Kaolinit- illit- kuvars bünyelerde mikro-yapının SEM ile incelenmesi

Yıl 2000, Cilt: 24 Sayı: 1, 101 - 110, 15.12.2000

Aydın Aras

Öz

Kaolinit-illit-kuvars bünyelerden kırılmış taze yüzeyler altınla kaplandıktan sonra Jeol-JSM-6400 taramalı elektron mikroskopuyla gözlenmiştir. Taze kırılmış yüzeyler sıcak ve soğuk hidroflorik asitle dağlanmıştır. SEM görüntüleri ve örnek yüzeylerinden yapılan kimyasal analiz, sonuçları; birincil müllitlerin kil alanlarından (kil taneleri), ikincil millitlerin ise feldispatlı cam alanları ve kalıntı feldispat tanelerinin içinde büyüdüklerini göstermiştir. Bu görüntüler aynı zamanda gerçek gözenek boyutlarını da göstermektedir. Bünyelerde üç çeşit büyüklükte gözenek bulunmaktadır. Gözenekler, görüntülerdeki uzaysal dağılımlarına göre tane içi ve taneler arası şeklinde ikiye ayrılabilir.- Tane içi gözenekler, orijinal tanelerin içindekiler; bu gözeneklerden küçük ve gaz çıkışları ile oluşan kabarcıklardır, boyutları iki grupta, 1 ve 5 -10 arasında değişmektedir. – Taneler arasında uzunlamasına büzülme ve küçülme ile oluşmuş gözenekler; taneler arasında 20 - 50 boyutlarında büyük gözeneklerdir.

Anahtar Kelimeler

Amorf/camsı faz, Birincil müllit, Gözeneklilik, İkincil müllit

SEM studies on micro structure of fired kaoline- illite- quartz bodies

Öz

SEM observations were undertaken from the etched fresh surfaces of kaolinite-illite-quartz bodies after coating with Jeol JSM 6400 scanning electron microscope equipped with link energy dispersive spectrometer. The fractured fresh surfaces were treated with a hot and cold HF. Scanning electron micrographs and the chemical compositions of the selected areas and points on the fresh etched surfaces show that primary mullite arises mainly from clay zones while growth of secondary mullite occurs essentially within the felspathic glassy zones or, relict feldspar grains. SEM micrographs also show actual pore sizes developed in the fired bodies. The bodies have three kinds of pore sizes. But according to the spatial distribution of the porosity observed in the micro¬ graphs, porosity can be divided into intragranular and intergranular porosities. The intragranular pores refer to the pores within the original grains; they arc small and are produced by bubling and blistering. They can be divided into two groups ranging from 5-10 to 1. The intergranular porosity consists of elongated shrinkage pores; they arc large and arc formed between the grains and their size change between 20 -50 .

Anahtar Kelimeler

Amorphous/ glassy phase. Porosity, Primary mullite, Secondary mullite, Smullite

Kaynakça

• Tuttle, M.A., Cook, R.L.,1949 Fundamental study of crystalline and glassy phases in whiteware bodies J. Amer. Ceram. Soc. 32. 9 279-294.