KORONOVİRÜSÜ BİLİNİRLİĞİNİN ULUSLARARASI RİSK (VOLATİLİTE) ENDEKSLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN İNCELENMESİ, TODA-YAMAMOTO NEDENSELLİK UYGULAMASI

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 2, 84 - 93, 31.12.2020

Samet Gürsoy

https://doi.org/10.46238/jobda.742826

Cited By: 1

Öz

Uluslararası yatırımcılar açısından bir yatırımın riskinin ölçülmesi kadar yapılacak olan yatırımın öngörülebilir olması da ayrıca bir önem arz etmektedir. Bu nedenle aniden ortaya çıkan sel, deprem, savaşlar ve salgın hastalıklar gibi öngörülemeyen durumların piyasalara etkisinin öngörülmesi ve ölçülmesi merak edilmiştir. Bu çalışmada ise 2019 Aralık ayında ortaya çıkan Koronavirüsü pandemisinin uluslararası risk(volatilite) endeksleri üzerindeki etkisi incelenmek istenmiştir.
Bu amaçla virüsün bilinirliğinin tüm dünyada artması ile ilişkili olarak Google arama motorunda tıklanama sıklığı verileri ile uluslararası risk endeksleri arasında nedensellik test edilmiştir. 2019-2020 yılları arasında haftalık veriler kullanılarak yapılan çalışmada ikili testler yapılarak Toda Yamamoto nedensellik analizi gerçekleştirilmiştir. Koronavirüs değişkeninin bağımsız değişken olarak alındığı çalışmada bağımlı değişkenler olarak: Korku endeksi(VIX), Euro Bölgesi Hisse Senetleri Endeksi (Euro Stoxx 50), Ham Petrol Volatilite Endeksi(OVX), Altın Madencileri Etf Volatilitesi, (GVZ) ve Euro Para birimi oynaklık endeksi(EVZ) kullanılmıştır.
Analizlerden elde edilen bulgulara bakıldığında Koronavirüsü bilinirliğinden uluslararası risk(volatilite) endekslerine doğru nedensellik ilişkisine sebep olduğu görülmüştür. Ayrıca salgının bilinirliği ile tüm endeksler arasında istatistiksek olarak anlamlı ilişkiler olduğu saptanmıştır. Risk endekslerinin etkilenme dereceleri arasında bir sıralama yapıldığında en çok etkilenen endeksin Ham Petrol Volatilite Endeksinin(OVX) olduğu görülürken, en az etkilenen endeksin Altın Madencileri Etf Volatilitesi(GVZ) olduğu katsayı istatistiklerinden anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Uluslararası Risk(volatilite) endeksleri, Koronavirüsü(covid19) pandemisi, , Toda-Yamamoto

Kaynakça

• Akdağ, S. (2019) VIX Korku Endeksinin Finansal Göstergeler Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 12, Sayı 1, ss. 235-256. Arık, E. ve Mutlu E. (2014) Global Risk Aversion, the Benchmark Index and the Foreign Investors: The Case of Borsa İstanbul, Borsa İstanbul Working PAPER no.08. Bardgett, C., Gourier E. ve Leippold M. (2019) Inferring volatility dynamics and risk premia from the S&P 500 and VIX markets, Journal of Financial Economics, Cilt 131, Sayı 3,ss. 593-618. Başarır, Ç. (2019) Korku Endeksi (Vıx) İle Bıst 100 Arasındaki İlişki: Frekans Alanı Nedensellik Analizi, Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, Cilt19, Sayı 2, ss. 177-191. Dulupçu, M. A., Yiğit M. ve Genç A., G. (2017) Dijital ekonominin yükselen yüzü: Bitcoin’in değeri ile bilinirliği arasındaki ilişkinin analizi, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 22, Kayfor15 Özel Sayı, ss. 2241-2258. Erdoğdu, H. ve Baykut E. (2016) BİST Banka Endeksi’nin (XBANK) VIX ve MOVE Endeksleri ile İlişkisinin Analizi, Türkiye Bankalar Birliği Bankacılar Dergisi, Sayı 98, ss. 57-72. Esenyel, N. M. (2017) Türkiye’de Enerji Yakınsama Hipotezinin Sınanması: Yapısal Kırılmalı Birim Kök Analizi, Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, Cilt 6, Sayı 3, ss. 42-52. Fernandes, M. , Medeiros M. ve Scharth M. (2014) Modeling and predicting the CBOE market volatility index, Journal of Banking & Finance, Sayı 40, ss. 1-10. Granger, C. W. (1969) Investigating Causal Relations by Econometric Models and Cross-Spectral Methods Econometrica, Journal of the Econometric Society, Cilt 37, Sayı 3, ss. 424-438. Hartelius, K., Kashiwase K. ve Kodres E. L. (2008) Emerging Market Spread Compression: Is it Real or is it Liquidity?, Imf Working Paper, WP/08/10. https://tr.investing.com/indices/volatility-s-p-500 (Erişim Tarihi: 06.04.2020) https://www.paradurumu.com/yatirim/euro-endeksi-nedir-haberi-3976 (Erişim Tarihi: 10.04.2020) https://www.worldometers.info/coronavirus/ (Erişim Tarihi: 13.04.2020) Ilgın, K. S. ve Sarı S., S. (2018) VIX Korku Endeksi Global Altın Piyasaları Üzerinde Etkili midir? ıcpess 2018 Proceedıngs Volume 2: Economic Studies, 247. Kamışlı, M. ve Temizel F. (2019) Finansal Korku Endeksleri Arasındaki İlişkilerin Analizi, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, Cilt 14, Sayı 2, ss. 167-176. Kızılkaya, O. (2018) Türkiye’de Enerji Tüketimi Ve Büyüme İlişkisi: Eşbütünleşme ve Nedensellik Analizi, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, Prof. Dr. Harun Terzi Özel Sayısı,59-72. Lee, J. ve Strazıcıch, M. C. (2004) Minimum LM Unit Root Test with One Structural Break, Appalachian State University Working Papers, Cilt 4, Sayı 17, ss. 1-15. Lee, J. ve Strazicich, M. C. (2003) Minimum Lagrange multiplier unit root test with two structural breaks, Review of economics and statistics, Cilt 85, Sayı 4, ss. 1082-1089. Öner, H. (2018) Altın, Petrol, Döviz Kuru, Faiz Ve Korku Endeksi Arasındaki İlişki Üzerine Bir Çalışma, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), Cilt 10, Sayı 19, ss. 396-404. Sadeghzadeh, K. (2018) Borsanın Psikolojik Faktörlere Duyarlılığı: Oynaklık Endeksi (VIX) Ve Tüketici Güven Endeksi (TGE) İle BİST 100 Endeksi Arasındaki İlişkiler, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 19, Sayı 2, ss. 238-253. Sarıtaş, H. ve Nazlıoğlu, E., H. (2019) Korku Endeksi, Hisse Senedi Piyasası ve Döviz Kuru İlişkisi: Türkiye İçin Ampirik Bir Analiz, Ömer Halis demir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 12, Sayı 4, ss. 542-551. Sen, A. (2003) On Unit-Root Tests When The Alternative is a Trend Break Stationary Process, Journal of Business and Economics Statistics , Cilt 21,Sayı 1, ss. 174-184. Şahin, D. ve Durmuş, S. (2018) Türkiye’de Ekonomik Büyüme, İhracat Ve Hisse Senedi Fiyatları Arasındaki Nedensellik İlişkisinin Analizi, Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, Cilt 6, Sayı 15, ss. 808-825. Telçeken, N., Kıyılar M. ve Kadıoğlu E. (2019) Volatilite Endeksleri: Gelişimi, Türleri, Uygulamaları ve TRVIX Önerisi, Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, Cilt 4, Sayı 2, ss. 204-228. Tiraşoğlu, B. (2014) Yapısal Kırılmalı Birim Kök Testleri İle Oecd Ülkelerinde Satın Alma Gücü Paritesi Geçerliliğinin Testi, Ekonometri ve İstatistik e-Dergisi, Sayı 20, ss. 68-87. Toda, H. Y. ve Yamamoto, T. (1995) Statistical inference in vector auto regressions with possibly integrated processes, Journal of Econometrics, Cilt 66, Sayı 1, ss. 225-250. Yavuz N., Ç. (2006) Türkiye’de Turizm Gelirlerinin Ekonomik Büyümeye Etkisinin Testi: Yapısal Kırılma ve Nedensellik Analizi, Doğuş Üniversitesi Dergisi, Cilt 7, Sayı 2, ss. 162-171.