Kadınların Human Papilloma Virüs Enfeksiyonu ve Aşısı Hakkındaki Farkındalıkları ile Servikal Kanserin Erken Tanısına Yönelik Tutumları

Yıl 2024, Cilt: 17 Sayı: 4, 603 - 621, 15.10.2024

Rukiye Demir

https://doi.org/10.46483/jnef.1335240

Öz

Giriş: Serviks kanserinin görülme sıklığını azaltmak, ortaya çıkabilecek hastalık ve ölümleri önlemek için konu ile ilgili kadınların farkındalık ve olumlu tutum geliştirmeleri önemlidir.

Amaç: Bu çalışmanın amacı; kadınların Human Papilloma Virüs (HPV) enfeksiyonu ve aşısı hakkındaki farkındalıkları ile servikal kanserin erken tanısına yönelik tutumlarının incelenmesidir.

Yöntem: Tanımlayıcı/kesitsel tipte yapılan araştırmanın evrenini Türkiye’deki 18-65 yaş arası kadınlar oluşturmuş, örneklemine 350 kadın alınmıştır. Araştırmanın verileri “Tanıtıcı Bilgi Formu ve Servikal Kanserin Erken Tanısına İlişkin Tutum Ölçeği (SKETTÖ)” ile çevrimiçi toplanmıştır.

Bulgular: Çalışmaya katılan kadınların, SKETTÖ toplam puan ortalaması 79.28±4.21’dir. Kanser tanısı alan kadınların %12.5’inin serviks kanseri olduğu, kadınların %41.1’inin Pap-smear testini ve %1.8’inin HPV aşısını yaptırdığı bulunmuştur. Ayrıca kadınların %34.8’inin HPV enfeksiyonunu duyduğu, %52.8’inin Pap-smear testini bildiği belirlenirken; kadınların %13.7’sinin HPV aşısını duyduğu belirlenmiştir.

Sonuç: Kadınların HPV enfeksiyonu ve aşısı hakkındaki farkındalıklarının ve servikal kanserin erken tanısına yönelik tutumlarının düşük olduğu, HPV enfeksiyonunu ve aşısı hakkında yeterli bilgisi olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Human Papilloma Virüsü, Human Papilloma Virüs Enfeksiyonu, Human Papilloma Virüs Aşısı, PAP Smear, Serviks Kanseri.

Women’s Awareness of Human Papilloma Virus Infection and Vaccine and Attitudes towards Early Diagnosis of Cervical Cancer

Öz

Background: In order to reduce the incidence of cervical cancer and prevent possible diseases and deaths, it is important for women to develop awareness and positive attitudes about the issue.

Objective: The aim of this study is to examine women’s awareness of Human Papilloma Virus infection and vaccine and their attitudes towards early diagnosis of cervical cancer.

Method: The population of the descriptive/cross-sectional study was women between the ages of 18-65 in Turkey, and 350 women were included in the sample. The data of the study were collected online with the “Introductory Information Form and Attitude Scale for Early Diagnosis of Cervical Cancer (ASEDC)”.

Results: The mean ASEDC total score of the women participating in the study was 79.28±4.21. It was found that 12.5% of women diagnosed with cancer had cervical cancer, 41.1% of women had the Pap-smear test and 1.8% had the HPV vaccine. In addition, it was determined that 34.8% of women had heard of HPV infection and 52.8% knew about Pap-smear test; It was determined that 13.7% of women had heard of the HPV vaccine.

Conclusion: It was concluded that women’s awareness of HPV infection and vaccine and their attitudes towards early diagnosis of cervical cancer were low, and that they did not have sufficient knowledge about HPV infection and vaccine.

Anahtar Kelimeler

Human Papilloma Virus, Human Papilloma Virus İnfection, Human Papilloma Virus Vaccine, PAP Smear, Cervical Cancer

Kaynakça

• Abudukadeer, A., Azam, S., Mutailipu, A. Z., Qun, L., Guilin, G. Mijiti, S. (2015). Knowledge and attitude of Uyghur women in Xinjiang province of China related to the prevention and early detection of cervical cancer, World J Surg Oncol 13, 531.
• Adıgüzel, F. I., Adıgüzel, C., Seyfettinoğlu, S., Hürriyetoğlu, Ş., Kazgan, H., Saygılı Yılmaz, E.S.,…Başer E. (2016). Doğu Akdeniz bölgesinde bir 3. basamak referans merkezinin kadın hastalıkları ve doğum polikliniğine başvu-ran hastalarda HPV aşısı farkındalığı ve kabul edilebilirliği. Bakırköy Tıp Dergisi, 12(3), 136-139.
• Akca, Ö. S., Selen, F., Büyükgönenç, L. (2016). Hemşirelerin human papilloma virüs (Hpv) Enfeksiyonu ve Hpv Aşısı Hakkındaki Bilgi Düzeyleri: Eğitim ve Araştırma Hastanesi Örneği. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Der-gisi, 13(2), 116-121.
• Buskwofie, A., David-West, G., Clare, C. A. (2020). Review of cervical cancer: ıncidence and disparities. J Natl Med Assoc, 112(2), 229-232.
• Durmaz, S., Özvurmaz, S., Adana, F., Kurt, F. (2021). Kadınlarda serviks kanserinin tanısına ilişkin tutum ve düzenli jinekolojik muayene ilişkisinin kesitsel olarak değerlendirilmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(1), 26-36.
• Eke, R. N., Sezik, H. E., Özen, M. (2016). Serviks kanseri; kadın hekimler yeterince farkında mı? Tepecik Eği-tim ve Araştırma Hastanesi Dergisi, 26(1), 53-57.
• Ersin, F., Kıssal, A., Polat, P., Koca, B. D., Erdoğan, M. (2016). Kadın sağlık personelinin servikal kansere yöne-lik algıları ve bunu etkileyen faktörler. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 18(2- 3), 31-43.
• Gavinski, K., DiNardo, D. (2023). Cervical cancer screening. Med Clin North Am, 107(2), 259-269.
• Glenn, B. A., Tsui, J., Coronado, G. D., Fernandez ME. Savas LS. Taylor V. M.,…Bastani, R. (2015). Understan-ding HPV vaccination among Latino adolescent girls in three U.S. regions. Journal of immigrant and minority health, 17(1), 96-103.
• Globocan. (2018). International agency for research on cancer. cervical cancer estimated ıncidence. morta-lity and prevalence worldwide in 2018. 15 Mayıs 2023 tarihinde https://www.iarc.fr/wpcontent/ uplo-ads/2018/09/pr263_E.pdf. adresinden erişildi.
• Gök Uğur, H., Aydın Avcı, Ġ. (2015). Kanser tarama merkezine başvuran kadınların sağlıklı yaşam biçimi dav-ranışlarının erken tanı bilgi ve uygulamalarına etkisi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(2), 244-58.
• Gözüyeşil E., Arıöz Düzgün, A., Ünal Aslan, K. S. (2019). Kadınların serviks kanserinden korunma ve erken ta-nıya yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. Sted 28(4), 229-238. doi: 10.17942/sted.444170
• Ifediora, C. O. (2019). Re-thinking breast and cervical cancer preventive campaigns in developing countries: the case for interventions at high schools. BMC Public Healty, 19, 503. doi: 10.1186/s12889-019-6890-2.
• Iliadou, M., Sahini, K., Sakellari, E., Daglas, M., Orovou, E., Iatrakis, G.,…Antoniou, E. (2021). What do young people think about hpv and hpv vaccination? The Role of Health Education Interventions and Health Profes-sionals. Mater Sociomed, 33(3), 219-224. doi: 10.5455/msm.2021.33.219-224.
• Karki, I., Dobbs, P. D., Larson, D., Maness, S. B. (2022). Human papillomavirus (HPV) knowledge. beliefs. and vaccine uptake among United States and international college students. J Am Coll Health, 70(8), 2483-2490. doi: 10.1080/07448481.2020.1865982.
• Lee, H. Y., Luo, Y., Won, C. R., Daniel, C., Coyne-Beasley, T. (2023). HPV and HPV vaccine awareness among African Americans in the black belt region of Alabama. J Racial Ethn Health Disparities, 11. doi: 10.1007/s40615-023-01562-0.
• Mladěnka, A., Sláma, J. (2018). Vaccination against HPV and view of new possibilities. Ceska Gynekol, 3, 218-225.
• Olusola, P., Banerjee, H. N., Philley, J. V., Dasgupta, S. (2019). Human Papilloma Virus-Associated Cervical Cancer and Health Disparities Cells, 8(6), 622. doi: 10.3390/cells8060622. Özmen, D., Özsoy, S. (2009). Sağlık inanç modeli yaklaşımı ile servikal kanserin erken tanısına yönelik tutum ölçeği geliştirilmesi. Ege Üniversite-si Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 25(1), 51- 69.
• Ranabhat, S., Tiwari, M., Dhungana, G., Shrestha, R. (2014). Association of knowledge. attitude and demog-raphic variables with cervical pap smear practice in Nepal. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention, 15(20), 8905–8910.
• Naz, M. S. G., Kariman, N., Ebadi, A., Ozgoli, G., Ghasemi, V., Rashidi Fakari, F. (2018). Educational Interventi-ons for Cervical Cancer Screening Behavior of Women: A Systematic Review. Asian Pac J Cancer Prev 19(4):875-884. doi: 10.22034/APJCP.2018.19.4.875
• Saleh, M., Virarkar, M., Javadi, S., Elsherif, S. B., de Castro Faria, S., Bhosale, P. (2020). Cervical cancer: 2018 revised ınternational federation of gynecology and obstetrics staging system and the role of ımaging. AJR Am J Roentgenol, 214(5), 1182-1195. doi: 10.2214/AJR.19.21819
• Salehiniya, H., Momenimovahed, Z., Allahqoli, L., Momenimovahed, S., Alkatout I. (2021). Factors related to cervical cancer screening among Asian women. Eur Rev Med Pharmacol Sci, 25(19), 6109- 6122. doi: 10.26355/eurrev_202110_26889.
• Siegel, R. L., Miller, K. D., Fuchs, H. E., Jemal, A. (2021). Cancer statistics. CA Cancer J Clin, 71(1), 7-33. doi: 10.3322/caac.21654.
• Sivri, A., Ekmez, D., Göksedef, M., Hasanova, B. P., Aşık, M., Çetin, A. (2015). Polikliniğe başvuran kadınlarda smear farkındalığı ve yaptırma sıklığı. Türk Jinekolojik Onkoloji Dergisi, 4, 127-130.
• Sung, H., Ferlay, J., Siegel, R. L., Laversanne, M., Soerjomataram, I., Jemal, A.,…Bray, F. (2021). Global cancer statistics 2020: GLOBOCAN estimates of incidence and mortality worldwide for 36 cancers in 185 countries. CA Cancer J Clin, 71, 209–49. doi: 10.3322/caac.21660
• T.C. Sağlık Bakanlığı. Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2020. (2022). 20 Ocak 2023 tarihinde https://dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/43399.siy2020-tur-26052022pdf.pdf? adresinden erişildi.
• T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. (2018). Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri
• 21 Ocak 2023 tarihinde https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/kanserdb/il_Faaliyetleri/Kilis/Kilis_serviks_c a_2018/basin_notu.pdf. 20.05.2023 adresinden erişildi.
• T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. (2016). Türkı̇ye Kanser İstatı̇stı̇klerı̇ 2016. 21 Ocak 2023 tarihinde https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/kanserdb/istatistik/Trkiye_Kanser_statistikleri_2016.pdf adresin-den erişildi.
• Thanasas, I., Lavranos, G., Gkogkou, P., Paraskevis, D. (2020). Understanding of Young Adolescents About HPV Infection: How Health Education Can Improve Vaccination Rate. J Cancer Educ, 35(5), 850-859. doi: 10.1007/s13187-019-01681-5.
• Vu, M., Yu, J., Awolude, O. A., Chuang, L. (2018). Cervical cancer worldwide. Curr Probl Cancer, 42(5), 457-465. doi: 10.1016/j.currproblcancer.2018.06.003.
• Wei, L., Xie, X., Liu, J., Qiao, Y., Zhao, F., Wu, T.,… Xia, N. (2021). Elimination of Cervical Cancer: Challenges Promoting the HPV Vaccine in China. Indian J Gynecol Oncol, 19(3), 51. doi: 10.1007/s40944-021-00536-6.
• World Health Organization. (2018). Cancer. 20 Ocak 2023 tarihinde https://www.who.int/cancer/en/ adre-sinden erişildi.
• Yiğitbaş, Ç., Bulut, A., Bulut, A., Semerci, M. (2016). Bingöl devlet hastanesine başvuran yetişkinlerin kanser tarama testlerine ilişkin bilgi ve tutumları. Türk Jinekolojik Onkoloji Dergisi, 2, 29-38.