Determination of Chronic Wound Care Knowledge of Primary Health Care Workers

Yıl 2025, Cilt: 18 Sayı: 2, 250 - 261, 15.04.2025

Seda Şahan , Deniz Harputlu

https://doi.org/10.46483/jnef.1677246

Öz

Backround: Chronic wounds are wounds that do not have a regular healing process and the wound healing time is longer than expected.
Objectives: This research was conducted to determine the chronic wound care knowledge levels of primary health care workers.
Methods: This is descriptive research. The research sample is 178 people working in family health centers in Etimesgut district of Ankara. The data were collected the "Determination of Chronic Wound Care Knowledge of Primary Care Professionals" form. In the statistical analysis, since the data were not normally distributed within the groups, nonparametric tests such as Mann Whitney U, Kruskal Wallis H tests and Spearman Correlation Analysis were used.
Results: The mean age of the participants was 38.2±9.7. 77% (n=137) of the participants were women, 47.8% (n=85) were undergraduate graduates, and 36.5% (n=65) were nurses. The median of the total number of correct answers of primary healthcare professionals regarding chronic wound care was calculated as 21 (min-max: 0-30). Participants' educational status (p=.001), occupation (p=.001), wound care training (p=.01), wound care status (p=.02), and working in home health services (p=.005) there is a statistical difference between the total number of correct answers in the chronic wound care information form.
Conclusion: There is a statistically significant difference between the education levels, occupation, wound care training, wound care status and working in home health care of the primary health care workers and the total number of correct answers to the chronic wound care form. In line with these findings, it is recommended to provide regular training on chronic wound care in primary health care services and to conduct more qualified research with different research methods in different centers and regions.

Anahtar Kelimeler

Primary Care , Nursing , Wound Care , Wounds and Injuries

Birinci Basamak Sağlık Çalışanlarının Kronik Yara Bakımı Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi

Öz

Giriş: Kronik yaralar düzenli bir iyileşme süreci olmayan ve yara iyileşme süresinin beklenenden uzun olduğu yaralardır.
Amaç: Bu araştırma, birinci basamak sağlık çalışanlarının kronik yara bakımı bilgi düzeylerini belirlemek amacıyla yapıldı.
Yöntem: Bu araştırma tanımlayıcı bir araştırmadır. Araştırma örneklemini Ankara ili Etimesgut ilçesinde bulunan aile sağlığı merkezlerinde çalışan 178 kişi oluşturdu. Veriler, “Birinci Basamak Sağlık Çalışanlarının Kronik Yara Bakımı Bilgi Düzeylerinin Belirlemesi” formu ile toplandı. İstatistiksel analizde veriler gruplar içinde normal dağılmadığı için nonparametrik testlerden Mann Whitney U, Kruskal Wallis H testleri ve Spearman Korelasyon Analizi kullanıldı.
Bulgular: Katılımcıları yaş ortalaması 38.2±9.7’dir. Katılımcıların %77’si (n=137) kadın, %47.8’i (n=85) lisans mezunu, %36.5’i (n=65) hemşire oluşturdu. Birinci basamak sağlık çalışanlarının kronik yara bakımına ilişkin toplam doğru cevap sayılarının ortancası 21 (min-mak:0-30) olarak hesaplandı. Katılımcıların eğitim durumları (p=.001), meslekleri (p=.001), yara bakım eğitimi alma (p=.01), yara bakımı yapma durumları (p=.02) ve evde sağlık hizmetlerinde çalışıyor olmalarının (p=.005) kronik yara bakımı bilgi formu toplam doğru cevap sayıları arasında istatiksel olarak fark vardır.
Sonuç: Birinci basamak sağlık çalışanlarının eğitim durumları, meslek, yara bakım eğitimi alma, yara bakımı yapma durumları ve evde sağlık hizmetinde çalışıyor olmaları ile kronik yara bakımı formu toplam doğru cevap sayıları arasında istatiksel olarak anlamlı fark vardır. Bu bulgular doğrultusunda, birinci basamak sağlık hizmetlerinde kronik yara bakımı ile ilgili düzenli eğitimlerin verilmesi ve farklı merkezlerde, bölgelerde farklı araştırma yöntemleri ile daha nitelikli araştırmalar yapılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Birinci Basamak , Hemşirelik , Yara Bakımı , Yaralar ve Yaralanmalar

Kaynakça

• Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği. (2013). 15 Kasım 2020 tarihinde https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=17051&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5. adresinden erişildi.
• Akyolcu, N. ve Akyüz, N. (2015). Yara ve bakımı. Akyolcu, N. & Kanan, N. (Der.), Yara ve Stoma Bakımı içinde (ss. 3-28). İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri.
• Ambulans ve Acil Bakım Teknikerleri ile Acil Tıp Teknisyenlerinin Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Tebliğ. (2009). 23 Nisan 2022 tarihinde https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2009/03/20090326-4.htm adresinden erişildi.
• Andrews, K. L., Derby, K.M., Jacobson, T. M., Sievers, B. A., & Kiemele, L. J. (2020). 24-Prevention and management of chronic wounds. Braddom’s Physical Medicine and Rehabilition içinden(ss.469-484) (6. bs.). Missouri, Elsevier.
• Bryant, R. A., & Nix, D. P. (Der.) (2016). Acute & Chronic Wounds: Current Management Concepts (5. bs.). Missouri,Elsevier.
• Bulut, S., Yiğitbaşoğlu, Ö., Keklik, K., Yücel, A., Kartal, S. B. ve Şencan, İ. (2017). Evde sağlık hizmetleri çalışanlarının eğitim ihtiyacının belirlenmesi. THDBD, 74(4), 147-154.
• De Meyer, D., Verhaeghe, S., Van Hecke, A. & Beeckman, D. (2019). Knowledge of nurses and nursing assistants about pressure ulcer prevention: A survey in 16 Belgian hospitals using the PUKAT 2.0 tool. Journal of tissue viability, 28(2), 59–69. https://doi.org/10.1016/j.jtv.2019.03.002
• Doughty, D. B. & Sparks, B. (2016). Wound-healing physiology and factors that affect the repair process. Bryant, R. A. & Nix, D. P. (Der.), Acute & Chronic Wounds: Current Management Concepts içinde(ss.63-81) (5. Bs.). Missouri, Elsevier.
• Epı Info™ Centers of Disease Control and Prevention (CDC) Epi Info for Mobile. Version 5.5.8. ABD. 03 Aralık 2020 tarihinde erişildi.
• Fulbrook, P., Lawrence, P., & Miles, S. (2019). Australian Nurses' Knowledge of Pressure Injury Prevention and Management: A Cross-sectional Survey. Journal of wound, ostomy, and continence nursing : official publication of The Wound, Ostomy and Continence Nurses Society, 46(2), 106–112. https://doi.org/10.1097/WON.0000000000000508
• Gencer, Z. E. ve Özkan, Ö. (2015). Basınç ülserleri sürveyans raporu. Turk J Intense Care., 13, 26-30. doi: 10.4274/tybdd.81300
• Gül, A., Andsoy, I. I., Ozkaya, B., & Zeydan, A. (2017). A Descriptive, Cross-sectional Survey of Turkish Nurses' Knowledge of Pressure Ulcer Risk, Prevention, and Staging. Ostomy/wound management, 63(6), 40–46.
• Hemşirelik Ulusal Çekirdek Eğitim Programı (2014). 16 Nisan 2022 tarihinde https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Ulusal-cekirdek-egitimi-programlari/hemsirelik_cekirdek_egitim_programi.pdf / adresinden erişildi.
• Hemşirelik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (2011). 20 Ağustos 2022 tarihinde https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/04/20110419-5.htm adresinden erişildi.
• Hess, C. T. (2013). Clinical Guide to Skin & Wound Care içinde (ss.37) (7. Bs.). Wolters Kluwer-Lippicott Williams & Wilkins.
• Kurtuluş, Z. ve Pınar, R. (2003). Braden skalası ile belirlenen yüksek riskli hasta grubunda albümin düzeyleri ile bası yaraları arasındaki ilişki. C.Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 7(2), 1-10.
• Martinengo, L., Olsson, M., Bajpai, R., Soljak, M., Upton, Z., Schmidtchen, A., Car, J., & Järbrink, K. (2019). Prevalence of chronic wounds in the general population: systematic review and meta-analysis of observational studies. Annals of epidemiology, 29, 8–15. https://doi.org/10.1016/j.annepidem.2018.10.005 https://doi.org/10.1016/j.annepidem.2018.10.005
• Mezuniyet Öncesi Tıp Eğitimi Ulusal Çekirdek Eğitim Programı (2020). 16 Nisan 2022 tarihinde https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Ulusal-cekirdek-egitimi-programlari/mezuniyet-oncesi-tip-egitimi-cekirdek-egitimi-programi.pdf / adresinden erişildi.
• Rızalar, S., Tural Büyük, E., Kaplan Uzunkaya, G., Şahin, R., ve As, T. (2019). Hemşirelerin yara bakım uygulamaları; üniversite hastanesi örneği. DEUHEFED, 12(3),163-169.
• Sussman, C. & Bates-jensen, B. (2012). Wound Care A Collaborative Practice Manual for Health Professionals içinde (ss. 89) (4 Bs.). Wolters Kluwer- Lippincott Williams & Wilkins.
• Sürme, Y., Kartın, P. T. & Çürük, G. N. (2018). Knowledge and Practices of Nurses Regarding Wound Healing. Journal of perianesthesia nursing: official journal of the American Society of PeriAnesthesia Nurses, 33(4), 471–478. https://doi.org/10.1016/j.jopan.2016.04.143
• Tubaishat, A., Papanikolaou, P., Anthony, D., & Habiballah, L. (2018). Pressure Ulcers Prevalence in the Acute Care Setting: A Systematic Review, 2000-2015. Clinical nursing research, 27(6), 643–659. https://doi.org/10.1177/1054773817705541
• Yara Ostomi İnkontinans Hemşireleri Derneği (2001). Bates-Jensen yara değerlendirme aracı. 05 Ocak 2021 tarihinde https://www.yoihd.org.tr/sayfa.aspx?id=81 adresinden erişildi.
• Yara Ostomi İnkontinans Hemşireleri Derneği (2009). Basınç Yaralarının Tedavisi Hızlı Başvuru Kılavuzu. 05 Ocak 2021 tarihinde https://www.yoihd.org.tr/sayfa.aspx?id=81 adresinden erişildi.
• Zarchi, K., Latif, S., Haugaard, V. B., Hjalager, I. R., & Jemec, G. B. (2014). Significant differences in nurses' knowledge of basic wound management- implications for treatment. Acta dermato-venereologica, 94(4), 403–407. https://doi.org/10.2340/00015555-1770
• Zhang, P., Lu, J., Jing, Y., Tang, S., Zhu, D., & Bi, Y. (2017). Global epidemiology of diabetic foot ulceration: a systematic review and meta-analysis. Annals of medicine, 49(2), 106–116. https://doi.org/10.1080/07853890.2016.1231932