E-SAĞLIK OKURYAZARLIĞI İLE HASTANE TERCİHİNDE SOSYAL MEDYA KULLANIMININ İLİŞKİSİ

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 1, 79 - 90, 30.04.2023

Şeyda Çavmak

https://doi.org/10.22139/jobs.1205170

Öz

Amaç: Bu çalışma katılımcıların, e-sağlık okuryazarlık düzeyi ile hastane tercihinde sosyal medya kullanım algısı arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Çalışmanın evrenini Mersin ve Adana ilinde ikamet eden ve sosyal medya kullanıcısı olan 18 yaş ve üzeri bireyler oluşturmaktadır. Araştırmada örnekleme yöntemi olarak kararsal (kasti) ve kartopu yöntemleri kullanılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen veriler, tanımlayıcı istatistikler, korelasyon ve regresyon analizleri yapılarak raporlanmıştır.
Bulgular: E-sağlık okuryazarlık düzeyi ile hastane tercihinde sosyal medya kullanımı arasındaarasında orta düzeyde pozitif yönlü bir ilişki tespit edilmiştir (p<0.001). E-sağlık okuryazarlık düzeyinin, hastane tercihinde sosyal medya kullanımı düzeyindeki varyansın %18’ini (R2) açıkladığı görülmüştür.
Sonuç: Sosyal medya araçlarının, toplumu yönlendirme özelliği ve sağlıkla ilgili hususlarda duyarlılığını arttırma potansiyeli bulunmaktadır. Çalışma sonucunda bu potansiyelin doğru kullanılabilmesi için e-sağlık okuryazarlık düzeyinin arttırılması gerektiği ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Hastane, Sosyal Medya Kullanımı, E-Sağlık Okuryazarlığı, Hospitals, use of social media, e-health literacy

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Yok

THE RELATIONSHIP BETWEEN E-HEALTH LITERACY AND SOCIAL MEDIA USE IN HOSPITAL PREFERENCE

Öz

Aim: The study aims to examine the relationship between e-health literacy and the use of social media in healthcare.
Method: The population of the study consists of individuals who are 18 and over, reside in Mersin-Adana provinces and social media users. Purposive and snowball sampling were adopted to determine sample. The data was reported by conducting descriptive statistics, correlation and regression analysis.
Findings: A moderate and positive relationship was found between e-health literacy and the use of social media in hospital preference. It was seen that e-health literacy explained the 18% of variance in the use of social media in hospital preference.
Result: Social media has the potential of mediating the community and increasing the public’s sensitivity on health related issues. The study concluded that increasing e-health literacy level must be increased to use this potential properly.

Anahtar Kelimeler

Hospitals, use of social media, e-health literacy

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yıldırım, E. (2012). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: Spss uygulamalı (7.Baskı). Sakarya Yayıncılık.
• Aşkın, Y. (2018). Hastane tercihinde sosyal medya kullanım etkisi: İstanbul örneği [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Beykent Üniversitesi.
• Balta Peltekoğlu, F. (2012). Sosyal medya, sosyal değişim. İçinde: Kara, T. ve Özgen, E. (Ed), Sosyal Medya I Akademi (1. Baskı, ss.3-8). İstanbul, Beta Yayıncılık.
• Bandura, A. (2001). Social cognitive theory of mass communication. Media Psychology, 3(3), 265-299.
• Boulos, M. N. (2012). Using social media for improving health literacy. World Health Organization Regional Office For Europe, Copenhagen, Denmark.
• Çimen, M., Çizmeci, E., Deniz, S., & Erkoç, B. (2015). Hastane tercihinde sosyal medyanın kullanımı. The Journal Of International Social Research, 8(41), 1203-1210.
• Demirkol, O. (2017). Sosyal medya gündeminin algılanışı üzerine niteliksel bir kullanıcı araştırması. AUAD, 3(1), 129-159.
• Dudley, D. A., Van Bergen, P., Mcmaugh, A., & Mackenzie, E. (2019). The role of social media in developing young people’s health literacy In: Goodyear, V. A. and Armour, K. M. (Eds), Young People, Social Media and Health. 1, 147-161.
• Eysenbach, G. (2000). What is e-health?. Journal Of Medical Internet Research, 3(2), E20.
• Fornell, C., Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(3), 382-388.
• Gencer, T. Z. (2017). Norman ve Skinner’ın e-sağlık okuryazarlığı ölçeğinin kültürel uyarlaması için geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 1, 131-145.
• Gençyürek, E. M. (2019). E-sağlık okuryazarlığı: Dijital mecralarda sağlık reklamları [Yayınlanmamış doktora tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• Gürbüz, S., & Şahin, F. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri (5. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• HLS-EU (2012). Consortium. Comparative report of health literacy in eight EU member states. The European Health Literacy Survey HLS-EU, The international Consortium of the HLS-EU Project, DC.
• Yaman Kahyaoğlu, D., Yücedağ Erdinç, N., & Keklik Okul, F. (2020). Sağlık hizmeti kullanıcıları ve sağlık çalışanlarının e-sağlık okuryazarlık düzeyinin belirlenmesi ve finansal sürdürebilirliğe ilişkin görüşlerin incelenmesi. USAYSAD Dergisi, 6(3), 563-577.
• Karagöl, B. (2017). Sosyal medyanın sağlık iletişimindeki yeri [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Ufuk Üniversitesi.
• Korda, H., & Itani, Z. (2013). Harnessing social media for health promotion and behavior change. Health Promotion Practice, 14(1), 15–23.
• Li, X., & Liu, Q. (2020). Social media use, e-health literacy, disease knowledge, and preventive behaviors in the COVID-19 pandemic: Cross-Sectional study on Chinese netizens. Journal Of Medical Internet Research, 22(10), 9-15.
• Manganello, J., Gerstner, G., Pergolino, K., Graham, Y., Falisi, A., & Strogatz, D. (2017). The relationship of health literacy with use of digital technology for health information: Implications for public health practice. Journal Of Public Health Management and Practice, 23(4), 380-387.
• Norman, C. D., & Skinner, H. A. (2006). E-health literacy: Essential skills for consumer health in a networked world. Journal of Medical Internet Research, 8(2), e506.
• Özer, Ö., Özmen, S., & Özkan, O. (2020). Sosyal medya kullanımının e-sağlık okuryazarlığına etkisinin incelenmesi. Alanya Akademik Bakış, 4(2), 353-367.
• Qin, N., Shi, S., Duan, Y., Ma, G., Li, X., (2021). Social media use, e-health literacy, knowledge, attitudes, and practices toward COVID-19 vaccination among Chinese college students in the phase of regular epidemic prevention and control: A cross-sectional survey. Frontiers in Public Health, 9, 2273.
• Sağlığın Geliştirilmesi Genel Müdürlüğü. (2020). Türkiye’nin sağlık okuryazarlığı düzeyi. https://sggm.saglik.gov.tr/TR,57003/turkiyenin-saglik-okuryazarligi-duzeyi-olculdu.html. 20 Aralık 2020’de basıldı. 24 Ağustos 2022’de erişildi.
• Saygın, E., Tolon, M., Doğan, B., & Atalay, K. D. (2021). COVID–19 pandemi döneminde e-sağlık okuryazarlığının incelenmesi üzerine bir araştırma. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 56(3), 1559-1575.
• Sharma, S., Oli, N., & Thapa, B. (2019). Electronic health–literacy skills among nursing students. Advances in Medical Education And Practice, 10, 527-532.
• Solmaz, B., Tekin, G., Herzem, Z., & Demir, M. (2013). İnternet ve sosyal medya kullanımı üzerine bir uygulama. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 7(4), 23-32.
• Sorensen, K., Van Den Broucke, S., Fullam, J, (2012). Consortium health literacy project european. health literacy and publichealth: A systematic review and integration of definitions and models. Bmc Publichealth, 25, 12-80.
• Tengilimoğlu, E., Parıltı, N., & Yar, C. E. (2015). Hastane ve hekim seçiminde sosyal medyanın kullanım düzeyi: Ankara ili örneği. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(2), 76-96.
• Uçar, T. (2020). Hastane tercihinde sosyal medyanın etkisine yönelik bir araştırma. Journal of Healthcare Management and Leadership, 1(1), 28-42.
• Yang, S. C., Luo, Y. F., & Chiang, C. (2019). Electronic health literacy and dietary behaviors in Taiwanese college students: Cross-Sectional study. Journal of Medical Internet Research, 21(11), e13140.