Çanakkale Atikhisar Baraj Gölü’nde Pinter ve Sepetle Kerevit (Pontastacus leptodactylus (Eschscholtz, 1823)) Avcılığında Farklı Yemlerin Av Verimine (CPUE) Etkisi

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 67 - 76, 20.07.2022

Tekin Demirkıran Uğur Özekinci

https://doi.org/10.46384/jmsf.1092067

Öz

Bu çalışmada, kerevit (Pontastacus leptodactylus (Eschscholtz, 1823)) avcılığında, pinter ve sepet takımlarında farklı yemlerin av verimine etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma, Temmuz 2020 – Mart 2021 tarihleri arasında, Çanakkale Atikhisar Baraj Gölü’nde yürütülmüştür. Çalışmada 12 adet geleneksel pinter (“D” girişli, 5 çembere sahip, tek yönlendirme) ile yine 12 adet sepet takımları (çift girişe sahip) kullanılmıştır. Takımlar Türkiye’de kerevit avcılığında yasal olarak kullanılan 34 mm göz açıklığında ağla donatılmıştır. Her bir av aracı yemli (balık, tavuk, ekmek) ve yemsiz (kontrol grubu) olmak üzere 4 farklı gruba ayrıldı ve her operasyonda rastgele olarak birbirine eklendi. Yemler, tuzakların hacimce %1'ine tekabül edecek şekilde hazırlanmış küçük torbalara yerleştirildi. 24 başarılı avcılık denemesi sonucuna göre toplam avların %68,8'i (1940) pinterler ve %31,20'si (880) sepetler ile gerçekleştirilmiştir. Pinter ve sepet takımlarında en yüksek ortalama CPUEN değerleri tavuk eti ile yemlenenlerde gerçekleşmiş ve pinter için 7,89±1,02 adet/tuzak/gün, sepet için 5,07±0,88 adet/tuzak/gün bulunmuştur. Kerevitlere ait ortalama boylar, pinter takımları ile yakalananlarda, sepet takımları ile yakalananlara göre daha küçük olarak gerçekleşmiş ve aralarında istatistiki farklar anlamlı bulunmuştur (p<0,05). Pinter ve sepetlerle gerçekleştirilen operasyon sayılarına göre hesaplanan ortalama CPUE değerleri arasındaki karşılaştırmalarda farklar tavuk eti ile yemlenenler haricinde diğer yem grupları için anlamlı bulunmuştur (p<0,05). Bu sonuçlar, kerevit avında kullanılan pinter ve tuzakların yakalama etkinliğinde yem (özellikle tavuk eti) kullanımının yemsiz olanlara göre daha etkili olduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Kerevit, Pinter, Sepet, Yem, Birim Çabaya Düşen Av (CPUE)

Teşekkür

Bu çalışma ÇOMÜ Lisansüstü Eğitim Enstitüsü öğrencisi Tekin Demirkıran'ın Yüksel Lisans Tezinden üretilmiştir. Araştırmacılar Doç. Dr. Selçuk Berber’e yürütmüş olduğu ÇOMÜ FBA-2020-3250 projesi ve Doç. Dr. Deniz ACARLI’ya da ÇOMÜ FBA 2020- 3347 projesinin arazi çalışmalarına katılmamıza izin vermeleri ve arazide kerevit ölçümlerin yapılmasında verdikleri katkılar sayesinde Yüksek lisans tezinin gerçekleştirilmesine gösterdikleri katkılardan dolayı teşekkür eder.

Effect of Different Baits on Catch Per Unit Effort (CPUE) for Catching Narrow-Clawed Crayfish (Pontastacus leptodactylus) with Fyke-Nets and Traps in Çanakkale Atikhisar Reservoir

Öz

This study was aimed to determine the effects of different bait types on the efficiency of fyke-nets and traps in catching narrow-clawed crayfish (Pontastacus leptodactylus (Eschscholtz, 1823)). The study was carried out in Atikhisar reservoir, Çanakkale, between July 2020 and March 2021. In the study, 12 traditional fyke-nets (“D” inlet, 5 rigid rings and a leader net) and 12 traps (double inlet) were used. Fyke-nets and traps were rigged with 34 mm stretched mesh that are commonly used in crayfish fishing in Türkiye. Three different bait types including fish, chicken and bread and a control treatment with no bait were allocated to each gear type. Baits were distributed randomly to each gear before fishing trials. The baits were placed in small bags corresponding to 1% of total trap volume. The results of 24 trials showed 68.8% (1940 crayfish) of the total catch was caught with fyke nets and 31.20% (880 crayfish) with traps. The highest average CPUEN values for both trap types were observed in those baited with the chicken meat which were 7.89±1.02 n/fyke net/day and 5.07±0.88 n/trap/day.. The mean length of the crayfish caught by the fyke nets was significantly smaller than those caught by the traps (p<0.05). When the mean CPUE values based on the number of fishing operations were compared, differences were significant for baits other than the chicken meat (p<0.05). These results showed that catching efficiencies of baited fyke-nets and traps were higher (especially chicken meat) than those of unbaited traps than those without bait.

Anahtar Kelimeler

Crayfish, Fyke-net, Trap, Bait, Catch Per Unit Effort (CPUE)

Kaynakça

• Akhan, S., Bektas, Y., Berber, S., & Kalayci, G. (2014). Population structure and genetic analysis of narrow-clawed crayfish (Astacus leptodactylus) populations in Turkey. Genetica, 142(5), 381-395. Doi:10.1007/s10709-014-9782-5
• Aksu, Ö., & Harlioglu, M. (2003). Tatlı Su Istakozu (Astacus leptodactylus)’nun Barınak Kullanımı. F. Ü. Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 15, 273-280.
• Albertson, L.K., & Daniels, M.D. (2018). Crayfish ecosystem engineering effects on riverbed disturbance and topography are mediated by size and behavior. Freshwater Science, 37(4), 836-844. Doi:10.1086/700884
• Alderman, D.J., & Wickins, J.F. (1990). Crayfish Culture. Ministry of Agriculture, Fisheries and Food Directorate of Fisheries Research, Laboratory Leaflet, No:62.
• Anonim, (1999). 33/1 Numaralı Denizlerde ve İçsularda Ticari Amaçlı Su Ürünleri Avcılığını Düzenleyen 1999-2000 Av dönemine ait Sirküler, T.C. Tarım Köyişleri Bakanlığı Koroma ve Kontrol Genel Müdürlüğü. Ankara, 73s.
• Anonim, (2020). 5/1 Numaralı Ticari Amaçlı Su Ürünleri Avcılığını Düzenleyen Tebliğ, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü. Ankara, 69s.
• Araujo, M., & Romaire, R.P. (1989). Effects of water quality, weather, and lunar phase on crawfish catch. Journal of the World Aquaculture Society, 20, 199-207. Doi: 10.1111/j.1749-7345.1989.tb01003.x
• Ayaz, A., Özekinci, U., Altınağaç, U., & Acarlı, D. (2016). Kuzey Ege’deki Doğal Resif Alanlarında Sepet Balıkçılığının Uygulanabilirliği Üzerine Araştırmalar, TÜBİTAK- ÇAYDAG Proje Kesin Rapor, Proje no: 112Y191, Ankara, Pp: 191.
• Balık, İ., Çubuk, H., & Uysal, R. (2003). Effect of Bait on Efficiency of Fyke-nets for Catching Crayfish Astacus leptodactylus Esch., 1823. Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 3, 1-4.
• Bean, R.A., & Huner, J.V. (1978). An evaluation of selected crawfish traps and trapping methods. Freshwater Crayfish, 4(1),141-151.
• Berber, S., & Balık, S. (2009). The length-weight relationships and meat yield of crayfish (Astacus leptodactylus Eschcholtz, 1823) population in Apolyont Lake (Bursa, Turkey). Journal of Fisheries Sciences, 3(2), 86-99.
• Bolat, Y., Demirci, A., & Mazlum, Y. (2010). Size selectivity of traps (Fyke-Nets) of different mesh size on the narrow-clawed crayfish, Astacus leptodactylus (Eschscholtz, 1823) (Decapoda, Astacidae) in Eğirdir Lake, Turkey. Crustaceana, 83(11), 1349-1361. Doi:10.1163/001121610X536969
• Bolat, Y., & Uçgun, E. (2020). Effects of Hexagonal-and Diamond-shaped Mesh Traps on Size Selectivity of Freshwater Crayfish (Astacus leptodactylus Eschscholtz, 1823) (Decapoda: Astacidae) in the Eğirdir Lake, Turkey. Acta Zoologica Bulgarica, 72 (1): 131-136
• Bolat, Y. (2001). Egirdir Gölü Hoyran Bölgesi Tatlı Su Istakozlarının (Astacus leptodactylus salinus Nordmann, 1842) Populasyon Büyüklügünün Tahmini, Süleyman Demirel Üni. Fen Bilm. Enst. Su Ürünleri Temel Bilimleri Anabilim Dalı, Doktara Tezi, Isparta, 115s.
• Bolat, Y., Mazlum, Y., Günlü, A., Bilgin, Ş., & İzci, L. (2011). Effectiveness of bait and unbait in trapping of astacid crayfish. Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 11, 227-232. Doi:10.4194/trjfas.2011.0207
• Cilbiz, M. (2019). Improving Crayfish (Astacus leptodactylus Eschscholtz, 1823) Fyke Net Selectivity [in Turkish]. (PhD), Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 128p.
• Cilbiz, M., Aydın, C., & Uzunmehmetoğlu, O.Y. (2020). Türkiye’nin Kerevit Pontastacus leptodactylus (Eschscholtz, 1823) Üretiminin Ulusal ve Küresel Ölçekte Değerlendirilmesi. Journal of Limnology and Freshwater Fisheries Research, 6(1), 59-74. Doi:10.17216/LimnoFish.561180
• Cilbiz, M., Uysal, R., Yağcı, A., Korkut, S.O., Çapkın, K., & Cesur, M. (2021). CPUE comparison of traditional crayfish fyke net rigged with knotted net and alternatively knotless net. Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 38(1), 79-86. Doi:10.12714/egejfas.38.1.09
• Collins, N. C., Harvey, H. H., Tierney, A. J., & Dunhani, D.W. (1983). Influence of predatory fish density on trappability of crayfish in Ontario lakes. Canadian Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 40, 1820-1828. Doi: doi.org/10.1139/f83-211
• Crandall, K.A., & Buhay, J.E. (2007). Global diversity of crayfish (Astacidae, Cambaridae, and Parastacidae— Decapoda) in freshwater. In: Balian EV, Lévêque C, Segers H & Martens K editors. Freshwater animal diversity assessment. Dordrecht (Netherlands): Springer. p. 295-301. Doi:10.1007/978-1-4020-8259-7_32
• Çelikkale, M.S., Atay, D., & Bayrak, M. (1982). Kerevit (Tatlısu ıstakozu) Üretim Tekniği, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Derlemeler 40, 812 s.
• Demirol, F., Gündüz, F., Yüksel, F., Çoban, M., Beri, A., Kurtoğlu, M., Yıldırım, T., & Küçükyılmaz, M. (2015). Keban Baraj Gölü Kerevit (Astacus leptodactylus Eschscholtz, 1823) Avcılığında Hedef Dışı ve Iskarta Av Oranlarının Belirlenmesi. Journal of Limnology and Freshwater Fisheries Research, 1(2), 69-74. Doi: 10.17216/LimnoFish-5000128537
• Diler, Ö. (2013). Tatlısu Istakozu Üretimi. Nobel Akademik Yayıncılık, Yayın No: 530, 150s.
• Dunnet, C.W. (1955). A multiple comparison procedure for comparing several treatments with a control. Journal of the American Statistical Association, 50, 1096-1121.
• Erençin, Z., & Köksal, G. (1977). Studies on the Freshwater Crayfish (Astacus leptodactylus Esch., 1823) in Anatolia. Freshwater Crayfish, 3, 187-192.
• Flint, R.W. (1977). Seasonal activity, migration and distribution of the crayfish, Pacifastacus leniusculus, in Lake Tahoe. American Midland Naturalist, 97, 280-292. Doi: 10.2307/2425094
• Flint, R.W., & Goldman, C.R. (1977). Crayfish growth in Lake Tahoe: effects of habitat variation. Journal of the Fisheries Research Board of Canada, 34, 155-159. Doi: 10.1139/f77-022
• Güner, U. (2008). Kavaklı Göleti (Edirne-Meriç) Kerevitleri Astacus leptodactylus (Eschscholtz, 1823)’un Bazı Morfolojik Özellikleri İle Büyüme Parametreleri. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, 1(1), 37-42.
• Güner, U. (2006). Terkos Gölü kerevitleri (Astacus leptodactylus Eschscholtz, 1823)’nin bazı morfolojik özellikleri. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 23 (1-2), 163-167.
• Hoşsucu, H. (1998). Balıkçılık 1; Avlanma Araçları ve Teknolojisi E.Ü. Su Ürünleri Fakültesi Ders Kitabı İzmir.
• Huner, J. V. (1988). Overview of international and domestic freshwater crayfish production. Journal of Shellfish Research, 8, 1, 259-265.
• Kale, S., & Berber, S. (2020). Trend Analysis and Comparison of Forecast Models for Production of Turkish Crayfish (Pontastacus leptodactylus Eschscholtz, 1823) in Turkey. Yuzuncu Yıl University Journal of Agricultural Sciences, Cilt:30 Sayı: Ek sayı, 973-988. Doi:10.29133/yyutbd.761275
• Koca, N. (2005). Atikhisar Barajı’nın (Çanakkale) çevresel ve ekonomik etkileri. Doğu Coğrafya Dergisi, 10(14), 209-233.
• Köksal, G. (1988). Astacus leptodactylus in Europe. In: D.M. Holdich and R.S. Lowery (Eds.), Freshwater Crayfish, Biology, Management and Exploitation, Croom Holm, London, 365-400.
• Momot, W.T., Gowing, H., & Jones, P.D. (1978). The dynamics of crayfish and their role in ecosystems. The American Midland Naturalist, 99(1), 10-35. Doi:10.2307/2424930
• Morgan, R. (1974). Aspects of the population dynamics of the western rock lobster, Panulirus cygnus George. II. Seasonal changes in the catchability coefficient. Australian Journal of Marine and Freshwater Research, 25, 249-259. Doi:10.1071/MF9740249
• Nedelec, C. (1975). FAO Catalogue of Small-Scale Fishing Gear. Fishing News (Books) Ltd., Surrey, England, 191 p.
• Özekinci, U., Acarlı, D., & Tanay, E. (2018). Çanakkale Boğazı Kıyılarında Serbest Dalış ve Tuzaklarla Eriphia verrucosa Forskål, (1775) Avcılığında Av Verimlerinin Belirlenmesi. Çanakkale Onsekiz Mart University Journal of Marine Sciences and Fisheries, 1 (1), 20-25.
• Ricker, W.E. (1975). Computation and interpretation of Biological statistics of fish populations. Bulletin of the Fisheries Research Board of Canada, No. 191, Ottawa.
• Romaire, R.P. (1995). Harvesting Methods and Strategies used in Commercial Procambarid Crawfish Aquaculture. Journal of Shellfish Research, 14(2), 545-551.
• Somers, K.M., & Stechey, D.P.M. (1986). Variable trapability of crayfish associated with bait type, water temperature and lunar phase. American Midland Naturalist,116, 36-44. Doi:10.2307/2425935
• Statzner, B., Peltret, O., & Tomanova, S. (2003). Crayfish as geomorphic agents and ecosystem engineers: Effect of a biomass gradient on baseflow and flood-induced transport of gravel and sand in experimental streams. Freshwater Biology, 48(1), 147–163. Doi:10.1046/j.1365-2427.2003.00984.x
• Sümbüloğlu K.& Sümbüloğlu V., (2000). Bioistatistik. Hatiboğlu Yayınları Ankara sayfa: 99
• Tuik, (2021). Fishery Statistics. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=97&locale=tr Access date: 30.04.2021. Yüksel, F. (2007). Keban Baraj Gölü Kerevit (Astacus leptodactylus Eschscholtz, 1823) Populasyon Büyüklüğünün Araştırılması, Doktora Tezi, Fırat Ü. Fen Bil. Ens. Elazığ.