Evaluation of the Fishing Vessel Buy-Back Program: The Case of Çanakkale Province

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 2, 204 - 214, 22.12.2025

Özgür Üreyil , Alkan Öztekin

https://doi.org/10.46384/jmsf.1805200

Öz

This study aims to evaluate the fishing vessel buy-back program implemented in Türkiye, using Çanakkale Province as a case study. The implementation process of the program, along with its economic and ecological impacts, have been analyzed. Within the scope of the study, buy-back data from 2000 to 2022 were examined, and qualitative data were obtained through interviews with fishermen. The results indicate that 95% of the fishermen in Çanakkale Province considered the fishing vessel buy-back program successful and beneficial. This study suggests that the program has contributed to the downsizing of the fishing fleet and the development of future policies on buyback programs, while also emphasizing that its social impacts should be carefully addressed.

Anahtar Kelimeler

Fisheries management , Buy-back program , Sustainable fisheries , Çanakkale

Etik Beyan

This study, titled “A Study on the Identification of Vessels within the Scope of the Evaluation of the Fishing Vessel Buyback Program (Case of Çanakkale Province),” has been reviewed and approved by the Scientific Research Ethics Committee in terms of compliance with ethical principles. The ethics committee approval was unanimously granted under the decision numbered E-84026528-050.01.04-2300062966.

Balıkçı Gemisi Geri Alım Programının Değerlendirilmesi: Çanakkale İli Örneği

Öz

Bu çalışma, Türkiye’de uygulanan balıkçı gemisi geri alım programının Çanakkale ili örneğinde değerlendirilmesini amaçlamaktadır. Programın uygulama süreci, ekonomik ve ekolojik etkileri analiz edilmiştir. Çalışma kapsamında 2000–2022 yılları arasında gerçekleştirilen geri alım verileri incelenmiş, balıkçılarla yapılan görüşmelerle nitel veri elde edilmiştir. Sonuçlar, Çanakkale ili özelinde yapılan balıkçı gemisi geri-alım programının balıkçıların %95’i tarafından başarılı ve olumlu bulunduğu anlaşılmıştır. Bu çalışma daha sonra yapılacak geri-alım programı ile ilgili politikalar geliştirilmesine, programın balıkçılık filosunun küçülmesine katkı sağladığını, ancak sosyal etkilerinin dikkatle ele alınması gerektiğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Balıkçılık yönetimi , Geri alım programı , Çanakkale , Sürdürülebilir balıkçılık

Etik Beyan

Bu çalışma için, “Balıkçı Gemisi Geri Alım Programının Değerlendirilmesi (Çanakkale İli Örneği) Kapsamındaki Teknelerin Tespitine Yönelik Çalışma” başlıklı araştırma, Bilimsel Araştırmalar Etik Kurulu tarafından değerlendirilmiş ve etik ilkeler açısından uygun bulunmuştur. Etik kurul onayı, E-84026528-050.01.04-2300062966 numaralı karar ile oy birliği sonucunda verilmiştir.

Kaynakça

• Carter, C. (1996). A Review of Buyback Programs for Fishing Vessels. U.S. Department of Commerce, NOAA Technical Report NMFS 126.
• Ekmekci, B., & Ünal, V. (2019). Türkiye'de ikinci kuşak balıkçı gemisi geri-alım programının analizi. Ege Journal of Fisheries & Aquatic Sciences (EgeJFAS)/Su Ürünleri Dergisi, 36(3). DOI: 10.12714/egejfas.2019.36.3.04
• Frazer, L. N. (1980). Canadian Pacific Salmon Fisheries: The 1970 Buy-Back Program and Its Economic Implications. Fisheries and Oceans Canada, Ottawa.
• Frost, H., Andersen, P., & Hoff, A. (1995). The Danish Fishing Fleet Reduction Program: Economic Effects and Evaluation. Danish Institute of Agricultural Economics, Copenhagen.
• Grafton, R. Q., & Nelson, H. (2007). Fishing Vessel Buyback Programs in Canada: Successes and Challenges. Marine Policy, 31(4), 379–392.
• GTHB (2012). Balıkçı Gemisi Geri Alım Programı Tebliği (Tebliğ No: 2012/41). Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Ankara.
• Holland, D. S., Gudmundsson, E., & Gates, J. (1999). Do Fishing Vessel Buyback Programs Work: A Survey of the Evidence. Marine Policy, 23(1), 47–69. https://doi.org/10.1016/S0308-597X(98)00016-
• James, D. (1996). An Evaluation of the Canadian Atlantic Groundfish License Retirement Program. Fisheries and Oceans Canada, Ottawa.
• Kurt, L., & Muse, B. (1984). Fishing Vessel Buyback Program in Washington State: An Assessment of Outcomes. Washington Department of Fisheries, Olympia.
• Mylchreest, J. (1993). Canada’s Salmon Fleet Reduction Program: Economic Results and Environmental Outcomes. Canadian Journal of Fisheries Economics, 18(2), 201–219.
• NEFMC (1996). Northeast Multispecies Fishery Buyback Report. New England Fishery Management Council, Boston.
• NOAA (1996a). Fishing Capacity Reduction Program: U.S. West Coast Groundfish. U.S. Department of Commerce, NOAA Fisheries, Washington D.C.
• NOAA (1996b). Evaluation of Federal Buyback Programs in the North Pacific. U.S. Department of Commerce, NOAA Fisheries, Washington D.C.
• Squires, D. (2010). Fisheries Buybacks: A Review and Evaluation of the International Experience. Marine Policy, 34(3), 628–639. doi: 10.1016/j.marpol.2009.12.002
• UKMAFF. (1995). News Release 372/95, 24, UK Ministry of Agriculture, Fisheries and Food.
• UKMAFF. (1996). The Fishing Vessel Decommissioning Scheme, UK Ministry of Agriculture, Fisheries and Food, explanatory leaflet.
• Üstündağ, E. (2010). Geçmişten Günümüze Balıkçılık Uygulamaları ve Hamsi Avcılığına Etkileri. I. Ulusal Hamsi Çalıştayı, 17-18 Haziran 2010, Su Ürünleri Merkez Araştırma Ensitüsü, Trabzon, s67-72.
• Ünal, V., Göncüoğlu, H. & Göktay, S. (2015). Türkiye'de Balıkçı Gemisi Geri Satın Alma Programının Değerlendirilmesi. Ege Üni. Bilimsel Araşt. Projeleri, 013/SÜF/014, 46 s.
• Ünal, V., & Göncüoğlu, H. (2020). Türkiye’de üçüncü kuşak balıkçı gemisi geri-alım programının analizi. Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 37(3), 251-258. DOI: 10.12714/egejfas.37.3.07
• WDF (1986). Washington Department of Fisheries Annual Report on Fleet Buyback Program. Washington Department of Fisheries, Olympia.
• Yarcı, C. (2009). Osmanlı Döneminde Balıkçılık Faaliyetleri ve Tezkere Uygulamaları. Tarih ve Toplum Dergisi, 12(4), 99–112.