Myrleia Antik Kenti Konut Yerleşimi ve Mozaikleri’nin Arkeolojik Kazı ve Sergilenme Aşamalarında Kullanılmak Üzere Bir Koruyucu Üst Örtü Önerisi

Yıl 2022, Sayı: 15, 413 - 431, 09.11.2022

Gözde Kırlı Özer Sebla Arın Ensarioğlu

https://doi.org/10.26658/jmr.1143745

Öz

Bithynia ve Mudanya tarihi açısından büyük önem taşıyan Myrleia antik kenti ile ilgili bilgiler antik kalıntıların zeytinlikler altında gömülü olması ve antik dönemdeki yapılanmasına dair yazılı kaynakların azlığı nedeniyle oldukça kısıtlıdır. 2015 ve 2016 yıllarında ortaya çıkan kalıntılar ile birlikte kentin antik dönemine yönelik bilgiler de ortaya çıkmaya başlamıştır. Ortaya çıkan kalıntıları ve bu kalıntıların içerdikleri bilginin korunması ve geleceğe bulundukları yerde, içinde bulundukları mimari ve kültürel bağlam içerisinde aktarılması büyük önem taşımaktadır.
Çalışma kapsamında 2016 yılında Ömerbey Mahallesinde keşfedilmiş olan konut yerleşimi ve yerleşim içerisinde keşfedilmiş olan mozaiklerin üzerine koruyucu bir üst örtü tasarımı önerisi geliştirilmiştir. Tasarlanan üst örtünün; devam eden arkeolojik kazılar sırasında kalıntıların olumsuz çeşitli etkilerden korunması, çalışmayı yürüten ekibin konforunun (ısıl, güvenlik, vb.) sağlanması ve ziyaretçiler için ideal şartların sağlanması işlevlerini yerine getirmesi amaçlanmıştır. Üst örtünün sürdürülebilir olması ve kazı alanı çevresinde ortaya çıkan yeni buluntuları da kapsayacak şekilde genişleyebilmesine olanak sağlayacak esneklikte olması da örtünün tasarımında büyük rol oynamıştır.

Anahtar Kelimeler

Myrleia, koruyucu üst örtü tasarımı, sürdürülebilir tasarım, yerinde koruma, kentsel arkeolojik bölgeler

Design Proposal for a Protective Shelter to be Used in the Archaeological Excavation and Exhibition Phases of Housing Settlement and Mosaics of Myrleia

Öz

Information about the ancient city of Myrleia, which is of great importance for the history of Bithynia and Mudanya, is minimal since the ancient ruins are buried under olive groves and the written sources about its construction in the ancient period are scarce. However, along with the ruins unearthed in 2015 and 2016, information about the ancient period of the city began to emerge. Therefore, it is essential to preserve the unearthed remains and their information and transfer them to the future in-situ, within the architectural and cultural context.
Within the scope of the study, a protective shelter design proposal is developed on the residential settlement discovered in Ömerbey District in 2016 and the mosaics discovered in the settlement. The designed shelter aims to protect the remains from various adverse effects, provide the team’s comfort carrying out the study (thermal, security, etc.), and fulfill the functions of providing ideal conditions for the visitors. In addition, the sustainability of the top shelter and its flexibility to expand to include new finds discovered around the excavation area also played a significant role in the shelter design.

Anahtar Kelimeler

Myrleia, protective shelter design, sustainable design, in-situ protection, urban arcaheological sites

Kaynakça

• Ahunbay 1999 Z. Ahunbay, Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon, İstanbul.
• Akkılıç 2002 Y. Akkılıç, “Mudanya”, Bursa Ansiklopedisi Cilt 3, Bursa, 1181.
• Arıcı 2021 S. Arıcı, “Myrleia/Apameia’dan (Bursa/Mudanya) Bir Bronz Çocuk Heykeli”, OLBA XXIX, 227-245.
• Aydoğan 1994 G. Aydoğan, Mudanya Girit Mahallesi Geleneksel Konutlarının Mimarlık Özellikleri Üzerine bir Araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Balderrama - Chiari 1995 A. A. Balderrama - G. Chiari, “Protection and conservation of excavated structures of mudbrick”, N. S. Price (ed.), Conservation on Archaeological Excavations with Particular Reference to the Mediterranean Area, Rome: ICCROM, 101-112.
• Büyüköztürk - Oral 2020 E. Büyüköztürk - M. Oral, “Arkeolojik alanlarda üst örtü tasarım kriterleri”, Journal of Social and Humanities Sciences Research 7(51), 679-691.
• Çamurcuoğlu Cleer 2008 D. Çamurcuoğlu Cleer, “Construction of the New Shelter”, Çatalhöyük 2007 Archieve Report, 336-337, Retrieved: February 26, 2022, from http://www.catalhoyuk.com/sites/default/files/media/pdf/Archive_Report_2007.pdf
• Çamurcuoğlu Cleer 2010 D. Çamurcuoğlu Cleer, “Conservation”, Çatalhöyük 2009 Archive Report, 139-143, Retrieved: February 26, 2022, from http://www.catalhoyuk.com/downloads/Archive_Report_2009.pdf
• Çiftçi 2004 C. Çiftçi, “Osmanlı Dönemi’nde İstanbul’un İaşesinde Bursa’nın Rolü ”, Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi 16, 153–171.
• Doğancı 2007 K. Doğancı, “Antik Dönemde Mudanya (Myrleia-Apamea)”, Y. Oğuzoğlu (ed.), Ulusal Zaferimizi Taçlandıran Kent: Mudanya, 14-19.
• Doumas 2013 C. G. Doumas, “Managing the Archaeological Heritage: The Case of Akrotiri, Thera (Santorini)”, Conservation and Management of Archaeological Sites 15, 1, 109-120.
• Ertosun 2012 A. I. Ertosun, Evaluation of Protective Structures In Archaeological Sites For In Situ Conservation Of Architectural Remains And Artifacts, Unpublished Master’s Thesis, METU, Ankara. Gündüz 2015 S. Gündüz, “Bursa’nın Antik Deniz Limanları”, U.Ü. International Journal of Social Inquiry 8/1, 105-146.
• Güner 2014 E. Güner, Mudanya Tarihi Kent Dokusunun 1994-2013 Arasındaki Değişiminin İncelenmesi ve Değerlendirilmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Kültür Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü ,İstanbul,
• Ha’obsh 2018 M. Ha’obsh, “The process of designing a new protective shelter at Um er-Rasas, Jordan”, Z. Aslan - S. Court - J. M. Teutonico - J. Thompson (eds.), Protective Shelters for Archaeological Sites: proceedings of a symposium, Herculaneum, Italy, 112-126.
• İrepoğlu 2019 Y. İrepoğlu, “Şanlıurfa Göbeklitepe Arkeolojik Alanı Koruma Çatıları”, Çelik Yapılar 59, 20-23.
• Michler 2012 A. Michler, “ACM Arquitectura’s Contemporary Canopy Protects Ancient Roman Ruins in Cartagena, Spain”, Inhabitat, Retrieved: February 2022, https://inhabitat.com/acm-arquitecturas-contemporary-canopy-protects-ancient-roman-ruins-in-cartagena-spain/
• Pesaresi - Stewart 2018 P. Pesaresi - J. Stewart, “Shelters evaluation, monitoring and maintenance in the context of archaeological site management”, Z. Aslan - S. Court - J. M. Teutonico - J. Thompson (eds.), Protective Shelters for Archaeological Sites: proceedings of a symposium, Herculaneum, Italy, 58-82.
• Rizzi 2018 G. Rizzi, “Considerations on archaeological shelters: a practitioner’s viewpoint” Z. Aslan - S. Court - J. M. Teutonico - J. Thompson (eds.), Protective Shelters for Archaeological Sites: proceedings of a symposium, Herculaneum, Italy, 51-57.
• Schmidt 1988 H. Schmidt, Schutzbauten, Stuttgart.
• Şahin 2013 M. Şahin, “Bursa İli Yüzey Araştırması 2011 Mudanya-Harmancık”, 30. AST, 1, 101-114.
• Şahin - Çıtakoğlu 2016 D. Şahin - H. Çıtakoğlu, “A Newly Discovered Mosaic from Myrleia / Myrleia’dan Yeni Keşfedilen Bir Mozaik“, JMR 9, 85-94.
• Thompson - Abed 2018 J. Thompson - A. B. Abed, “Deciding to shelter: values and the management context” Z. Aslan - S. Court - J. M. Teutonico - J. Thompson (eds.), Protective Shelters for Archaeological Sites: proceedings of a symposium, Herculaneum, Italy, 13-39.
• Vasic-Petrovic et al. 2015 E. Vasic-Petrovic - A. Momcilovic- Petronijevic, “Shelters For Archaeological Sites In Serbia: A Research Aiming To Develop Guidelines For Future Design And Construction”, Architecture and Civil Engineering 13/2, 113-121.
• Yalman 2013 B. Yalman, Mudanya: Marmara’nın incisi, Bursa.
• Zeren - Uyar 2010 M. Zeren - T. Uyar, “Arkeolojik Alanlarda Koruma Çatıları ve Gezi Platformlarının Düzenlenmesi Kriterleri”, DEÜ Mühendislik Fakültesi Mühendislik Bilimleri Dergisi 12, 2, 55-64.