Yeni Nesil Afetlerde Üniversite Hastanelerinin Afete Direnç Kapasitelerinin Artırımına Yönelik Keşfedici Bir Araştırma

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 2, 139 - 150, 31.08.2024

Ebru Caymaz , Ebru İnal Önal , Işıl Deniz Alıravcı

https://doi.org/10.22139/jobs.1501519

Öz

Tüm dünyayı kısa sürede etkisi altına alan COVID-19 pandemisi, klasik afet tanımları arasında yer almasa da başta küresel boyutta olmak üzere ekonomik, sosyal, halk sağlığı ve toplumsal açılardan dünyanın son yüzyılda gördüğü en geniş çaplı afet olarak kısa sürede pek çok olumsuz etkiye yol açmıştır. Bütünleşik afet risk yönetiminde zarar görebilirlik yaklaşımı; tehlikeler, maruziyet ve etkileri ortaya koyarken dirençlilik bakış açısı ise ele alma kapasitesi, adaptasyon kapasitesini öne çıkarırken ne düzeyde zarar görebileceğimizi belirleme sürecinde adapte olma, dönüşüm ve değişime vurgu yapar. Bu sebeple salgında kritik rol oynayan hastaneleri bilhassa pandemi gibi yeni nesil afetlere daha dirençli hale getirmek, pek çok paydaşın katılım sağladığı koordineli bir yönetişim sürecini gerektirir. Bu çalışma, bütünleşik afet risk yönetimini merkezde konumlandıran bir yaklaşımla, üniversite hastanelerinin yeni nesil afetlere yönelik direncinin nasıl artırılacağını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Çalışma kapsamında nitel araştırma yöntemlerinden odak grup görüşmesi seçilerek Çanakkale Onsekiz Mart Üniversite Hastanesi’nin farklı branşlarında görevli 7 uzman doktorla görüşülmüş ve elde edilen bulgular MAXQDA 24 Programı kullanılarak analiz edilmiştir. Bu minvalde, klasik bilinçlendirme seminerleri ve standart hastane tatbikatları yerine etkin bir risk yönetimi sürecinin temel ilkeleri ışığında sağlık çalışanlarının adaptif becerilerini geliştirebilecekleri bir adaptif yönetişim çerçevesinde bilinçlendirme çalışmaları ve birimler arası tecrübe paylaşımına ağırlık verilmesinin büyük önem arz ettiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Afete Direnç, Afet Yönetimi, COVID-19, Yeni Nesil Afetler

Destekleyen Kurum

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

3918

Teşekkür

Bu çalışma Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimince 3918 proje numarası ile desteklenmiştir. Projeye maddi destek veren Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi BAP birimine ve projenin gerçekleştirilme sürecinde destek sunan görevli tüm çalışanlara teşekkür ederiz.

An Exploratory Research on Enhancing Disaster Resilience Capacity of University Hospitals during Next Generation Disasters

Öz

Although the COVID-19 pandemic, which affected the whole world in a relatively short time, is not listed among the classical disaster definitions and has caused many negative effects as the largest-scale disaster the world in terms of economic, public health, and social aspects. While the vulnerability approach in integrated disaster risk management reveals the hazards, exposure, and effects, the resilience perspective emphasizes the capacity to handle and adaptation capacity, and emphasizes adaptation, transformation and change in the process of determining the level of damage we may suffer. For this reason, enhancing the resilience of hospitals, which play a critical role in the epidemic, to next generation disasters, especially pandemics, requires a coordinated governance process in which many stakeholders participate. This study aims to reveal how to increase the resilience of university hospitals towards next generation disasters, with an approach that positions integrated disaster risk management at the center. Within the scope of the study, focus group interview was selected among qualitative research methods, and seven specialist doctors working in different branches of Çanakkale Onsekiz Mart University Hospital were interviewed, and the findings were analyzed using the MAXQDA 24 Program. In this regard, it has been concluded that instead of classical awareness-raising seminars and standard hospital exercises, focusing on awareness-raising studies and inter-unit experience sharing within the framework of adaptive governance in which healthcare professionals can develop their adaptive skills in the light of the basic principles of an effective risk management process, is highly essential.

Anahtar Kelimeler

Disaster Resilience, Disaster Management, COVID-19, Next Generation Disasters

Proje Numarası

3918

Kaynakça

• Barrows, H. H. (1923). Geography as human ecology. Annals of the Association of American Geographers, 13 (1): 1-14.
• Birleşmiş Milletler. (1989). International decade for natural disaster reduction, December, https://www.undrr.org/ourwork/history#:~:text=1990%2D1999%3A%20The%20International%20Decade%20for%20Natural%20Disaster%20Reduction&text=...%20%22The%20GA%20recognizes,in%20particular%20for%20developing%20countries%3B.
• Cardona, O. D. (2004). The need for rethinking the concepts of vulnerability and risk from a holistic perspective: A necessary review and criticism for effective risk management. İçinde Mapping vulnerability: Disasters, development and people, (eds. G. Bankoff, G. Frerks, D.Hilhorst). Earthscan Publishers.
• Caymaz, E. (2024). Afet risk yönetişiminde paydaş ilişkileri yönetimi: Birleşmiş Milletler örneği. TYB Akademi Dil Edebiyat ve Sosyal Bilimler Dergisi, 40.
• Cook, T. D. & Campbell, D. T. (1979). Quasi-experimentation: design and analysis issues for field settings. Rand McNally.
• Creswell, J. W. (2016). 30 essential skills for the qualitative researcher. Sage.
• Çebi, E., Çöl, M. (2023). Acil durumlar ve afetlerde halk sağlığı hizmetleri. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Yayınları No:476.
• Erenel, F., & Caymaz, E. (2020). Acil durum ve afet yönetimine güncel bir bakış. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Güçlü, E. (2020). COVID-19 pandemisi ve tarihte yaşanan pandemiler. ESAM Sağlık Politikaları Direktörlüğü Coronavirüs Özel Sayısı.
• Holub, M., Suda, J., & Fuchs, S. (2012). Mountain hazards: Reducing vulnerability by adapted building design. Environmental Earth Sciences, 66:1853-1870.
• Howe, D. C., Chauhan, R. S., Soderberg, A. T., & Buckley, M. R. (2021). Paradigm shifts caused by the COVID-19 pandemic. Organizational Dynamics, 50 (1).
• İstanbul Proje Koordinasyon Birimi (İPKB). (2014). Afete Dirençli Şehir Planlama ve Yapılaşma http://www.guvenliyasam.org/wp-content/uploads/2016/02/ADSPY.pdf
• Kale, G. B., & Kutemate, N. B. (2011). Disaster: management tools and guidelines for effective recovery. J. Int. Environmental Application & Science, 6 (1), ss.35-56.
• Kapucu S, Khosa S, (2013). Disaster resiliency and culture of preparedness for university and college campuses. Administration & Society, 45(1), 3-37. 10.1177/0095399712471626
• Kuhn, T. (2021). Bilimsel devrimlerin yapısı. Kırmızı Yayınları.
• La Poterie, T. A. & Baudoin, M-A. (2015). From Yokohama to Sendai: approaches to participation in international disaster risk reduction frameworks. International Journal of Disaster Risk Science 6 (2).
• Lee, C., & Ki, M. (2015). Strengthening epidemiologic investigation of infectious diseases in Korea: Lessons from the Middle East respiratory syndrome outbreak. Epidemiology and Health, 37.
• McCool, N. B. (2012). The need to be prepared: disaster management in the hospitality industry. Journal of Business and Management, 1:2.
• Mechler, R. (2016). Reviewing estimates of the economic efficiency of disaster risk management: Opportunities and limitations of using risk-based cost–benefit analysis. Natural Hazards, 81: 2121–2147.
• Merriam, S. B. (2009). Qualitative research: A guide to design and implementation: revised and expanded from qualitative research and case study applications in education. The Jossey-Bass Higher and Adult Education Series.
• Petryniak, O., Proctor, K., & Kurtz, J. (2020). Towards resilience: Advancing collective impact in protracted crises. Retrieved from: https://www.humanitarianlibrary.org/resource/towards-resilience-advancing-collective-impact-protracted-crises
• Rahman, A. B. (2012). Issues of disaster management preparedness: A case study of directive 20 of National Security Council Malaysia. International Journal of Business and Social Science, 3 (5), 85-92.
• Renn, O. (2009). Risk communication: Insights and requirements for designing successful communication programs on health and environmental hazards. İçinde Handbook of risk and crisis communication (eds. R.L. Heath and H.D. O’Hair), 80–98. Routledge.
• Resmî Gazete. (25.05.1959). 7269 sayılı Kanun. https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/10213.pdf adresinden alındı.
• Silverman, D. (2013). Doing qualitative research: A practical handbook. (4. Baskı). Sage.
• Smith, K. M., Machalaba, C. C., Seifman, R., Feferholtz, Y., & Karesh, W. B. (2019). Infectious disease and economics: The case for considering multi-sectoral impacts. One Health, 7.
• Stennett J, Hou R, Traverson L, Ridde V, Zinszer K, Chabrol F. (2022). Lessons learned from the resilience of Chinese hospitals to the COVID-19 pandemic: Scoping review. JMIRx Med, 3(2).
• Stern, E. K. (2017). Unpacking and exploring the relationship between crisis management and social media in the era of smart devices. Homeland Security Affairs, 13(4). United Nations Office for Disaster Risk Reduction: https://www.undrr.org/
• World Health Organization. (2020). Communicable diseases data and statistics, http://www.euro.who.int/en/health-opics/communicable-diseases/influenza/data-and-statistics/pandemicinfluenza/about-pandemic-phases
• Yücesan, B., Özkan, Ö. (2020). Evaluation of the COVID-19 pandemic process in terms of health management. Eurosian JHS (COVID -19 Special Issue), 134-139.