu çakıltaşı, kumtaşı, marn ve kireçtaşı birimlerinden oluşur. Bu çalışmada, egemen birim olan kumtaşlarının klastik petrofasiyeslerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Kumtaşları gri ve yeşil renkli olup kötü boylanmalıdır. Ana bileşenlerden kayaç parçaları ve kuvarslar baskındır. Kumtaşları, Van Andel (1958)'e göre grovak, Travis (1970)'e göre kuvars kumtaşı ve kayaç parçalı kumtaşı, Folk ve diğ. (1970)'e göre ise litarenittir. Bunlarda piroksen, amfibol, muskovit, biyotit, klorit ve opak minerallerden meydana gelen ağır mineraller belirlenmiştir. Kil mineralleri olarak da illit, klorit ve kaolinit sayılabilir. Ulupınar formasyonu kumtaşların ı oluşturan kırıntılar rösiklik orojen provenansı ile karışık provenanstan türemiştir. Geçiş provenansları ise rösiklik geçiş ve rösiklik kayaç parçalandır.

Anahtar Kelimeler

Ulupınar Formasyonu, Kumtaşı, Petrofasiyes, Levent-Malatya

Petrofacies Characteristics of the Sandstones of Ulupınar Formation (Upper Cretaceous) in the Northwest Levent (Akçadağ- Malatya)

Öz

Upper Cretaceous Ulupınar formation consisting of conglomerate, sandstone, marl and limestone is appeared in the northwest Levent (Akçadağ-Malatya). The aim of this work is that to study the clastic petrofacies of sandstones. The poorly sorted sandstones are grey-green in colour. These sandstones are rich rock fragments and quartzs so that named as greywacke (Van Andel, 1958), quartz sandstone and lithic arenite (Travis, 1970) and litharenite (Folk et al, 1970). They contain heavy minerals such as pyroxene, amphibol, muskovite, biotite, chlorite and opaque minerals. They also contain clay minerals as illite, chlorite and kaolinite. Detritic materials of Ulupınar formation represent recycled orogen provenance and mixed provenance. Transitional provenances are recycled transitional and recycled rock fragments.

Anahtar Kelimeler

Ulupınar Formation, Sandstone, Petrofacies, Levent Malatya

Kaynakça

• Akkuş, M. F., 1971, Darende-Balaban (Malatya) Havzasının jeolojik ve stratigrafik incelemesi: MTA Derg., 76, 1-60.
• Ayan, T., 1961, Malatya kuzeyindeki Hekimhan -Ebreme Köyü bölgesinin (K39-c3) detay jeolojisi ve petrol imkanları: MTA Rap. No: 4186 /Yayınlanmamış)
• Ayan, T., ve Bulut, C., 1964, Balaban, Yazıhan, Kurşunlu ve Levent Bucakları (Malatya) arasındaki alanın genel jeolojisi: MTA Derg., 62, 57-81.
• Dickinson, W. R., and Suczek, C. A., 1979, Plate tectonics and sandstone composition: A. A. P. G. Bull., 63, 2164-2182.
• Dickinson, W. R., 1982, Composition and sandstone in circum pasific subdustion complexes and fore-arc bassins: A. A. P. G. Bull., 66, 121-137
• Dickinson, W. R., Beared, L. S., Brankenrdge, G. R., Erjavec, J. A., Ferguson, R. C., Inman, K. F., Knepp, R. A., Lindberg, F. A., and Ryberg, P. T., 1983, Provenance of North American Phanerozoic sandstones in relation to tectonic setting: Geol. Soc. Amer. Bull., 94, 222-235.
• Dickinson, W. R., 1985, Interpreting provenance relations from detrital modes of sandstones. In: Provenance of Arenites (Ed. by G. G. Zuffa), pp. 333-361, NATO ASI Series C, Vol. 148, Reidel Dordrect.
• Folk, R. L., Andrews, P. B., and Lewis, D. W., 1970, Detrital sedimentary rock classification and nomenclature for use New Zeland: N. Z. J. Geol. Geops. 12.
• İlker, S., 1970, Darende dolayın ın jeolojisi ve petrol imkanları: TPAO Rap. No: 499 (Yayınlanmamış).
• Karacabey-Öztemür, N., 1980, Two new genera of Radiolitidae (Balabanian. gen. Kurtinia n. gen.) from Turkey: TJK Bült., 23/1, 79-87.
• Örçen, S., 1986, Medik-Ebreme dolayının biyostratigrafisi ve paleontolojisi: MTA Derg., 105/106, 36-69.
• Özçelik, O., ve Altunsoy, M., 1991, Levent (Akçadağ-Malatya) kuzeybatısının stratigrafik özellikleri: C.Ü. Müh. Fak. Derg., Yerbilimleri, C. 8, S. 1, 47-61.
• Travis, R. D., 1970, Nomenclature for sedimentary rock: A. A. P. G. Bull., 54, 1095-1107.
• Van Andel, T. J. H., 1958, Origin and classification of Cretaceous, Paleocene and Eocene sandstone of Western Venezuela: A. A. P. G. Bull., 42, 734-763.