Maqam and Performance Analysis of İsmail Bergamalı's Clarinet Taqsims: Hicaz, Uşşak and Rast Taqsims

Yıl 2024, Cilt: 1 Sayı: 1, 60 - 72, 30.04.2024

Hasan Kulabaş , Ferdi Koç

Öz

When we look at the traditional performances of the clarinet instrument in Turkish music, we see that traditional performances have become less popular over time with the influence of modern performances. This is naturally due to the change in music perception. It is obvious that with the advancement of music technologies, traditional performance began to lose its place in the perception of music and was replaced by another performance tradition. For this reason, it is necessary to examine the lost traditional clarinet playing styles, notate them, and conduct academic and artistic studies on them. İsmail Bergamalı, the retired clarinet player of the TRT institution, who is the subject of this study, is an artist who was trained in the clarinet instrument through tradition and meşk style, became a virtuoso on the instrument and has valuable performances in the axis of tradition. By examining three divisions of İsmail Bergamalı, the traditional performance style of the clarinet instrument will be examined to some extent and the importance of this instrument in the performance tradition will be emphasized with this study. In our study, information about Bergamalı's life and art was given, the notes of the Hicaz, Uşşak and Rast taksims he performed were written, and they were examined in terms of Maqam and performance. In addition, the characteristics of traditional clarinet performance are revealed, the performance style of the Bergamali is explained and presented to the benefit of music researchers.

Anahtar Kelimeler

İsmail Bergamalı, Clarinet, Taqsim, Music

İsmail Bergamalı’nın Klarnet Taksimlerinin Makam ve İcra Analizleri: Hicaz, Uşşak ve Rast Taksimleri

Öz

Türk müziğinde klarnet sazının geleneksel icralarına bakıldığında, modern icraların tesiriyle gelenekli icranın revaç bulmadığına rastlanılmaktadır. Bu tabii olarak müzik algısının değişiminden kaynaklanmaktadır. Müzik teknolojilerinin ilerlemesiyle geleneksel icranın müzik algısında yerini kaybetmeye başlaması ve başka bir icra geleneğinin yerini alması âşikardır. Bundan dolayı kaybolan geleneksel klarnet icra tavırlarının incelenmesi, notaya alınması ve bunun üzerine akademik ve sanatsal çalışmalar yapılması gerekmektedir. Bu çalışmada konu edinilen TRT kurumunun emekli klarnet sanatçısı İsmail Bergamalı, klarnet sazında gelenekten ve meşk usûlüyle yetişmiş, sazında virtüöz olmuş ve gelenek ekseninde kıymetli icraları bulunan sanatkârdır. İsmail Bergamalı’nın üç taksiminin incelenmesiyle Klarnet sazının geleneksel icra tavrı nispeten incelenecek ve bu sazın icra geleneğindeki önemi bu çalışmayla vurgulanacaktır. Çalışmamızda, Bergamalı’nın hayatı ve sanatı hakkında bilgi verilmiş, icra ettiği Hicaz, Uşşak ve Rast taksimlerinin notası yazılmış, makamsal ve icra açısından incelenmesi gerçekleştirilmiştir. Bununla birlikte gelenekli klarnet icrasının özellikleri ortaya konmuş, Bergamalı’nın icra tavrı anlatılmış ve müzik araştırmacılarının istifadesine sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

İsmail Bergamalı, Klarnet, Taksim, Müzik

Kaynakça

• DİLBER, M. C. (2023). MÛZİKÂ-YI HÜMÂYUN [Doktora Tezi: Marmara Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• GÜLSÜN, Metin, Türk Müziğinde Klarnet Eğitimi, Yurt Renkleri Yayınevi, (2013), Ankara
• Hasan Kulabaş. (2024, 21 Mart). İsmail Bergamalı Hicaz Klarnet Taksimi (Webniar). Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=w3WlK3GSOGE
• Hasan Kulabaş. (2024, 21 Mart). İsmail Bergamalı Uşşak Klarnet Taksimi (Webniar). Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=ZDSy5L_LxCE
• Hasan Kulabaş. (2024, 21 Mart). İsmail Bergamalı Rast Klarnet Taksimi (Webniar). Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=orOE6HYL_Gg KAHYAOĞLU, Y. (2021) Türk Müziğinde Meşk Sistemi. İnönü Üniversitesi Kültür ve Sanat Dergisi, 7(1), 279. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ijca/issue/63287/942571
• KALAYCIOĞLU, Rahmi, Türk Musikisi Bestekarları Külliyatı, Türk Musikisi Bestekarları Yayınevi, (1976), İstanbul Kişisel röportaj: (İ. Bergamalı, kişisel ileti, 26 Nisan 2021)
• MESUD, Cemil Bey, Tanburi Cemil Bey’in Hayatı Kubbealtı Neşriyatı, Mas Matbaacılık, (1947), İstanbul.
• SAY, Ahmet, Müzik Ansiklopedisi, Müzik Ansiklopedisi Yayınları, (2008), Ankara