THE RELATIONSHIP BETWEEN CULTURAL INTELLIGENCE AND ETHNIC CENTRALIZATION OF NURSES

Yıl 2025, Cilt: 18 Sayı: 3, 436 - 447, 25.07.2025

Semih Dadük , Gulbu Tanriverdi

https://doi.org/10.46483/jnef.1401627

Öz

Aim: In this study, the relationship between cultural intelligence and ethnocentrism was determined.
Method: The universe of this study, which was conducted in relation-seeking design, consisted of 430 nurses working actively in a practice-research hospital. No sample was selected in the study. The study was completed with 285 nurses who were reached and agreed to participate in the study. In the study, the data were collected with a questionnaire form. The content of the questionnaire form; questions describing nurses, ethnocentrism and cultural intelligence scales.
Results: According to the research findings, the mean score of the nurses from the ethnocentrism scale was 43.39±10.92; The mean score of the cultural intelligence scale was determined as 94.54±18.17. It was determined that the nurses participating in the study had high cultural intelligence and low ethnocentrism. A negative significant correlation was determined between the nurses' ethnocentrism and cultural intelligence scale mean scores (β=-0.273, p<0.05).
Conclusion: It was determined that as the mean score of cultural intelligence in nurses increased, their ethnocentrism decreased. Studies that improve nurses' cultural intelligence or reduce their ethnocentrism can be recommended.

Anahtar Kelimeler

Nurse, Cultural intelligence, Ethnocentrism, Nurse, Cultural competence.

HEMŞİRELERİN KÜLTÜREL ZEKA İLE ETNİK MERKEZCİLİĞİ ARASINDAKİ İLİŞKİ

Öz

Amaç: Bu çalışmada kültürel zeka ile etnik merkezcilik arasındaki ilişki belirlendi.
Yöntem:İlişki arayıcı tasarımda yapılan bu çalışmanın evrenini bir uygulama-araştırma hastanesinde aktif görev yapan 430 hemşire oluşturdu. Çalışmada örneklem seçilmedi. Ulaşılan ve çalışmaya katılmayı kabul eden 285 hemşire ile çalışma tamamlandı. Araştırmada verileri anket formuyla toplandı. Anket formunun içeriğini; hemşireleri tanımlayan sorular, etnik merkezcilik ve kültürel zeka ölçekleri oluşturdu.
Bulgular: Araştırma bulgularına göre hemşirelerin etnik merkezcilik ölçeğinden aldıkları puan ortalaması 43.39±10.92; kültürel zekâ ölçeğinden aldıkları puan ortalaması ise 94.54±18.17 olarak belirlendi. Çalışmaya katılan hemşirelerin kültürel zekalarının yüksek, etnikmerkezciliklerinin ise düşük olduğu belirlendi. Hemşirelerin etnimerkezcilik ve kültürel zekâ ölçeği puan ortalamaları arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki belirlendi (β=-0.273, p<0.05).
Sonuç: Hemşirelerde kültürel zeka puan ortalamaları arttıkça etnikmerkezciliklerinin azaldığı belirlendi. hemşirelerin kültürel zekalarını geliştiren veya etnik merkezciliklerini azaltan çalışmalar önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Hemşire , Kültürel zeka , Etnikmerkezcilik , Kültürel yeterlilik.

Kaynakça

• Akyıl, L., & Yıldırım, O. (2020). Kültürlerarası duyarlılık, etnikmerkezcilik ve sosyal medya kullanımı etkileşimi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, Özel Sayı, 384-395. https://doi.org/10.21733/ibad.795539.
• Alkan, F., Erdem, R. (2021). Etnosentrizm ve meslek merkezcilik: Kavramsal bir değerlendirme. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi. Cilt: 12, Sayı: 30, 635-651, ISSN: 1308-9552.
• Ang, S., Ng, K. Y., & Rockstuhl, T. (2020). Cultural intelligence. In R. J. Sternberg (Ed.), The Cambridge handbook of intelligence (2nd ed., pp. 820–845). Cambridge University Press. https://doi. org/10.1017/9781108770422.035.
• Aslan, S., ve Aslan, Ö. (2015). İstanbul›daki 5 yıldızlı otellerde kültürel zeka ölçeğine ilişkin bir uygulama. Ekonometri ve İstatistik Dergisi, (23), 34-61.
• Ay, E., Türkoğlu, N. ve Kavuran, E. (2017). Yabancı uyruklu ve Türk öğrencilerin kültürel zeka ve kültür- ler arası iletişim kaygısı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. hemşirelerde iletişim becerileri ile kültürel zeka ilişkisi. 1.Uluslararasi 4.Ulusal Kültürlerarasi Hemşirelik Kongresi. S61- Bildiri ID:6401.
• Barbuto Jr, J. E., Beenen, G., & Tran, H. (2015). The role of core self-evaluation, ethnocentrism, and cul- tural intelligence in study abroad success. The International Journal of Management Education, 13(3), 268-277.
• Başcı, E. (2017). Küreselleşen dünyada etnosentrizm: Üniversite öğrencileri üzerine yapılan bir saha araştırması. International Journal of Academic Value Studies (Javstudies), 3(16), 286-293.
• Bilgiç, Ş., & Şahin, İ. (2019). Hemşirelik öğrencilerinin kültürlerarası duyarlılık ve etnik merkezcilik düzeyleri. SDÜ Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(3), 230- 236. https://doi.org/10.22312/sdusbed.502408.
• Bybee, R. J. (2024). Exploring How to Reduce Et- hnocentrism Through Critical Analysis of Foreign News Reports in Foreign Language Learning.
• Caputo, A. ve Kargina, M. (2023). A bibliometric overview of cultural intelligence (CQ) research. In Handbook of Cultural Intelligence Research (pp. 413-430). Edward Elgar Publishing.
• Coşkun Erçelik, H., Çamlica, T. ve Özkan, A. (2022). An evaluation of Turkish nurses’ cultural intelligence levels and intercultural communication apprehensi- on. Journal of Transcultural Nursing, 33(4), 550-559.
• Delibaş, L., Dürmüş, G., Bilir, İ., Ekren, A., & Çelikli, S. (2020). Sağlık programlarında öğrenim gören öğ- rencilerin kültürlerarası duyarlılık ve etnik merkezcilik düzeyleri. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 8(1), 1-14. https://doi. org/10.33715/inonusaglik.700285.
• Ekici, F. Y. (2017). Okul öncesi öğretmen adaylarının kültürel zeka düzeyleri ve çok kültürlü eğitime yönelik tutumları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(5), 1941-1956.
• Ergin, İ.O., Aytop, S. ve Hazar, S. (2017). Hemşirelerde İletişim Becerileri ile Kültürel Zeka İlişkisi. 1.Uluslararasi 4.Ulusal Kültürlerarasi Hemşirelik Kongresi. S24- Bildiri Id:6445 .Şanlıurfa.
• Harrison N. (2012). Investigating the impact of personality and early life experiences on intercultural interaction in internationalised universities. Interna- tional Journal of Intercultural Relations.Volume 36, Issue 2, Pages 224-237.
• İlhan, M. ve Çetin, B. (2014). “,Kültürel zekâ ölçeği’nin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalış- ması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(2), 94-114.
• Kant, E. ve Ünal, K.S. (2017). Hemşirelerde kültürel zekanın bireyselleştirilmiş bakım üzerine etkisi. 1.Uluslararası 4.Ulusal Kültürlerarası Hemşirelik Kongresi. 21-24 Ekim 2017, Şanlıurfa. S60- Bildiri ID:6377.
• Ketab SMG, Tamam E, Bolong J ve Sharif SP. (2015). Impact of ethnocentrism on interethnic interactions among local students in Malaysian universities. Taylor’s Business Review. 2015; 5(1): 11-30.
• Kılınç K.Ö. Öztürk H. (2020). Hemşirelik öğrencilerinin kültürel zeka düzeylerinin değerlendirilmesi. Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi. 12(4).
• Mercan, N. (2016). Çok kültürlü ortamlarda kültürel zekânın kültürler arası duyarlılık ile ilişkisine yöne- lik bir araştırma. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(1), 1-13.
• Neuliep, J. W. ve Mccroskey, J. C. (1997). The Development of a U.S. and Generalized Ethnocentrism Scale. Communication Research Reports, Volume: 14 Number: 4, 385-398.
• Neto, J., & Neto, F. (2022). Ethnocentrism: a short form measure (SFGENE-7). SAGE Open, 12(2), 21582440221094589. Özdamar K (2015): Paket Programları ile İstatistiksel Veri Analizi-1. Yenilenmiş 10. Baskı, Ankara: Nisan Kitabevi.
• Sivrikaya, S. K. ve Sivrikaya (2022). A. H. Üniversite öğrencilerinde kültürlerarası fark: Kültürel zeka. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(2), 346-358.
• Tanrıverdi, G. (2017). Hemşirelerde kültürel yeterliliği geliştirmeye yönelik yaklaşım ve öneriler. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 25(3), 227-236.
• Thomas, D. C., Liao, Y., Aycan, Z., Cerdin, J. L., Pe- kerti, A. A., Ravlin, E. C. ve Van De Vijver, F. (2015). Cultural intelligence: A theory-based, short form measure. Journal of international business studies, 46, 1099-1118.
• Torkko, M. (2020). Cultural intelligence in multicul- tural teams: a systematic literature review.
• Topçu, B.G. (2019). Hemşirelik öğrencilerinin etnik- merkezcilik düzeyine kültürel farkındalık eğitiminin etkisi. 2. Uluslararası 5. Ulusal Kültürlerarası Hem- şirelik Kongresi. Sözlü Bildiri. 31 Ekim-01 Kasım. Bursa.
• Young, C. A., Haffejee, B., & Corsun, D. L. (2017). “The relationship between ethnocentrism and cultural intelligence”. International Journal of Intercultural Relations, 58, 31-41.
• Wang, K. T., & Goh, M. (2020). Cultural intelligence. The Wiley Encyclopedia of Personality and Indi- vidual Differences: Clinical, Applied, and Cross‐ Cultural Research, 269-273.