Konut tercihi üzerine konut mekânının etkisi: bir yapısal eşitlik modeli uygulaması

Yıl 2021, , 21 - 28, 24.02.2021

Şerafettin Keleş

https://doi.org/10.26809/joa.6.1.03

Öz

Bireylerin konut talebine birçok faktör etki etmektedir. Konutun inşa edildiği mekânın işyerine, hizmet alanlarına ve şehir merkezine mesafesi en önemli tercih nedeni olmaktadır. Yine, konutun fiziki ve sosyal çevresi, konutun kullanım alanı ve mimari özellikleri konut seçiminde dikkate alınan en önemli faktörler arasındadır. Bu çalışma Erzincan merkezinde ikamet eden bireylerin konut seçim ve tercihinde etkili olan mekânla ilgili faktörleri araştırmıştır. Erzincan merkezinde ikamet eden bireylerle 2018 yılında yapılan 383 anket çalışmasından elde edilen yatay kesti verileri Yapısal Eşitlik Modellemesi ile analiz edilmiştir. Çalışmada, bireylerin konut seçim ve tercihiyle konutun inşa edildiği mekân arasında yüksek düzeyde pozitif yönlü bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Model sonuçları, temel ihtiyaçlara yakınlığın konut tercihi üzerinde pozitif yönlü yüksek düzeyde (γ = 0.97; t = 10.94) bir etkiye sahip olduğunu göstermektedir. Dahası, ikincil ihtiyaçlara yakınlığın da konut tercihi üzerine pozitif yönlü ve yüksek düzeyde (γ = 0.93; t = 11.63) bir etki yaptığı bulunmuştur. Yine, konut tercihi üzerine sosyal çevre komşuluk (γ = 0.74; t = 11.63), dış mekân ve pozitif dışsallıklar (γ = 0.81; t = 10.34), konfor ve iç mekân genişliği (γ = 0.77; t = 14.65) pozitif yönlü ve yüksek düzeyde etki ettiği saptanmıştır. Anahtar kelimeler: Konut mekânı, ,

Anahtar Kelimeler

Konut tercihi,, Konut mekânı, Yapısal Eşitlik Modellemesi, Erzincan

Effect of housing space on housing preference: implementation of a structural equality model

Öz

Many factors affect the housing demand of individuals. The distance of the place where the residence is built to the workplace, service areas and city center is the most important reason for preference. Again, the physical and social environment of the house, the usage area and architectural features of the house are among the most important factors considered in the selection of the house. This study investigated the factors related to the place that are effective in the housing selection and choice of individuals residing in Erzincan city center. Horizontal cut data obtained from 383 surveys conducted in 2018 with individuals residing in Erzincan city center were analyzed by Structural Equation Modeling. In the study, it was determined that there is a high level positive relationship between the housing choice and preference of individuals and the place where the house is built. The model results show that proximity to basic needs has a high positive effect (= 0.97; t = 10.94) on housing preference. Moreover, proximity to secondary needs has also been found to have a positive and high effect (= 0.93; t = 11.63) on home preference. Again, on the choice of housing, social environment neighborhood (= 0.74; t = 11.63), outdoor and positive externalities (γ = 0.81; t = 10.34), comfort and interior space width (= 0.77; t = 14.65) are positively oriented and It has been found to have a high effect.

Anahtar Kelimeler

Housing Preference, Housing Space, Structural Equation Modeling, Erzincan

Kaynakça

• AKLANOĞLU, F. (2009). Geleneksel Yerleşmelerin Sürdürülebilirliği ve Ekolojik Tasarım: Konya-Sille Örneği. Ankara Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Anonim, (2018). Erzincan Hakkında Bilgiler. Erzincan Belediyesi: Https://www.Erzincan.Bel.Tr/Belediyeyazilari/8/Co%C4%9erafya (Erişim Tarihi: 21/10/2020)
• BALL, M., EDWARDS, M., BENTIVEGNA, V., & FOLIN, M. (Eds.). (2018). Land rent, housing and urban planning: a European perspective (Vol. 3). Routledge.
• BENDER, A., DİN, A., FAVARGER, P., HOESLİ, M. & LAAKSO, J. (1997). An Analysis of Perceptions Concerning The Environmental Quality of Housing in Geneva. Urban Studies, 34(3), 503-514.
• BRAUBACH, M. (2007). Residential Conditions And Their Impact on Residential Environment Satisfaction and Health: Results of The WHO Large Analysis and Review of European Housing and Health Status (LARES) Study. International Journal of Environment and Pollution, 30, 384-403.
• CENGİZ, T. (2016). Konut Satın Alımında Kentsel Açık-Yeşil Alanlar ve Sosyal Donatı Elemanlarının İncelenmesi: Çanakkale Kent Merkezi Örneği.
• ÇELİK, H. E. & YILMAZ, V. (2014). Lısrel 9.1 ile Yapısal Eşitlik Modellemesi. Arı Yayınları İstanbul.
• DEMİRARSLAN, D. (2018) Türkiye’de Kentsel Yerleşim ve Konut Gelişimi: Geçmişten Günümüze İzmit Örneği. Sosyal Bilimler Dergisi/The Journal Of Social Science. 5(20), 99-122
• ERGÜL, H., TASARIM, G. S., & MİMARLIK, İ. (2015). Mimarlığın İhmal edilen Sosyal ve Toplumsal Yönü. ISITES2015Valencia, Spain, 1072.
• ERÖZ, M. (1982). İktisat Sosyolojisine Başlangıç. İstanbul: Filiz Kipapevi.
• FARMER, G. (2013). Re-contextualising design: Three Ways of Practising Sustainable Architecture. arq: Architectural Research Quarterly, 17(2), 106-119.
• FORREST, D. (1990). An analysis of House Price Differentials between English Regions, Regional Studies 25(3): 231-238.
• GOODMAN, A. (2013). The economics of housing markets. Routledge.
• HARVEY, D., & MORALI, M. (2003). Sosyal Adalet ve Şehir. Metis yayınları.
• HAYDUK, L.A., (1987). Structural Equation Modeling with LISREL Essential and Advances, The John Hopkins Universty Press.
• IŞIK, C. (2015). Erzurum İlinde Konut Fiyatlarının Çevresel, Yapısal Ve Sosyal Farklılaşması: Hedonik Fiyatlama Örneği. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(2), 23-32.
• JÖRESKOG, K. G. & SÖRBOM, D. (1996). PRELIS 2 user's reference guide: A program for multivariate data screening and data summarization: A preprocessor for LISREL. Scientific Software International.
• KELEŞ, Ş., DİLMAÇ, M., & DİKMEN, A. T. (2014). Kırsal Alanda Tarımsal Finansman Desteği Olarak Doğrudan Gelir Desteği Üzerine Bir Alan Araştırması: Narman İlçesi Örneği. Alınteri Zirai Bilimler Dergisi, 27(2), 10-17.
• KELLEKÇİ & BERKÖZ. (2006). Konut ve Çevresel Kalite Memnuniyetini Yükselten Faktörler. İTÜDERGİSİ/a, 167-178.
• KISTIR, M. R. & KURTOĞLU, D. (2018). Geleneksel Konut Mimarisinin Sürdürülebilirlik Bağlamında İncelenmesi: Ayvalık ve Oxford Evleri Örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(1), 83-90.
• MARMASAN, D. (2014). Bir Mekânsal Ayrışma Modeli Olarak Modern Gettolaşma: Televizyon Reklamları Üzerine Bir İnceleme1. Global Media Journal: Turkish Edition, 5(9). 219-242.
• MICHELSON, W. (1977). Environmental Choice, Human Behavior And Residential Satisfaction. New York: Oxford University Press.
• NAYLOR, A., WALKER, J. F., & SUPPASRİ, A. (2018). Suitability of the early warning systems and temporary housing for the elderly population in the immediacy and transitional recovery phase of the 2011 Great East Japan Earthquake and Tsunami. International Journal of Disaster Risk Reduction.
• ÖREN, K., & YÜKSEL, H. (2013). Türkiye’de Konut Sorunu ve Temel Dinamikleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(18).
• ÖZDEMİR, E. (2010). Kentin Tanımlanmasında Sosyolojik Yaklaşımlar: Toplumsal Süreç ve/veya Mekânın Çözümlenmesi. İDEALKENT, 1(1), 44-77.
• ÖZGÜR, E. M. (2009). İkametgâh Memnuniyeti ve Kent İçi İkametgâh Hareketliliği. Coğrafi Bilimler Dergisi, 7(2), 111-127.
• ÖZUS, E., & DÖKMECİ, V. (2010). Dönüşüm Yaşanan Tarihi Alanlarda Konut Fiyatlarında Etkili Faktörlerin Analizi. İTÜDERGİSİ/a, 5(2).
• RAPOPORT, A. (1969). House Form and Cultua. New Delhi: Prentice-hall of India Private Ltd.
• REİSİNGER, Y. & TURNER, L. (1999). Structural Equation Modeling with LISREL: Aplication. Tourism, Tourism Management, 20, 71-88.
• SELİM, H. (2009). Determinants of House Prices in Turkey: Hedonic Regression versus Artificial Neural Network. Expert Systems with Applications, 36(2009): 2843–2852.
• ŞEKEROĞLU, M. B. (2018). Ailelerin Konut ve Çevresel Kalite Memnuniyetine Etki Eden Faktörlerin İncelenmesi (Master's thesis, Hacettepe Üni. Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• ŞERBETÇİ, Z. (2018). Bursa Kentinde Mekânın Kullanımını Etkileyen Doğal Faktörlerin İrdelenmesi. Journal of World of Turks/Zeitschrift Für Die Welt Der Türken, 10(2).
• ULLMAN, J. B., & BENTLER, P. M. (2003). Structural Equation Modeling. Handbook of Psychology, 607-634.
• ÜNAL, A. G. (2014). Ankara Sinpaş Altınoran Konut Projesi ve Ekolojik Tasarım. Planlama Dergisi, 24(2), 95-106.
• YAYAR, R., & GÜL, D. (2014). Mersin Kent Merkezinde Konut Piyasası Fiyatlarının Hedonik Tahmini. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (1) 87-99
• YAYAR, R., & KARACA, S. S. (2014). Konut Fiyatlarına Etki Eden Faktörlerin Hedonik Modelle Belirlenmesi: TR83 Bölgesi Örneği. Ege Academic Review, 14(4).
• YILMAZ, V. (2004). Lisrel ile yapısal eşitlik modelleri: Tüketici şikayetlerine uygulanması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi.