Ahıska Türklerinin Aidiyet Duygusunun Benlik Saygısına Etkisi: Karma Yöntem Deseni

Yıl 2022, , 14 - 21, 01.03.2022

Muhammad Lomanov , Serap Güleç

https://doi.org/10.54614/JANHS.2022.880909

Öz

Amaç: Ahıska Türklerinin aidiyet düzeyi, benlik saygısı düzeyi ve aidiyet duygusunun benlik saygısına olan etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır.

Yöntemler: Bu araştırmada karma araştırma yöntemlerinden sıralı açıklayıcı desen olduğu için belirtilmesi gerekmektedir. Araştırmanın dâhil edilme kriterlerine uyan 225 Ahıska Türkü nicel örneklemini, 25 Ahıska Türkü nitel örneklemini oluşturmuştur ve katılımcılardan bilgilendirilmiş onam alınmıştır. Araştırmanın nicel boyutu online forum aracılığı ile tüm Türkiye’yi kapsamış olup, nitel boyutu ise Samsun ilini kapsamıştır, 29.11.2019-14.03.2020 tarihleri arasında veriler toplanmıştır. Nicel verilerin toplanmasında “Tanıtıcı Bilgi Formu”, “Genel Aidiyet Ölçeği” ve “Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği (RBSÖ)”, nitel verilerin toplanmasında ise yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Nicel verilerin analizi SPSS bilgisayar programı ile nitel verilerin analizi ise betimsel analiz yöntemi ile değerlendirilmiştir.

Bulgular: Nicel verilerin analizi sonucunda genel aidiyet ölçeğinin alt boyutlarından kabullenme boyutu 32,69 ± 6,62 yüksek, reddedilme boyutu 13,88 ± 7,37 düşük bulunmuştur. Genel aidiyet ölçeğinin toplam puanı 66,82 ± 11,57 yüksek, RBSÖ 1,46 ± 1,42 düşük olarak bulunmuştur. Genel aidiyet ölçeğinin kabullenme alt boyutu ile benlik saygısı arasında negatif yönlü zayıf ilişki r = -0.374, reddedilme alt boyutu arasında r = 0,392 pozitif yönlü zayıf ilişki olduğu ve genel aidiyet ile benlik saygısı toplam puanları arasında negatif yönlü anlamlı ilişki elde edilmiştir (P < ,001). Nitel verilerin betimsel analizi sonucu “gurur ve sürgün”, “bireysel aidiyet”, “yasal statü/ kimlik” ve “metaforlar” olarak dört tema belirlenmiştir.

Sonuç: Ahıska Türklerinin aidiyet duygusu yüksek, benlik saygısı düşük ve aidiyet duygusunun benlik saygısına etkisi göç ve sürgün sonrası travma, yasal statü/kimlik sorunları ve Ahıska Türklerinin tanınmamaları vb. faktörler ile etki ettiği sonucuna ulaşılmıştır. Bu sonuçlar doğrultusunda Ahıska Türklerinin, düşük benlik saygısı onarımı için psikososyal destek programlarının oluşturulması, bu programlarının oluşturulmasında hemşirelerinin eğitici, yönetici ve savunucu rollerinin ön plana çıkarılarak hemşirelerin öncülük etmesi, Ahıska Türklerinin tanınırlığının artırılmasıyla benlik saygısına olumlu katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ahıska Türkleri, aidiyet duygusu, benlik saygısı, göç ve göçmenlik, hemşirelik

The Effect of the Sense of Belonging of Ahiska Turks on Self- Esteem: Mixed Method Pattern

Öz

Objective: Determining the effect of level of belonging, self-esteem and sense of belonging on self-esteem of Ahiska Turks.

Methods: Sequential explanatory design was used among mixed method research designs. Quantitative sample of 225 Ahiska Turks and qualitative sample of 25 Ahiska Turks and informed consent were obtained. The quantitative dimension of the research covers the whole of Turkey through the online forum, and the qualitative dimension covers Samsun province, and data were collected between 29.11.2019 and 14.03.2020. "Introductory Information Form", "General Affiliation Scale" and "Rosenberg Self-Esteem Scale" for quantitative data, whilst semi-structured interview forms were used for qualitative data collection. SPSS program for quantitative, while the descriptive analysis method was used to evaluate qualitative data analysis.

Results: As a result of analyzing data general belonging scale acceptance dimension from its subdimensions 32.69 ± 6.62 high, rejection size 13.88 ± 7.37 was found low. Total score of general belonging scale 66.82 ± 11.57 high, Rosenberg self-esteem scale (RSES) 1.46 ± 1.42 was detected low. A negative weak relationship between the acceptance
sub-dimesion of general belonging scale and Rosenberg self-esteem scale r = -0.374, a weak positive relationship r = 0.392 between rejection sub-dimension and a negative significant relationship was found between general belonging scale and Rosenberg self-esteem scale total scores (P < .001). In the qualitative study, a semi-structured questionnaire about sense of belonging and self-esteem was done. Depending on the descriptive analysis of qualitative data, four themes were determined; "pride and exile", "individual belonging", "legal status / identity" and "metaphors".

Conclusion: Ahiska Turks have high sense of belonging, low self-esteem, and the effect of their sense of belonging on self-esteem by trauma after migration and exile, legal status / identity problems, unrecognizing Ahiska Turks etc. In line with these results, it is thought that Ahiska Turks wil contribute positively to self- esteem by creating psychosocial support programs fort he repair of low self- esteem, prioritizing the educational,executive and advocacy roles of their nurses in the creation of these programs by leading nurses and will increas the recognition of Ahiska Turks.

Anahtar Kelimeler

Ahiska Turks, sense of belonging, self-esteem, emigration and immigration, nursing

Kaynakça

• 1. Mutluer M. Uluslararası Göçler ve Türkiye. İstanbul: Çantay Kitabevi; 2003. s. 9-34.
• 2. International Organization for Migration. World Migration Report-Facts And Figures (İnternet). 2015. (Erişim Tarihi 30 Ocak 2021). Erişim Adresi: https://publications.iom.int/system/files/wmr2015_en.pdf
• 3. Saygın S, Hasta D. Göç. Kültürleşme ve Uyum. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 2018;10(3):302-323. [Crossref]
• 4. Zeyrek Y. Ahıska Bölgesi ve Ahıska Türkleri, Ankara, 2001;44-45.
• 5. Aydıngün A. Aydıngün İ. Ahıska Türkleri-Ulusötesi Bir Topluluk Ulusötesi Aileler. SFN Yayıncılık, Ankara: 2014.
• 6. Aydıngün A, Balım Harding Ç, Hoover M, Kuznetsov I, Swerdlow S. Meskhetian Turks - An Introduction to their History. Culture and Resettlement Experiences. Center for Applied Linguistics. Washington: DC; 2006.
• 7. Martin D. Thechoices of identity. Soc Ident. 1995;1(1):5-20. [Crossref]
• 8. Tekin F. Kültürel travma olarak zorunlu göç. Selçuk Üni Edebiyat Fak Derg. 2011;25:91-100.
• 9. Şahin C. Yurt Dışı Göçün Bireyin Psikolojik Sağlığı Üzerindeki Etkisine İlişkin Kuramsal Bir İnceleme. Gazi Üni Gazi Eğitim Fak Derg. 2001;21(2):57-67.
• 10. Hill LH. Sense of belonging as connectedness. American Indian world view. and mental health. Arch Psychiatr Nurs. 2006;20(5):210–216. [Crossref]
• 11. Alptekin D. Toplumsal Aidiyet ve Gençlik. 1.Baskı. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık; 2012.
• 12. Hagerty BM, Lynch Sauer J, Patusky KL, Bouwsema M, Collier P. Sense of Belonging: a vital mental health concept. Arch Psychiatr Nurs. 1992;6(3):172-177. [Crossref]
• 13. Gardner WL, Pickett CL, Brewer MB. Social exclusion and selective memory: how theneed to belongin fluences memory for social events. Personal Soc Psychol Bull. 2000;26(4):486-496. [Crossref]
• 14. Güneş A. Tutunma Çabası: aidiyet. 2. Baskı. İstanbul: Timas Yayınları; 2015.
• 15. Feist J. Theories Of Personality. 2nd Edition. Harcourt College Publishers; 1990.
• 16. Geçtan E. Psikanaliz ve Sonrası. 8. Baskı. İstanbul: Remzi Kitapevi; 1998. s. 305-310.
• 17. Şirin NA. Toplumsal bellekte sürgün: Ahıska Türkleri Örneği. Karadeniz Araş Derg. 2021;71:671-688.
• 18. Seferov R, Akış, A. Sovyet Döneminden Günümüze Ahıska Türklerinin Yaşadıkları Coğrafyaya Göçlerle Birlikte Genel Bir Bakış. Selçuk Üni Türkiyat Araşt Derg. 2008;(24):393-411.
• 19. Çınar İ. Ahıska Kültür Bölgesi. Bizim Ahıska Dergisi. Ankara; 2014;36:14-15.
• 20. Duru E. Yalnızlığı yordama da sosyal destek ve sosyal bağlılığın rolü. Türk Psikoloji Derg. 2008;24(61):15–24.
• 21. King AK, Vidourek AR, Davis B, McClellan W. Increasing self-esteem and School connected nesstrough a multi dimensional mentoring program. J School Health. 2002;72(7):294-299. [Crossref]
• 22. Mellor D, Stokes M, Firth L, Hayashi Y. Cummins R. Need for belonging. relation ship. satisfaction. loneliness. and life satisfaction. Personal Indiv Diff. 2008;45(3):213–218. [Crossref]
• 23. McConnell AR, Shoda TM, Skulborstad HM. The Self as a Collection of Multiple Self-Aspects: structure. development. operation. and implications. Soc Cognition. 2012;30(4):380-395. [Crossref]
• 24. Duclos G. Self-esteem: A Passport for Life. Parenting Edition. Chu Sainte; 2001.
• 25. Crocker J, Park LE. The costlypursuit of selfesteem. Psychologic Bull. 2004;130(3):392-414. [Crossref]
• 26. Demiray E. Anavatanlarından sekiz ülkeye dağıtılmış bir halk: Ahıska Türkleri. Turkish Studies – International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. 2012;7(3):877-885. [Crossref]
• 27. Aslan AA. Ahıska Türkleri’nin vadedilmeyen Amerika topraklarına zoraki sürgünü: Yaşanan Sosyal, Kültürel ve Ekonomik Zorluklar. Türk Dünyası Araş. 2015;109(215):1-19.
• 28. Aydın D, Şahin N, Akay B. Effects of immigration on children’s health. Behçet Uz Çocuk Hast Derg. 2017;7(1):8-14. [Crossref]
• 29. Gümüş Y. Göçün sağlık üzerindeki etkileri. Anadolu Hemş Sağ Bil Derg. 2015;18(1):63-67.
• 30. İz F, Bayık A. Hemşirelikte kültürel yeterlik. Aile Toplum Derg. 2009;5:5158.
• 31. Korkmaz M, Aydın Avcı İ. Göç edinilen ülkedeki çalışma yaşamının göçmen erkeklerin sağlığı üzerine etkileri ve halk sağlığı hemşiresinin rolü. Anadolu Hemş Sağ Bil Derg. 2020;23(1):157-161. [Crossref]
• 32. Creswell JW. Karma Yöntem Araştırmalarına Giriş. 1. Baskı. Mustafa Sözbilir. Ankara: Pagem Akademi; 2017.
• 33. Malone GP, Pillow DR. Osman A. The General Belongingness Scale (GBS): assessing achieved belongingness. Personal Indiv Diff. 2012;52(3):311-316. [Crossref]
• 34. Akın A, Raba S, Rada S, Yılmaz S, Rada M. Genel Aidiyet Ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk İslam Dünyası Sosyal Araş Derg. 2006;3(7):271-277. [Crossref]
• 35. Rosenberg M. Society and the Adolescent Self-Image. Princeton University Press. Princeton. 1965;148(3671):804. [Crossref]
• 36. Çuhadaroğlu F. Adolesanlarda Benlik Saygısı. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi. 1986.
• 37. Yıldırım A, Şimşek H. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. 9.Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık; 2013;253-284.
• 38. Guba EG, Lincoln YS. Epistemological and methodological bases of naturalistic inquiry. Educ. Commun Tech J. 1982;30(4):233-252. [Crossref]
• 39. Cagirkan B. Beingim migrant and the understanding of sense of belonging and ethnici dentity: theexample of Ahiska Turks. Ist J Soc Studies. 2017;56:1-19.
• 40. Gazigil İ. Karasevdam Türkiye: Ahıska Türklerinin yeniden doğuşu 1829-1992. İstanbul: Profil Yayıncılık; 2016. s. 19-29.
• 41. Bahar H, Yılmaz O. Ahıska, Göç ve Eğitim. Eğitimde Nitel Araştırmalar Derg. 2018;6(2):238-257.
• 42. Aker T, Ayata B, Özeren M, Buran B, Bay A. Zorunlu İç Göç: ruhsal ve toplumsal sonuçları. Anadolu Psikiyatr Derg. 2002;3(2):97-103
• 43. Orhan F, Coşkun O. Zorunlu göçlere yeni bir örnek: Ahıska Türkleri’nin Erzincan’a göçleri. Türk Coğrafya Derg. 2016;67:41-50. [Crossref]
• 44. Çağırkan B. Çokkültürlü Toplumlarda Kültür ve Etnı̇sı̇te Algısı: Ahıska Türkleri Örneği 1-21. Dokuz Eylül Üniv Edebiyat Fak Derg. 2017;4(2):1-21.
• 45. Devrısheva K. Ahıska Türklerinin Bitmeyen Göçü. Selçuk Üniv Türkiyat Araş Derg. 2019;45:333-352. [Crossref]
• 46. Volkan VD. Bosnia-Herzegovina: Chosen trauma and its transgenerational transmission. Islam and Bosnia: Conflict Resolution and Foreign Policy in Multi-Ethnic States. 2002;86:86-97.
• 47. Ganiyeva S. Ahıska Türklerinin Türkiye’ye Göç Etmesi ve Türk Vatandaşlığına Alınması ile İlgili Hukuki Sorunlar. Selçuk Üniv Hukuk Fak Derg. 2012;20(1):175-199.