Fertilite Tedavisi Alan Kadınların Tedaviye Hazıroluşluk Durumları Ve Etkileyen Faktörler

Yıl 2025, Cilt: 18 Sayı: 4, 567 - 582, 15.10.2025

Cansu Demirdağ , Merlinda Aluş Tokat

https://doi.org/10.46483/jnef.1364550

Öz

Giriş: Fertilite tedavisi; bireylerin fiziksel, sosyal ve psikolojik açıdan farklı stresörlerle karşı karşıya kalabildikleri zorlu bir süreçtir. Kadının bu zorlu sürece uyum göstermesi ve istekli olması tedavi başarısında ilk adımlardan biridir. Tedavi öncesinde kadının hazıroluşluğu değerlendirilmesi ve değerlendirme sonucunda hazıroluşluğunun arttırılması tedavi başarısını arttırabilir.
Amaç: Bu çalışma fertilite tedavisi alan kadınların tedaviye hazıroluşluk durumlarını belirlemek ve fertilite hazıroluşluğu etkileyen faktörleri saptamak amacıyla gerçekleştirilmiştir.
Yöntem: Araştırmamız tanımlayıcı ve kesitsel tipte olup; il gözetilmeksizin Google anket yöntemiyle sanal ortamda 375 kadınla yapılmıştır. Veriler ‘Tanıtıcı Bilgi Formu’, ‘Fertilite Öykü Formu’, ‘Hazıroluşluk Formu’ ve ‘Fertilite Desteği Alan Kadınlar İçin Fertilite Hazıroluşluk Ölçeği’ ölçüm araçlarıyla toplanmıştır. Veriler; sayı-yüzde, Varyans Analizi, Mann-Whitney U testi, Kruskal Wallis H Testi ile analiz edilmiştir.
Bulgular: Kadınların %94.67’si tedaviye hazır olduklarını belirtmiştir. Fertilite tedavisini etkileyen faktörlere baktığımızda; daha genç yaşta olmanın, yüksek eğitim düzeyinin, daha yüksek aylık gelire sahip olmanın, daha önce bir çocuk sahibi olmanın, infetilite nedeninin kadın faktörlü olmamasının,aileleri tarafından tedavi süreçleriyle ilgili soru almayanların, aileleri tarafından daha az psikolojik baskı hissetmenin ve daha önce tedavi görmemenin fertilite hazıroluşluğu arttırdığı; fertilite tedavisi ile ilgili arkadaşlarıyla paylaşımda bulunamamanın, infertilite süresinin uzamasının, görülen tedavi sayısının artmasının, fertilite hazıroluşluluğu düşürdüğü bulunmuştur. Katılımcıların çalışma durumlarının, aile tiplerinin ve devletten ekenomik destek almanın fertilite hazıroluşluğu üzerinde anlamlı bir etkisi olmadığı görülmüştür.
Sonuç: Fertilite hazıroluşluğu değerlendirilmesi ve arttırılması tedavinin başlamasında ve devam ettirilmesinde önemli bir yere sahiptir. Sağlık profesyonellerine; bireylere doğru destek sağlaması açısından fertilite hazıroluşluğu değerlendirmeleri ve etkileyen faktörleri belirlemeleri önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Fertilite tedavisi , hazıroluşluk , kadın

Kaynakça

• Akyüz A ve Sever N. (2009). Reasons for infertile couples to discontinue in vitro fertilisation (IVF) treatment. Journal of Reproductive and Infant Psychology, 27(3),258-268.
• American Society for Reproductive Medicine. (Internet). 2020 (Erişim tarihi 30.04.2022). Erişim adresi: http://www.asrm.org/topics/topics-index/ infertility/
• Bai CF, Sun JW, Li J, Jing WH, Zhang XK, Zhang X, Ma LL, Yue R, Cao FL. (2019). Gender differences in factors associated with depression in infertility patients. J Adv Nurs, 75(12): 3515-3524.
• Boavin J, Buntin L, Kalabic N, Harrison C. (2018). What Makes People Ready To Conceive? Findings From The International Fertility Decision-Making Study. Reproductive Biomedicine & Society Online, 90-101.
• Bunting L ve Boivin J. (2007).Decision-making about seeking medical advice in an internet sample of women trying to get pregnant. Human Reproduction,22(6): 1662–1668.
• Caliskan A ve Ozkan F. (2021). Marital violence against infertile women and their coping strategies. J Psy Nurs, 12(4): 297-306.
• Çalışkan A ve Özkan F. (2021). Marital violence against infertile women and their coping strategies. J Psy Nurs, 12(4): 297-306.
• Çakı B, Sohbet R. (2021). Fertil—İnfertil kadınların üreme bilgilerinin ve stres düzeylerinin incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(1):103-112
• Dalton CC ve Gottlieb LN. (2003). The concept of preparedness to change. Journal of Advance Nursing, 42(2): 108-117.
• Domar AD, Smith K, Conboy L, Lonnone M, Alper M. (2010). A prospective investigation into the reasons why insured United States patients drop out of in vitro fertilization treatment. Fertility and Sterility, 94(4): 1457-1459.
• Epstein YM ve Rosenberg HS.(2005). Depression in primary versus secondary infertility egg recipients. Fertil Steril, 83(6):1882-4.
• Erdemoğlu Ç. (2020). In vitro fertilizasyon uygulanan kadınlarda hipnofertilitenin fertiliteye hazıroluşluk, stres ve stres ile baş etmeye etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi,Malatya, İnönü Üniversitesi.
• Fata S, Tokat MA. (2021). Does Hypnofertility- Based Nursing Care Affect Cortisol Levels, Fertility Preparedness, and Pregnancy Outcomes in Women Undergoing In Vitro Fertilization? A Randomized Controlled Trial. Biological Research For Nursing, 23(3):418-429.
• Fata S ve Aluş Tokat M. (2020). Development of fertility preparedness scale for women receiving fertility treatment. The Journal of Nursing Research, 28(3): 95.
• Finamore PS, Seifer DB, Ananth CV, Leiblum SR. (2007). Social concerns of women undergoing infertility treatment. Fertil Steril, 88(4): 817-21.
• Ghorbani, M., Hoseini, F. S., Yunesian, M., Salehin, S., Keramat, A., & Nasiri, S. (2022). A systematic review and meta-analysis on dropout of infertility treatments and related reasons/factors. Journal of Obstetrics and Gynaecology, 42(6), 1642–1652.
• Hatipoğlu A.(2019). Primer infertil kadınlarda fertilite uyumunun yaşam kalitesine etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Denizli, Pamukkale Üniversitesi.
• Hoşgör, H., Akyüz, İ. ve Cengiz, E. (2017). İnfertil hastaların tüp bebek tedavisini bırakmasında etkili olan faktörlerin öncelik sırasının belirlenmesi: bir ahp uygulaması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(19), 64-84.
• Ichikawa, T., Ota, I., Kuwabara, Y., Tsushima, R., Hamatani, T., Hiraike, O., Takeshita, T., Osuga, Y., & Akira, S. (2020). Infertility treatment hinders the careers of working women in Japan. The journal of obstetrics and gynaecology research, 46(10), 1940–1950.
• Iba, A., Maeda, E., Jwa, S. C., Yanagisawa-Sugita, A., Saito, K., Kuwahara, A., Saito, H., Terada, Y., Ishihara, O., & Kobayashi, Y. (2021). Household income and medical help-seeking for fertility problems among a representative population in Japan. Reproductive health, 18(1), 165.
• Kargın M ve Ünal S. (2011). İnfertil bireylerde umutsuzluğun belirlenmesi. In New Symposium Journal, 49(1): 54-60.
• Kamışlı S, Terzioğlu C, Bozdağ G. (2021). İnfertil kadınların ruhsal durumları: umutsuzluk, anksiyete ve depresyon düzeyleri. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 12(1): 43-49.
• Keskin G ve Gümüş A.(2014). İnfertilite: umutsuzluk perspektifinden bir inceleme. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 5(1): 9-16.
• Kışlalı S, Terzioğlu C, Bozdağ G. (2021). İnfertil kadınların ruhsal durumları: umutsuzluk, anksiyete ve depresyon düzeyleri. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 12(1): 43-49.
• Bonacquisti, A., Geller, P. A., & Patterson, C. A. (2020). Maternal depression, anxiety, stress, and maternal-infant attachment in the neonatal intensive care unit. Journal of reproductive and infant psychology, 38(3), 297–310.
• Mcdowell S ve Murray A.(2011). Barriers to continuing in vitro fertilisation--why do patients exit fertility treatment? Aust N Z J Obstet Gynaecol, 51(1): 84-90.
• Peterson BD ve Newton CR. (2007). Feingold T. Anxiety and sexual stress in men and women undergoing infertility treatment. Fertil Steril, 88(4): 911-4.
• Raque T ve Hoffman M.(2015). The relationship among infertility, self-compassion, and well-being for women with primary or secondary infertility. Psychology of Women Quarterly, 39(4): 7-10.
• Rooney, K.L, Domar, A.D (2018). The relationship between stress and infertility, Dialogues in Clinical Neuroscience, 20(1): 41-47.
• TNSA (Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması). (2018). Ankara: Türkiye Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü; 72.
• Troude, P., Bailly, E., Guibert, J., Bouyer, J., de la Rochebrochard, E., & DAIFI Group (2012). Spontaneous pregnancies among couples previously treated by in vitro fertilization. Fertility and sterility, 98(1), 63–68.
• Nuri Tural, G. & Sis Çelik, A. (2019). Primer İnfertil Kadınların Algıladıkları Sosyal Destek ile İnfertiliteden Etkilenme Düzeyleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi . Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi , 6 (1) , 91-104 .
• Yılmaz, B.,Şahin, N. (2020). İnfertilite Stresi İle Bireysel Baş Etme Yöntemleri: Bir Sistematik Derleme. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(1), 84-85.
• WHO (World Health Organization). Infertility (İnternet) 2020 (Erişim tarihi: 14.06.22). Erişim adresi: https:// www.who.int/healttopics/infertility