Uluslararası Standartlar (AAOIFI ve IFSB) Çerçevesinde Kurumsal Yönetim

Yıl 2023, , 84 - 99, 17.07.2023

Çiğdem Bal , Muharrem Umut

https://doi.org/10.55026/jobaf.1213083

Öz

İslami bakımdan kurumsal yönetim faaliyetleri, İslam hukuku ve hükümlerinin yönetim süreçlerinde uygulanmasını esas almaktadır. Bu yönetim sistemi içerisinde, İslam hukukuna uygun olarak kurumsal faaliyetlerin yürütülmesini sağlayan danışma kurulları mevcuttur. Danışma kurulları, İslami esaslara dair hizmet verildiğinin gözetimini yapan ve güvence mekanizması işlevi gören kuruldur. Merkezi danışma kurulları ise fıkhi konularda uyuşmazlıkların çözümünü yapmaktadır. Bu bilgiler doğrultusunda, kurumsal yönetim esaslarının belirlenmesi ve fıkhi olarak uygun bir yönetim sisteminin öneminin artması sebebiyle AAOIFI ve IFSB standartları geliştirilmiştir. Çalışmanın amacı, AAOIFI ve IFSB standartları çerçevesinde yürütülen kurumsal yönetim faaliyetlerini incelemek ve karşılaştırma yapmaktır. Ayrıca, İslam hukukuna uygun olarak gerçekleştirilen kurumsal yönetim faaliyetlerinin referans ülkeler bazında incelemesi yapılarak Türkiye için öneriler sunmak amaçlanmıştır. Bu çalışma, İslami kurumsal yönetim ile ilgili mevcut literatür ve araştırma eksikliğine katkıda bulunmaktadır. Araştırma bir derleme çalışması olup herhangi bir yöntem kullanılmamıştır.

Anahtar Kelimeler

İslami yönetim, şer’i yönetim, standartlar, kurumsal yönetim

Corporate Governance within the Framework of International Standards (AAOIFI and IFSB)

Öz

From an Islamic point of view, corporate governance activities are based on the application of Islamic law and its provisions in management processes. Within this management system, there are advisory boards that ensure the execution of corporate activities in accordance with Islamic law. Advisory boards are the boards that supervise the provision of services on Islamic principles and serve as a guarantee mechanism. The central advisory boards, on the other hand, resolve disputes on fiqh issues. In accordance with this information, AAOIFI and IFSB standards have been developed due to the determination of corporate governance principles and the increasing importance of a management system that is appropriate in jurisprudence. The aim of the study is to examine and compare the corporate governance activities carried out within the framework of AAOIFI and IFSB standards. In addition, it is aimed to provide recommendations for Turkey by conducting a review of corporate governance activities carried out in accordance with Islamic law on the basis of reference countries. This study contributes to the current lack of literature and research on Islamic corporate governance. The research is a review study and no method was used.

Anahtar Kelimeler

Islamic governance, sharia governance, standards, corporate governance

Kaynakça

• AAOIFI. Accounting and Auditing Organization for Islamic Financial Institutions(AAOIFI). 2022. https://aaoifi.com/announcement/aaoifi-makes-all-its-standards-accessible-on-its-website-on-a-complimentary-basis/?lang=en#:~:text=As%20a%20leading%20standard%2Dsetter,for%20the%20international%20Islamic%20finance (Erişim Tarihi: 8 Aralık 2022).
• AAOIFI. «Faizsiz Finans Standartları.» Faizsiz Finans Kuruluşları Muhasebe ve Denetleme Kurumu. 2015.
• Ağkan, Faruk. «AAOIFI Standartları ve Türkiye Katılım Bankalarında Uygulanabilirliği.» Journal of Social Sciences of Mus Alparslan University. Cilt 6. no. 2. 2018. 235-245.
• Ayub, Muhammed. Understanding Islamic Finance. 2007.
• Chapra, M.Umer, ve Habib Ahmed. «Corporate Governance in Islamic Financial Institutions, Islamic Development Bank.» Islamic Research and Training Institute, Periodical Document. 2002.
• Chapra, Umer, ve Habib Ahmed. Corporate Governance in Islamic Financial Institutions. Islamic Development Bank, 2002.
• Çetin, Abdurrahman. «Bankacılık Kanunu ve AAOIFI Kurallarına Göre Finansal Raporların Karşılaştırılması Ve Katılım Bankacılığı Mevzuat Önerisi.» Uluslararası Muhasebe ve Finans Araştırmaları Dergisi. Cilt 2. no. 1. 2020. 73-99.
• Resmi Gazete. Katılım Esaslı Sigortacılık ve Bireysel Emeklilik Faaliyetlerine İlişkin Genelge. 2021. (Erişim Tarihi: 5 Kasım 2022).
• Resmi Gazete. «Katılım Esasları Çerçevesinde Sigortacılık Ve Bireysel Emeklilik Faaliyetlerine İlişkin Yönetmelik.» 2020. (Erişim Tarihi: 8 Kasım 2022).
• Grais, Wafik, ve Matteo Pellegrini. «Corporate Governance and Shari'ah Compliance in Institutions Offering Islamic Financial Services.» World Bank Policy Research Working Paper. 2006.
• Güçlü, Fatih, ve Metin Kılıç. «İslami Finansın Dünyadaki Gelişimi ve İslami Finansa Yön Veren Uluslararası Kuruluşlar Üzerine Bir İnceleme.» Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi. Cilt 16. no. 1. 2020. 75-91.
• Güney, Necmeddin. «İslami Finansta Şer’i Yönetim Uygulamaları ve Konuyla İlgili Tartışmalara Genel Bir Bakış.» Türkiye İslam İktisadı Dergisi. Cilt 2. no. 2. 2015. 45-69.
• Hamid, Azmi Abd., ve Mohd Nizal Haniff. «The Comparison of the Characteristics of the Anglo- Saxon Governance Model and the Islamic Governance of IFIs.» Malaysian Accounting Review,. Cilt 10. no. 2. 2011. 1-12.
• Hamza, Hichem. «Sharia governance in Islamicbanks: effectiveness andsupervision model.» International Journal of Islamic andMiddle Eastern Finance and Management. Cilt 6. no. 3. 2013. 226-237.
• Hasan, Zulkifli. «. In Search of the Perceptions of the Shari’ah scholars on Shari’ah Governance System.» International Journal of Islamic and Middle Eastern Finance and Management. Cilt 7. no. 1. 2014. 22-36.
• Hasan, Zulkifli. «Corporate Governance: Western and Islamic Perspectives.» International Review of Business Research Papers. Cilt 5. no. 1. 2009. 277-293.
• Huse, Morten. «Corporate Governance: Understanding Important Contingencies.» Corporate Ownership & Control. 2005. 41-50.
• IAIS. «International Association of Insurance Supervisors (IAIS).» 2019, 50-73.
• IFSB. 2009. https://www.ifsb.org/published.php. (Erişim Tarihi: 24 Mayıs 2022).
• IFSB. 2022. https://www.ifsb.org/orgchart.php (Erişim Tarihi: 25 Mayıs 2022).
• IFSB-1. «Guiding Principles of Risk Management for Institutions (Other than Insurance Institutions) Offering Only Islamic Financial Services.» 2002.
• IFSB-10. Islamic Financial Services Board (IFSB). 2022. https://www.ifsb.org/published.php (Erişim Tarihi: 8 Aralık 2022).
• IFSB-4. «Disclosures to Promote Transparency and Market Discipline for Institutions Offering Islamic Financial Services.» 2007.
• Müsteşarlığı, T.C. Hazine. Faaliyet Raporu, 2017.
• SGF. «Shariah Governance Framework for Islamic Financial Institutions.» 2010.
• Soysal, Bilal. «İslami Finans Kuruluşlarında Fıkhi Uygunluk Yönetimi.» Yüksek Lisans Tezi. 2019.
• Sönmez, Melih, ve Suat Yıldırım. «"A Theoretical Aspect on Corporate Governance and Its Fundamental Problems: Is It a Cure or Another Problem in the Financial Markets?» Journal of Business Law and Ethics. no. 3. 2015. 20-35.
• Şağbanşua, Lale. «İslami Finans Kurumlarında İslami Danışma Kurulları: Türkiye İçin Model Önerisi.» Doktora Tezi. 2016.
• TKBB. «Katılım Bankacılığı Strateji Güncelleme Raporu .» 2021.
• Yıldız, Seracettin. «Fıkhi Yönetişim Esasları.» Katılım Genç Gelişim Ders Özetleri. 2022.
• Yılmaz, Hakan Safa, ve Harun Şencal. «İslam Politik Ekonomisi Açısından Merkezi Fetva Kurullarının Yapısına Dair Bir Değerlendirme.» Journal of Islamic Economics. 2022. 47-66.