İndikatör Temel Bileşenler Kriging Yöntemi ile Yeraltısuyu Kirliliğinin Saptanması ve Yöntemin Eskişehir Ovası'na Uygulanması

Yıl 1996, Cilt: 20 Sayı: 1, 16 - 21, 15.05.1996

Cem Saraç A. Erhan Tercan Deniz Mamurekli Fikret Kaçaroğlu

Öz

Kirlenmiş bir yeraltısuyu ortamında, kuyu yeri seçimi oldukça önemlidir. Göz önüne alınan kirleticinin kritik bir değeri aşma olasılığı bilinirse, karar verme aşamasında çeşitli risklerden kaçınılabilir. İndikatör temel bile- şenler kriging yöntemi, bu gibi durumlarda uygulanabilecek ideal bir yöntemdir. Araştırmada yöntem tanıtıldıktan sonra, Eskişehir Ovası'nda bir uygulaması verilmektedir. Eskişehir Ovası'ndan alınan yeraltısuyu örneklerindeki nitrat derişimlerine ilişkin indikatör temel bileşenler variogramları hesaplanmakta ve ayrıca gerçek değerlerin, önerilen en yüksek nitrat değerlerinden daha büyük olma olasılıkları gösterilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kriging Yöntemi, İndikatör, Variogram

Kaynakça

• Deutsch, C.V. and Journal, A.G., 1992, GSLIB, Geostatistical Software Library and User's Guide, Oxford University Press.
• Dowd, P.A., 1991, A Review of Recent Developments in Geostatistics, Computer & Geosciencies, 17, 10, 1481 -1500.
• DSİ, 1987, Su Kalitesi Gözlem Yıllığı: DSİ içmesuyu ve Kanalizasyon Dairesi Yayını, 525 s.
• Gözler, M.Z., Cevher, F. ve Küçükayman, A., 1985, Eskişehir Civarının Jeolojisi ve Sıcak su Kaynaklan, MTA Dergisi, 103/104, 40- 54.
• Journal, A.G., 1983, Nonparametric Estimation of Spatial Distributions, Mathematical Geology, 15, 3, 445- 468.
• Kaçaroğlu, F., 1991, Eskişehir Ovası Yeraltısuyu Kirliliği incelenmesi, Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Marcotte, D. and David, M., 1985, The Bi Gaussian Approach, A Simple Method for Recovery Estimation, Mathematical Geology, 17, 6, 625- 644.
• Matheron, G., 1965, "Les Variables Regionalisees et Leur Estimation", Mason. Paris.
• Matheron, G., 1976, A Simple Substitute to Conditional Expectation: The Disjunctive Kriging, NATO ASI.D. Reidel, Dordrecht, 221 - 236.
• Saraç, C. ve Tercan, A.E., 1992, A Geostatistical Case Study of the Kızılyüksek- Yataardıç Chromium Orebody, Geosound, Çukurova University, 20, 219 - 230.
• Suro Perez, V. and Journel, A.G., 1991, Indicator Principal Component Kriging, Mathematical Geology, 23, 5, 759- 788.
• Tercan. A.E. and Dowd. P.A., 1993, Nonparametric Methods for Estimating Conditional Distributions and Local Confidence Intervals, LUMA, Leeds University Mining Association, 173 - 183.
• Wilkinson, J.H., 1965, The Algebraic Eigenvalue Problem, Oxford University Press.
• World Health Organisation (WHO), 1984, "Guidelines for Drinking Water Quality, Volume 1, Recommendations" WHO publications, Geneva, Switzerland.