Diyabetik Ampütasyonlu Hastalarda Hemşirelik Takibinin Tekrarlayan Ampütasyonlara Etkisi

Yıl 2022, , 22 - 30, 01.03.2022

Hüsna Rumeysa Eser , Sultan Özkan

https://doi.org/10.54614/JANHS.2022.937916

Öz

Amaç: Diyabetik ampütasyonlu hastalarda, yapılan hemşirelik takibi ile tekrarlayan ampütasyon ilişkisini değerlendirmektir. Hastalara yapılan hemşirelik takibi ile risk faktörlerininin ampütasyon gelişimindeki etkisi ve ampütasyona olan ihtiyaç değerlendirilecektir.

Yöntemler: Çalışmaya ampütasyon geçiren 72 diyabetik hasta alındı. Hastalar sosyo- demografik, diyabetik, metabolik, cilt, nörolojik, enfeksiyon, vasküler yönden altı ay takip edildi. Hasta takipleri araştırmacılar tarafından literatür ve uzman görüşleri ile hazırlanan formlar ile yapıldı ve risk faktörleri ile tekrarlayan ampütasyon
arasındaki ilişkili faktörler incelendi.

Bulgular: Çalışma sonunda diyabetik (glikoz takibi, tedaviye uyum ve beslenme), metabolik (diyabetik nöropati, hipertansiyon, ayak yarası, HbA1c), cilt (yeni ülser oluşumu, nem, çatlak/nasır), vasküler (femoral/ popliteal/ dorsalis pedis nabızları, iskemi, ödem), nörolojik (ağrı ve parestezi), enfeksiyon bulguları (renk değişikliği, kızarıklık, eritem, kötü koku, apse, ısı artışı, osteomyelit, drenaj ve ateş), Wagner sınıflama sistemine göre yara evreleri ile ampütasyon gelişimi arasında istatistiksel olarak anlamlı fark gözlendi.

Sonuç: Araştırma sonucunda diyabetik ampütasyon öykülü hastaların takip ile tekrarlayan ampütasyon risklerinin azaldığı görüldü.

Anahtar Kelimeler

Ampütasyon, diyabetik ayak, ülser

Effect of Nursing Follow-Up on Recurrent Amputations in Diabetic Amputation Patients

Öz

Objective: In patients with diabetic amputation, it is to evaluate the recurrent amputation relationship with nursing follow-up. With nursing follow-up, the effect of risk factors on amputation development and the need for amputation will be evaluated.

Methods: The study included 72 diabetic patients who underwent amputations. Patients were followed up for six months in sociodemographic, diabetic, metabolic, skin, neurological, infection, vascular direction. Patients follow-ups were performed by the researchers with literature and form prepared with expert opinions and
related factors between risk factors and recurrent amputation were examined.

Results: At the end of the study, diabetic (glucose monitoring, adaptation to treatment and nutrition), metabolic (diabetic neuropathy, hypertension, foot wound, hbA1c), skin (new ulcer formation, damask, crack-nascer), vascular (femoral-popliteal-dorsalispedis pulses, iskemia, edema), neurological (pain and paresthesia), signs of
infection (dissequine, redness, erythema, bad odor, abscess, heat increase, osteomyelitis, drainage and fever), statistical difference was observed between wound stages and amputation development according to wagner classation system.

Conclusion: As a result of the research, it was seen that the risk of recurrent amputation decreased with follow-up and treatment of patients with diabetic amputation history.

Anahtar Kelimeler

amputation, diabetes mellitus, ulcer

Kaynakça

• 1. Ramachandran A. Trends In Prevalence of Diabetes In Asian Countries. World J Diabetes. 2012;3(6):110. [Crossref]
• 2. Gülhan C, Diyabet: Küresel Bir Salgın Hastalık. Eur Arc Med Res. 2015;31(1):1-6.
• 3. Bülbül M, Ayanoğlu S, Esenyel CZ, Büyükkurt CD, İmren YG. Diyabetik Ayak Yaralarında Damar Oklüzyonunun Ampütasyon Sınırına Etkisi. Balkan Med J. 2008;25(3):186-188.
• 4. Clayton W, Elasy TA. A Review of The Pathophysiology, Classification, And Treatment of Foot Ulcers In Diabetic Patients. Clinical Diabetes. 2009;27(2):52-58. [Crossref]
• 5. Hoffstad O, Mitra N, Walsh J, Margolis DJ. Diabetes, Lower-Extremity Amputation, and Death. Diabetes Care. 2015;38(10):1852-1857. [Crossref]
• 6. Demir Y, Demir S GÇ. Diabetik Ayak: Fizyopatolojisi, Tanısı Ve Rekonstrüksiyon Öncesi Tedavisinde Güncel Yaklaşımlar. Kocatepe Tıp Dergisi. 2004;5(3):1-12.
• 7. Rebolledo, F. Aguilar JE. The Pathogenesis of The Diabetic Foot Ulcer: Prevention and Management. 2011.
• 8. Yazdanpanah L, Nasiri M, Adarvishi S. Literature Review On The Management of Diabetic Foot Ulcer. World J Diabetes. 2015;6(1):37. [Crossref]
• 9. Müjde A, Hüseyin D, Ayhan K, et al. Wagner Sınıflamasına Göre Evre 3 ve 4 Olan Diabetik Ayak Olgularında Alt Ekstremite Ampütasyon Sıklığı. Gazi Tıp Dergisi. 2006;17(1):49-52.
• 10. Wu Sc, Driver Vr, Wrobel Js, Armstrong Dg, Foot Ulcers In The Diabetic Patient, Prevention And Treatment. Vasc Health Risk Manag. 2007;3(1):65-76.
• 11. Ontario RNA. Assessment And Management of Foot Ulcers For People With Diabetes. 2005.
• 12. Hwang DJ, Lee KM, Park MS, et al. Association Between Diabetic Foot Ulcer And Diabetic Retinopathy. Plos One. 2017;12(4):1-14. [Crossref]
• 13. Karakurt P, Aşılar RH, Yıldırım A, Sevinç H. Diyabetli Hastaların Hastalıkları Hakkındaki Bilgi Düzeyleri ve Tutumları. Eur J Ther. 2017; 23: 165-72.
• 14. Kaymaz TY, Akdemir N. Psychosocial Adjustment To Disease In Individuals With Diabetes. J Psyc Nurs. 2016;61-67. [Crossref]
• 15. Bulutlar ON. Diyabet Hastalarına Beslenme Açısından Yaklaşım. Eur Arc Med Res. 2015;31(1):39-44.
• 16. Korkmaz M, Şener N, Bayram E, Yilmaz M, Çetinus ME. Diyabetik Ayak Yaralari ve Klinik Deneyimimiz. Med J Bakirkoy. 2015;11(2):60-65. [Crossref]
• 17. Taşkın Yılmaz F, Karakoç Kumsar A, Çelik S. The Association Between Healthy Lifestyle Behaviors And Level of Knowledge About Cardiovascular Disease Risk Factors In People With Type 2 Diabetes. JERN. 2018;15(2):63-70.
• 18. Çelik S, İdiz C, Bağdemir E, Purisa S, Dinççağ N, Satman İ. Diyabetlilerde Kendi Kendine Kan Şekeri İzlemi İle Hba1c Ve Diyabet Komplikasyonlarının Karşılaştırılması. J Nutr Diet. 2018;46(2):118-124. [Crossref]
• 19. Baktıroğlu S, Yanar F, Özata İH. Diyabetik Ayakta Vasküler Sorunlar. TOTBİD Dergisi. 2015;14(5):387-391. [Crossref]
• 20. Baumfeld D, Baumfeld T, Macedo B, Zambelli R, Lopes F, Nery C. Factors Related To Amputation Level And Wound Healing In Diabetic Patients. Acta Ortopedica Brasileira. 2018;26(5):342-345. [Crossref]
• 21. B. Shivananda N, Rondon R, Amit R, Vandana S, Nicholas M and Akash S. N., Causes and Concerns of Diabetic Subjects with Lower Limb Amputation(s) in Trinidad. International Journal of Biochemistry Research & Review. 2018;23(4):1-17.
• 22. Jeong EG, Cho SS, Lee SH, et al. Depth And Combined Infection ıs Important Predictor of Lower Extremity Amputations In Hospitalized Diabetic Foot Ulcer Patients. Korean J Intern Med. 2018;33(5):952- 960. [Crossref]
• 23. Konya P, Demirtük N. The Evalution of Diabetic Foot Infection Followed In Our Clinic For Last Three Years. Acta Med Alanya. 2017;1(1):11-14. [Crossref]
• 24. Durgun O, Durgun AG, Ersoy CÖ, et al. Diyabetik Ayak Gelişmiş Olgularda Ampütasyon Gerekliliğini Belirleyen Faktörlerin Retrospektif Olarak İncelenmesi. UÜTFD. 2012;38(2):59-62.
• 25. Oğuz A, Çuhaci N, Usluoğullari AC, et al. Diyabetik Ayaklı Hastalarımızda Ampütasyon Oranları ve Demografik Veriler. Ankara Med J. 2012;12(1):11-15.
• 26. Paisey RB, Abbott A, Levenson R, Harrington A, Browne D, Moore J, Bamford M, Roe M., Diabetes-Related Major Lower Limb Amputation İncidence İs Strongly Related to Diabetic Foot Service Provision and İmproves with Enhancement of Services: Peer Review of the South-West of England. Diabet Med. 2018;35(1):53-62