Türkiye’de Aktif ve Pasif Yönetilen Fonların Karşılaştırmalı Analizi

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 18, 1 - 25, 07.07.2023

Begüm Kardeşler Hatice Doğukanlı

https://doi.org/10.54709/jobesam.1324562

Öz

Türkiye’de fon portföyleri aktif ve pasif olmak üzere iki şekilde yönetilmektedir. Yatırım fonlarına ilgi gün geçtikçe artmakta ve bireysel yatırımcı için performans değerleme analizi ihtiyacı oluşmaktadır. Bu çalışmada dayanak varlıkları hisse ve altın olan aktif ve pasif yönetilen yatırım fonları seçilmiş ve 2017-2021 tarihleri arasında günlük kapanış fiyatları temel alınarak performansları karşılaştırmalı olarak analiz edilmiştir. Toplam riske ve sistematik riske göre performans ölçen modeller kullanıldığında dayanak varlığı hisse senedi olan fonlarda aktif fonların performansının pasiflere göre çok daha başarılı olduğu görülmektedir. Dayanak varlığı altın olan fonlarda aktif ve pasif yönetilen fonlar birbirlerine yakın performansa sahiptir. Ayrıca hisse bazlı olan aktif ve pasif fonların getirilerinin ortalaması arasında anlamlı bir fark bulunurken, altın bazlı fonlarda anlamlı bir fark bulunamamıştır. Hisse fonlarının portföy yöneticilerinin seçicilik yeteneği Jensen alfası ile incelendiğinde seçicilik yeteneklerinin yüksek olduğu bulunmuştur. Zamanlama yeteneği ise Treynor Mazuy kuadratik regresyon modeli ile incelenmiştir ve hem aktif hem pasif fonların içerisinde sadece birer fonun zamanlama yeteneğine sahip olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Aktif portföy yönetimi, pasif portföy yönetimi, endeks fonlar

Comparative Analysis of Active and Passive Managed Funds in Turkey

Öz

Fund portfolios in Turkey are managed in two ways as active and passive. The interest in mutual funds is increasing day by day and the need for performance valuation analysis for individual investors arises. In this study, actively and passively managed mutual funds, whose underlying assets are stocks and gold, were selected and their performances were comparatively analyzed based on Daily closing prices between 2017-2021. When models measuring performance according to total risk and systematic risk are used, it is seen that the performance of active funds with underlying stocks is much more successful than passive funds. On the otherhand, in portfolios whose underlying asset is gold, actively and passively managed funds have similar performances. In addition, a significant difference was found between the average of the returns of stock-based active and passive funds. No significant difference was found between the average of the returns of the gold-based active and passive funds. The portfolio manager's success in timing and selectivity is why actively managed funds are more successful than passive ones. Portfolio managers' ability to selectivity was examined with Jensen's alpha, and their timing ability with Treynor-Mazuy quadratic regression model. It has been observed that portfolio managers have high selectivity skills, but it was seen that only one fund has timing ability among both active and passive funds.

Anahtar Kelimeler

Active portfolio management, passive portfolio management, index funds

Kaynakça

• Akel, V. (2007). Türkiye’deki A ve B tipi yatırım fonları performansının devamlılığının parametrik ve parametrik olmayan yöntemlerle değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(2), 147-177.
• Altıntaş, K. M. (2008). Türk özel emeklilik fonlarının risk odaklı yönetim performansı: 2004-2006 dönemine ilişkin bir analiz. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 85-110. Amenc, N. ve Le Sourd V. (2003). Portfolio theory and performance analysis, John Wiley&Sons, England.
• Arslan, M. (2005). A tipi yatırım fonlarında yöneticilerin zamanlama kabiliyeti ve performans ilişkisi analizi: 2002-2005 dönemi bir uygulama. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 1-23.
• Arslan, M. ve Arslan, S. (2010). Yatırım fonu performans ölçütleri, regresyon analizleri ve MANOVA yöntemine göre A, B ve borsa yatırım fonlarının karşılaştırmalı analizi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 2(2), 3-20.
• Blake, C. R., Elton, E. J., ve Gruber, M. J. (1993). The performance of bond mutual funds. The Journal of Business, 66(3), 371403.
• Bodie, Z., Kane, A. ve Marcus, A.J. (2004). Essentials of Investments. McGraw- Hill. Bollen, N.P. &Busse, J.A. (2001). On the timing ability of mutual fund managers, Journal of Finance 56, pp. 1075-1094.
• Carhart, M. M. (1997). On persistence in mutual fund performance. The Journal of Finance, 52, 5782.
• Chance, D.M. ve Hemler, M.L. (2001). “The performance of professional market timers: Daily evidence from executed strategies. Journal of Financial Economics 62, pp. 377-411.
• Chen, Y. ve Liang, B. (2007). Do market timing hedge funds time the market? The Journal of Financial and Quantitative Analysis, 42(4), 827-856. https://doi.org/10.1017/S0022109000003410
• Çevik, E. İ. ve S. Erdoğan, (2009), Bankacılık hisse senedi piyasasının etkinliği: Yapısal kırılma ve güçlü hafıza, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 10 (1), 26-40
• Dickey, D.A. ve Fuller W.A. (1979). Distribution of the estimators for autoregressive time series with a unit root. Journal of the American Statistical Association, 74, 427–431.
• Dickey, D.A. ve Fuller W.A. (1981). Distribution of the estimators for autoregressive time series with a unit root. Econometrica, 49, 1057-72.
• Doğukanlı, H. ve Borak, M. (2018). Portföy Yönetimi. (1. bs.). Karahan Kitabevi Duman Atan, S., Özdemir, Z. A., ve Atan, M. (2009). "Hisse senedi piyasasında zayıf formda etkinlik: İMKB üzerine ampirik bir çalışma". Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(2), 3348.
• Elton, E.J, Gruber, M.J., Das, S. ve Hlavka, M. (1993). Efficiency with costly information a reinterpretation of evidence from managed portfolios. Review of Financial Studies 6,1-22.
• Elton, E., Gruber, M. J., Brown, S. J. ve Goetzmann, W. N. (2013). Modern portfolio theory and investment analysis (9th ed.). Wiley
• Ergül, N. (2009). Ulusal hisse senetleri piyasasında etkinlik. Yönetim Bilimleri Dergisi, 7(1), 101-117.
• Ertuna Ö. (1986). Finansal Kurumlar, Ankara: Teori Yayınları. Ferruz, L., Munoz, F ve Vargas, M. (2010). Alternative mutual fund timing models: an extensive integrated review. Revista de Economia Financieara, 20, 23-49.
• Ferson, W. E. ve Schadt, R. W. (1996) Measuring fund strategy and performance in changing economic conditions.” Journal of Finance, 51 (1996), 425–461.
• Gözbaşı, O. (2010). Borsa yatırım fonları, performans değerlendirmesi ve analizi. Doktora tezi, Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
• Gözbaşı, O. (2014). Borsa İstanbul hisse senedi piyasasında doğrusal olmayan yöntemler ile piyasa etkinliğinin test edilmesi. Verimlilik Dergisi, 0(4), 7-18
• Graham, J. ve Harvey, C.R. (1996) Market timing ability and volatility implied in investment newsletters' asset allocation recommendations,” Journal of Financial Economics42, pp. 397-421.
• Grinblatt, M., Titman, S., ve Wermers, R. (1995). Momentum investment strategies, portfolio performance, and herding: A study of mutual fund behavior. The American Economic Review, 1088-1105.
• Harper, J. T., Madura, J. ve Schnusenbergc, O. (2006). Performance comparison between exchange-traded funds and closed-end country funds, International Financial Markets, Institutions& Money. https://doi.org/10.1016/j.intfin.2004.12.006
• Henriksson, R. D. (1984). Market timing and mutual fund performance: an empirical investigation, Journal of Business 57, pp. 73-96.
• Investment Company Institute. (ICI). (2021). Investment Company FACT BOOK. A Review of Trends and Activities in the Investment Company Industry (61th ed.) www.icifactbook.org, Erişim tarihi: 10.06.2022
• İpekten, N. A., İpekten, G., ve Elmas, B. (2020). Türkiye’de a tipi yatırım fonlarının performans analizi. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(3), 462–476. https://doi.org/10.25287/ohuiibf.658605
• Jensen, M. (1968). The performance of mutual funds in the period 1945 – 1964, Journal of Finance, 23(2), 389-416.
• Karan, B. (2011). Yatırım Analizi ve Portföy Yönetimi. (3. bs.). Gazi Kitabevi, Ankara.
• Karatepe, Y. ve Gökgöz, F. (2007). A-tipi yatırım fonu performansının değerlendirilmesi ve performans devamlılık analizi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 62(2), 75-109.
• Konak, F. ve Kendirli, S. (2014). Borsada yatırım stratejileri: Menkul kıymet fonları ve borsa yatırım fonları üzerine bir uygulama. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar. 51(591), 71-81.
• Korkmaz, T., Aydın, N. ve Sayılgan, G. (2013). Portföy Yönetimi. (1. bs.), T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını, No: 2852, Eskişehir
• Korkmaz, T. ve Uygurtürk, H. (2009). Türkiye’de işlem gören pay senedi ağırlıklı yatırım fonlarının performans karşılaştırması. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 1(1), 1-15.
• Malcıoğlu, G. ve Aydın, M. (2016). Borsa İstanbul’da piyasa etkinliğinin analizi: Harvey doğrusallık Testi, Journal of Accounting, Finance and Auditing Studies2/1 (2016) 112-123
• Malkiel, B. G. (1995). Returns from investing in equity mutual funds 1971 to 1991. Journal of Finance, 50(2), 549572.
• Metin, O. (2018). Aktif olarak yönetilen ve pasif olarak yönetilen yatırım fonlarının performanslarının değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Nuh Naci Yazgan Üniversitesi, Kayseri.
• Özer, G. ve C. Ertokatlı (2010), Chaotic processes of common stock index returns: An empirical examination on Istanbul Stock Exchange (ISE) market. African Journal of Business Management, 4(6), 1140-1148. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1617929
• Reilly, F. K. ve Brown, K. C. (2002). Investment analysis and portfolio management. (7th ed.). Mason, Ohio: South-Western/Thomson Learning.
• Rompotis, G. G. (2009). Active vs. passive management: New evidence from Exchange traded funds. Retrieved from http://ssrn.com/abstract=1337708
• Sarıtaş, H. (2001). Yatırım fonlarının performans değerlemesi: Alternatif bir yatırım aracı olarak endex fonları, Basılmamış Doktora Tezi.
• Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), (2021). Menkul kıymet yatırım fonları tanıtım rehberi. https://www.spk.gov.tr/Sayfa/AltSayfa/253#, Erişim Tarihi: 15.05.2021
• Sharpe, W. F. (1966). Mutual fund performance. The Journal of Business, 39, 119-138.
• Şahin, A. (2017). BİST 30 endeks fonlarının seçme ve zamanlama yeteneği. Business and Economics Research Journal, 8(1), 63-81
• Tarı, R. (2012). Ekonometri. Kocaeli: Umuttepe Yayınları
• Tezeller R. Y. (2004). Türkiye Sermaye Piyasalarında Pazar Etkinliği. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
• Treynor, J. L. (1965). How to rate management of investment funds, Harvard Business Review, 43(1), 63-75.
• Treynor, J. L. ve Mazuy, K. K. (1966). Can mutual funds out guess the market? Harvard Business Review, 44, 131-136.
• Wermers, R. (1999), Mutual fund herding and the impact on stock prices, Journal of Finance 54 (2), pp. 581-622.
• Yakar, A. ve Sevinç, D. (2021). Türkiye’de pay senedi fonlarının zamanlama yeteneğinin değerlendirilmesi. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi. 13(25), 833-863. https://doi.org/10.14784/marufacd.976535
• Yolsal, H. (2012). A tipi yatırım fonlarının performans: banka ve aracı kurum fonları üzerine bir inceleme. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 32(1), 343-364.