The Effect of Classroom Teachers Professional Commitment and Burnout on Their Classroom Management Skills

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 2, 77 - 93, 30.09.2024

Seher Acarbaş , Kasım Karaman

https://doi.org/10.55661/jnate.1537813

Öz

In this study, it was aimed to examine the effect of classroom teachers' commitment to the teaching profession and professional burnout on their classroom management skills. In this context, the differentiation status of classroom management skills, commitment to teaching profession and burnout levels of classroom teachers according to demographic characteristics, correlational relationship between variables and the effect of demographic characteristics and other variables on classroom management skills of teachers were evaluated. The sample group of the study consisted of 358 classroom teachers working in the central districts of Kayseri province and selected by simple random sampling. “Personal Information Form” including the demographic characteristics of the classroom teachers, ‘Classroom Management Skills Scale’ developed to determine the level of classroom management skills, ‘Maslach Burnout Scale’ to determine the burnout level of teachers and ‘Dedication to Teaching Profession Scale’ to determine the level of teachers' dedication to the profession were used as data collection tools. SPSS 26 program was used for data analysis. Normal distribution test, Independent Sample T test, One Way Anova, Correlation and Regression tests were conducted. According to the findings of the study, while there was no significant difference between the professional seniority variable and classroom management skills of classroom teachers, significant differences were found according to the age variable. Teachers between the ages of 31-40 were found to have higher classroom management skills than teachers in other age groups. According to gender, it was seen that the classroom management skills of female teachers differed significantly from male teachers. No significant difference was found in the sub-dimensions of classroom management skills according to the location of the school, except for motivation. On the other hand, it was concluded that professional commitment affects classroom management skills positively, while professional burnout affects them negatively.

Anahtar Kelimeler

Classroom management, professional dedication, professional burnout

Sınıf Öğretmenlerinin Mesleki Adanmışlık ve Tükenmişliklerinin Sınıf Yönetimi Becerilerine Etkisi

Öz

Çalışmada, sınıf öğretmenlerinin mesleğe adanmışlıkları ve mesleki tükenmişliklerinin sınıf yönetimi becerilerine etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu bağlamda sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerileri, öğretmenlik mesleğine adanmışlıkları ve tükenmişlik düzeyleri değişkenlerinin demografik özelliklere göre farklılaşma durumu, değişkenler arası korelasyonel ilişki ve demografik özelliklerle diğer değişkenlerin öğretmenlerin sınıf yönetimi becerilerine etkisi değerlendirilmiştir. Çalışmanın örneklem grubunu Kayseri ili merkez ilçelerinde görev yapan ve basit tesadüfi örneklem ile seçilen 358 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Çalışmada veri toplama aracı olarak örneklemi oluşturan sınıf öğretmenlerinin demografik özelliklerini içeren “Kişisel Bilgi Formu”, sınıf yönetimi becerilerinin düzeyini belirlemek üzere geliştirilen “Sınıf Yönetimi Becerileri Ölçeği”, öğretmenlerin tükenmişlik düzeyini belirlemeye yönelik “Maslach Tükenmişlik Ölçeği” ve öğretmenlerin mesleğe adanmışlık düzeylerini belirlemeye yönelik “Öğretmenlik Mesleğine Adanmışlık Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS 26 programı kullanılmıştır. Araştırmada normal dağılım testi, Independent Sample T testi, One Way Anova, Korelasyon ve Regresyon testleri yapılmıştır. Çalışma bulgularına göre, sınıf öğretmenlerinin mesleki kıdem değişkeni ile sınıf yönetimi becerileri arasında anlamlı bir farklılık bulunmamışken, yaş değişkenine göre anlamlı farklılıklar bulunmuştur. 31-40 yaş aralığındaki öğretmenlerin diğer yaş grubundaki öğretmenlere göre sınıf yönetim becerilerinin yüksek olduğu tespit edilmiştir. Cinsiyete göre bakıldığında kadın öğretmenlerin sınıf yönetimi becerilerinin erkek öğretmenlerden anlamlı derecede farklılaştığı görülmüştür. Çalışılan okulun bulunduğu yer değişkenine göre sınıf yönetim becerilerinin alt boyutlarında, motivasyon dışında, anlamlı farklılık tespit edilmemiştir. Diğer taraftan mesleki adanmışlığın sınıf yönetim becerilerini pozitif yönde, mesleki tükenmişliğin ise negatif yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sınıf yönetimi, mesleki adanmışlık, mesleki tükenmişlik.

Kaynakça

• Akboğa, K. (2023). İlköğretim öğretmenlerinde mesleki tükenmişlik ve yaşam doyumu (Tez No. 813360) [Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi] Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Ardıç, K. ve Polatçı S. (2008). Tükenmişlik sendromu akademisyenler üzerinde bir çalışma. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (10), 69-96.
• Aydın, A. (2013). Sınıf yönetimi. (16. baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Balat, G. U. (2013). Sınıf yönetimi kavramı ve sınıf yönetimi modelleri. Eğiten Kitap
• Başar, H. (2003). Sınıf yönetimi. Anı Yayıncılık.
• Bolat, O. (2011). İş yükü, iş kontrolü ve tükenmişlik ilişkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(2), 87-101.
• Butucha, K. G. (2013). Teachers’ perceived commitment as measured by age, gender and school type. Greener Journal of Educational Research, 3(8), 363-372. https://doi.org/10.15580/GJER.2013.8.080913830
• Bülbül, M. (2021) Öğretmenlik mesleğine adanmışlığı belirleyen faktörler ve yapılandırmacı öğrenme ortamıyla ilişkisi (Tez No. 665020) [Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2021). Bilimsel araştırma yöntemleri (30. baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Cömert, T. T. (2023). Öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyleri ile işe angaje olma düzeyleri arasındaki ilişki (Tez No. 817970) [Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Cinay, F. (2015). İlkokul öğretmenlerinin mesleki tükenmişlik düzeyleri ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişki (Tez No. 388856) [Yüksek lisans tezi, Okan Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Çelik, H. (2023). Öğretmen mesleki tükenmişlik modeli: psikolojik esneklik, yaşamda anlam ve işe bağlılığın rolü (Tez No. 809221) [Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Çoban, M. F. (2020). İmam hatip liseleri meslek dersleri öğretmenlerinin mesleğe adanmışlık ve mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi (Balıkesir Örneği) (Tez No. 633106) [Yüksek Lisans tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Dalkılıç, O. S. (2014). Çalışma hayatında tükenmişlik sendromu: Tükenmişlikle mücadele teknikleri. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Day, C. (2000). Developing teachers: The challenges of lifelong learning. Flamer.
• Demir, T. (2023). Sınıf öğretmenlerinin mesleki tükenmişlik düzeyleri ile öz liderlik becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Tez No. 816011) [Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Demirtaş, H. (2009). Sınıf yönetiminin temelleri. H. Kıran (Ed.), Etkili sınıf yönetimi. Anı Yayıncılık.
• Erdemoğlu Şahin, D. (2007). Öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyleri (Tez No. 190958) [Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Ergen, Y. (2016). Sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetim becerileri, akademik iyimserlikleri ve mesleki bağlılıkları arasındaki ilişki (Malatya İli Örneği) (Tez No. 429309) [Doktora tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Fried, R. L. (2009). The passionate teacher: A practical guide. Beacon Press.
• Genç, S. Z. (2005). Sınıf Öğretmeni Yetiştirme Meselemiz. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (11), 86-99.
• Gümüş, H. (2023). Öğretmenlerin mental iyi oluş düzeyleri ile sınıf yönetimi becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Tez No. 838072) [Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Gündüz, F. (2004). Yatılı ilköğretim bölge okullarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerin tükenmişlik düzeyleri (Diyarbakır örneği) (Tez No. 206041) [Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Işıkhan, V. (2017). Stres yönetimi tükenmişlikten mutluluğa. Nika Yayınevi.
• İnce, N., ve Şahin, A., (2015). Maslach Tükenmişlik Envanteri-Eğitimci Formunu Türkçe’ye uyarlama çalışması. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 6(2), 385-399. https://doi.org/10.21031/epod.97301
• Karaman, N. (2008). Öğretmenlerin mesleklerini algılama biçimleri ve gelecekten beklentileri nelerdir? [Yüksek lisans dönem projesi], Trakya Üniversitesi.
• Karasar, N. (2020). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kayabaşı, Y. (2009). Sınıf yönetimi. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Koralay, F. (2014). İlkokullarda görev yapan öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyleri (Tez No. 381139) [Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Kozikoğlu, İ. ve Senemoğlu, N. (2018). Öğretmenlik mesleğine adanmışlık ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Journal of Human Sciences, 15(4), 2614-2625. https://doi.org/10.14687/jhs.v15i4.5389
• Maslach, C., & Jackson, S. E. (1981). The measurement of experienced burnout. Journal of Organizational Behavior, 2(2), 99-113. https://doi.org/doi.org/10.1002/job.4030020205
• Nartgün, Ş. S., & Argon, T. (2018). Developing primary school teachers‟ classroom management skills. International Journal on Lifelong Education and Leadership, 4(1). 29 – 35.
• Nur, İ. (2012). Anaokullarında örgüt iklimi ile öğretmenlerin sınıf yönetimi becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Malatya ili örneği) (Tez No. 314232) [Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Olivier, M., & Williams, E. (2005). Teaching the mentally handicapped child: Challenges teachers are facing. The International Journal of Special Education, 20(2), 19-31.
• Organ, D.W. (1997). Organizational citizenship behavior: It’s construct clean-up time. Human Performance, 10(2), 85-97.
• Özkalp, E., ve Kırel, Ç. (2016). Örgütsel davranış. Ekin Yayıncılık.
• Pal, N., Halder, S., & Guha, A. (2016). Study on Communication Barriers in the Classroom: A Teacher’s Perspective. Online Journal of Communication and Media Technologies, 6(1), 103-118.
• Pavlidou, K., Alevriadou, A., & Antoniou, A. S. (2020). Professional burnout in general and special education teachers: the role of interpersonal coping strategies, European Journal of Special Needs Education, 37(2), 191-205 https://doi.org/10.1080/08856257.2020.1857931
• Riolli, L., & Savicki, V. (2002). Optimism and coping as moderators of the relationship between chronic stress and burnout. Psychological Repairing, 92(1), 1215-1226. https://doi.org/10.2466/pr0.2003.92.3c.1215
• Sadık, F. (2002). İlköğretim 1.Aşama sınıf öğretmenlerinin sınıfta gözlemledikleri problem davranışlar. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(10), 1-2.
• Sarıçoban, A. (2005). Classroom management skills of the language teachers. Journal of Language and Linguistic Studies, 1(1), 1-11.
• Sarıtaş, M. (2003). Sınıf yönetimi ve disiplini ile ilgili kurallar geliştirme. L. Küçükahmet (Editör). Sınıf yönetiminde yeni yaklaşımlar. Nobel Akademik Yayınları.
• Senemoğlu N. (2003) "Türkiye’de Sınıf Öğretmeni Yetiştirme Uygulamaları, Sorunları, Öneriler.," Sınıf Öğretmeni Yetiştirme Ulusal Sempozyum, Sivas.
• Shukla, S. (2014). Teaching competency, professional commitment and job satisfaction-a study of primary school teachers. Journal of Research and Method in Education, 4(3), 44-64. https://doi.org/10.9790/7388-04324464
• Süral, S. (2013). İlköğretimde görev yapan öğretmenlerin öğretme stilleri, sınıf yönetimi yaklaşımları ile öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları arasındaki ilişki (Tez No. 349520) [Doktora tezi, Adnan Menderes Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Şahin, Ş. (2008). Beden eğitimi öğretmenlerinin tükenmişlik ve yaşam doyumu düzeyleri (Tez No. 230225) [Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi] Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Şen, F. M. (2021). Öğretmenlerin iş yaşam dengesi ile mesleki bağlılık düzeyleri arasındaki ilişki (Tez No. 685802) [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Töre, E. ve Şen, F. M. (2022). Öğretmenlerin iş yaşam dengesi ile mesleki bağlılık düzeyleri arasındaki ilişki. Akademik Platform Eğitim ve Değişim Dergisi, 5(1), 55-74. https://doi.org/10.55150/apjec.1061953
• Tunaboylu, M. (2015). İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin mesleki tükenmişlik düzeyleri (Tez No. 417649) [Yüksek lisans tezi, Okan Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Turan, S. (2006). Sınıf yönetimi. Pegem Akademik Yayıncılık.
• Uştu, H. (2014). Sınıf öğretmenlerinin mesleki bağlılık, işten ayrılma niyeti ve sosyodemografik özelliklerinin örgütsel bağlılığı yordama düzeylerinin incelenmesi (Tez No. 370510) [Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Yıldırım, U. (2016). Sınıf öğretmenlerinin tükenmişlik düzeyi ile sınıf yönetimi arasındaki ilişki (Tez No. 432605) [Yüksek Lisans tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Zerenler, M. (2014). Çalışma hayatında psikolojik sermaye, mesleki bağlılık ve kariyer planlaması (1. baskı). Nobel Akademik Yayıncılık.