FİRMA BÜYÜKLÜĞÜNÜN 6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU KAPSAMINDA BİREYSEL VE ÖRGÜTSEL SONUÇLAR ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: İMALAT FİRMALARI ÜZERİNDE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 2, 135 - 154, 29.08.2017

Metin Bayram , Abdullah Hulusi Kökçam , Hüseyin İskender

https://doi.org/10.22139/jobs.334588

Cited By: 1

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı, 6331 sayılı İş Sağlığı ve
Güvenliği (İSG) Kanununun imalat firmalarının bireysel ve örgütsel sonuçları
üzerinde firma büyüklüğünün diğer bir deyişle firmaların ekonomik gücünün
etkisini ortaya koymaktır. Yöntem: Veri
toplama aracı olarak anket yöntemi kullanılmıştır. Türkiye’de 2017 yılı Şubat ve Mayıs döneminde, küçük, orta ve
büyük ölçekli farklı NACE kodlarındaki 209 imalat firmasından veri toplanmıştır.
Veriler bilgisayar ortamında tanımlayıcı ve çıkarımsal istatistik yöntemleri kullanılarak
analiz edilmiştir. Bulgular: Araştırmaya katılan firmaların İSG Kanunu
yükümlülüklerini tam yerine getirecek kadar İSG Kanununa uyum harcaması
yaptıkları,  maddi gücü yüksek büyük
ölçekli firmaların maddi gücü düşük küçük ve orta ölçekli firmalardan, orta
ölçekli firmaların ise küçük ölçekli firmalardan daha fazla İSG için kaynak
tahsis ettikleri bulunmuştur. Benzer
şekilde İSG kanunu yükümlülüklerinin tam olarak yerine getirilmesinin büyük ve
orta ölçekli işletmeler üzerinde olumlu yönde bireysel ve örgütsel sonuçlara
yol açtığı bulunmuştur. İSG kanunu
yükümlülüklerini yerine getirmek için firmalar tarafından yapılan uyum
maliyetleri ve bunun sonucunda elde edilen örgütsel sonuçlar, firma büyüklüğüne bağlı olarak istatistiksel manada anlamlı bir
farklılık göstermiştir. Bireysel sonuçlarda ise firma büyüklüğünün
istatistiksel manada anlamlı bir farklılık göstermediği bulunmuştur. Analizler sonucunda, İSG için ayrı bütçe kalemi
tahsis eden firmaların bireysel ve örgütsel sonuçlarında daha fazla iyileşme
sağlandığı ve firmaların İSG için önceden bütçe tahsis edip etmeme durumu
bağlamında bireysel ve örgütsel sonuçlarında istatistiki anlamda bir farklılık
olduğu bulunmuştur Sonuç: Bu
çalışmada, firma büyüklüğünün dolayısıyla maddi gücün ve İSG için önceden bütçe
kalemi tahsis edilmesinin firmaların bireysel ve örgütsel sonuçlarında daha
fazla iyileşmeye yol açtıkları ampirik olarak ortaya konulmuştur.     

Anahtar Kelimeler

6331 sayılı İSG Kanunu, İSG Kanunu Uyum Maliyetleri, Bireysel Sonuç, Örgütsel Sonuç

Kaynakça

• Aytaç, S. (2011). İşyeri Kazalarını Önlemede Güvenlik Kültürünün Önemi, Türkmetal Dergisi. Oct–Nov: 1–8.
• Bayram, M. (2016). İş Kazası Maliyetlerine Etki Eden Faktörler Üzerine Bir Ampirik Araştırma, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Boyar, C. (2014). 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun Matbaacılık Sektöründe Devlet İşçi İşveren Arasındaki İlişki, Yayınlanmamış Bitirme Projesi, İstanbul: Yeni Yüzyıl Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Commission Of The European Communities (2003). Commission recommendation of 6 May 2003 concerning the definition of micro, small and medium-sized enterprises, Document number C(2003)1422. Official Journal L 124 of 20.05.2003, (May), pp. 1–12. http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=celex:32003H0361, (14.07.2017).
• Demirbilek, S. ve Pazarlıoğlu, V. (2006). Türkiye’de İş Kazalarının Oluşumunda Etkili Olan Faktörler: Ampirik Bir Uygulama. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar Dergisi, 44(509): 81-91.
• Gedik, T. (2010). Orman Ürünleri Sanayi Sektöründe Çalışan Performansının Belirlenmesi ve Arttırılmasına Yönelik Alan Çalışması (Mobilya ve Levha Fabrikaları Örneği), Yayınlanmamış Doktora Tezi, Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Gervais, R. L., Pawlowska, Z., Bojanowski, R. Kouvonen, A., Karanika-Murray, M., Van Den Broek, K. ve De Greef, M. (2009). Occupational Safety and Health and Economic Performance in Small and Medium-Sized Enterprises: A Review. European Agency for Safety and Health at Work, pp. 1–42.
• Grant, A. M., Christianson, M. K. ve Price, R. H. (2007). Happiness, Health, or Relationships? Managerial Practices and Employee Well-Being Tradeoffs. Acad Manag Perspect, Aug: 51-63.
• Grawitch, M. J., Trares, S. ve Kohler, J.M. (2007). Healthy Workplace Practices and Employee Outcomes. Int J Stress Manag.,14(3): 275–293.
• Hasle, P. ve Limborg, H.J. (2006). A Review of The Literature on Preventive Occupational Health and Safety Activities in Small Enterprises, Ind Health. 2006 Jan; 44(1): 6-12.
• 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, (2012). İş Sağlığı Ve Güvenliği Genel Müdürlüğü (İSGGM), ss.13-33, Ankara: Art Ofset Matbaacılık Ltd. Şti.
• Karacan, E. Erdoğan, Ö. N. (2011). İşçi Sağlığı Ve İş Güvenliğine İnsan Kaynakları Yönetimi Fonksiyonları Açısından Çözümsel Bir Yaklaşım, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (21) 2011/1: 102-116.
• Koç, M. ve Akbıyık, N. (2011). Türkiye’de İş Kazalarının Maliyetleri ve Çözüm Önerileri, Journal of Academic Approaches, Winter 2011, 2(2): 129-175.
• Mossink, J. (2002). Inventory of Socioeconomics Costs of Work Accidents. European Agency for Safety and Health at Work, Topic Centre on Research — Work and Health, pp. 1-47. Nahavandi, A. ve Malekzadeh, A. R. (1999). Organizational Behavior, pp. 1-609. New Jersey: Prentice–Hall. Nordlöf, H. (2014). Different Ways of Defining and Measuring Company Size When Studying Its Effects on OHS: A Literature Study, Human Factors in Organizational Design And Management – XI, 587-593. Özkılıç, Ö. (2005). İş Sağlığı ve Güvenliği, Yönetim Sistemleri ve Risk Değerlendirme Metodolojileri, Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK), ss.1-422, Ankara: Ajans - Türk Basın ve Basım A.Ş.
• Özmutaf, N. M. (2006). Örgütlerde İnsan Kaynakları ve Stres: Ampirik Bir Yaklaşım, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 23(1-2): 75–81.
• Tekelioğlu, M. (1994). İşçi Sağlığı ve İş Güvenliğinin Ekonomik Boyutu. Mühendis ve Makine, 35(419): 31-34. Tüzüner, V. L. ve Özaslan, B. Ö. (2011). Hastanelerde İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulamalarının Değerlendirilmesine Yönelik Bir Araştırma, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 40(2): 138-154.
• Ünlü, A. E. (2013). İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulamalarının İşletmeler Üzerindeki Ekonomik Etkileri. İş Müfettişi Yardımcılığı Etüdü. Bursa, ÇSGB, İş Teftiş Kurulu Başkanlığı yayını, ss. 1–35.
• Wikipedia (2015). İş güvenliği. https://tr.wikipedia.org/wiki/İş_güvenliği, (28.06.2015).
• Yamataki H., Suwazono Y., Okubo Y., Miyamoto T., Uetani M., Kobayashi E. ve Nogawa K. (2006). Health Status of Workers in Small and Medium-Sized Companies as Compared to Large Companies in Japan. J Occup Health. May; 48(3): 166-74.
• Yıldırım, A. ve Bakır M. Ş. (2014). İnsan Kaynakları Uygulamaları Açısından İşçi Sağlığı ve İşçi Güvenliği Tedbirleri Üzerine Bir Değerlendirme, Üretim Ekonomisi Kongresi, İstanbul Kültür Üniversitesi, 21-22 Mart 2014. https://www.iku.edu.tr/upp/8562/files/Arzu-Y%C4%B1ld%C4%B1r%C4%B1m(1).pdf (19.07.2017).