KOÇİ BEY RİSALESİ ÜZERİNDEN XVII.YÜZYIL OSMANLI İMPARATORLUĞU’NUN YÖNETİM SORUNLARI

Yıl 2022, , 97 - 108, 25.12.2022

Mücahit Pehlivan

https://doi.org/10.58202/joecopol.1199875

Öz

Koçi Bey Risalesi Osmanlı İmparatorluğu’nun duraklama döneminde yazılan, yönetimdeki aksaklıkları tespit etmek, devlet yapısındaki değişiklikleri gözlemlemek amacıyla döneminin Osmanlı Padişahları IV.Murad ile I.İbrahim’e sunulan eserlerdir. Eserin müellifi Koçi Bey’in yaşamıyla alakalı pek bilgi bulunmasa da saray içerisinde çeşitli görevlerde bulunduğu ve özellikle IV. Murad’ın güvenini ve saygısını kazanan kişilerin başında olduğu bilinmektedir. Kendisine IV.Murad ve I.İbrahim tarafından yönetimdeki aksaklıkların tespiti için bir risale yazma görevi verilmiştir. Risaleler Osmanlı’nın XVII. yüzyılda idari, askeri, sosyal ve mali krizlerinin neler olduğuyla alakalı açıklamalarda bulunan ve Osmanlı’nın duraklama devrine girmesindeki ana etkenleri tahlil etmesiyle dönemine ışık tutan bir eserdir. Devletin yaşadığı sorunları gözlemlemesi ve çözüm teklifleri sunması sebebiyle önemli tarihi kaynaklarımızdan biri olmuştur. Diğer yandan günümüzde yaşanılan yönetim krizlerinin kökenine inmemizde ve yönetim kültürümüzü anlamlandırmamıza yardımcı olabilecek türde bir eser olarak değerlendirilebilir. Bu çalışma kapsamında Koçi Bey’in IV. Murad’a sunduğu risalesi incelenmiş ve eserde belirtilen sorunların tespiti ve çözüm önerilerinin bir değerlendirilmesi yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Koçi Bey, Risale, Layiha, Osmanlı Devleti, Yönetim

Kaynakça

• Bulut, Y. (2020). Devlet Yönetiminde İyi Yönetim ve Anlayış İlkeleri. Ankara: Çizgi Kitabevi.
• Danışman, Z. (1972). Risalenin sunulduğu IV.Murad ve Sultan İbrahim'in karakterleri. K. Bey içinde, Koçi Bey Risalesi (s. 11). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Dinçer, Ö. (1992). Çağdaş Yönetim Düşüncesi Açısından Koçi Bey Risaleleri. İlim ve Sanat(31), 351-360.
• Gökçe, A. F. (2010). Osmanlı Klasik Döneminde İdari Reform Hareketleri:Koçi Bey Risalesi. Yasama Dergisi(14), 59-78.
• Koçi Bey. (1972). Koçi Bey Risalesi. (Z. Danışman, Çev.) İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Kurt, Y. (2011). Koçi Bey Risalesi. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Odabaşı, F. (2013). Koçi Bey Risalesinin Sosyolojik Analizi. Toplum Bilimleri Dergisi, 7(14), 235-272.
• Uzun, Y. (2021, Haziran). Koçi Bey Risalelerinde Etik Yönetimin İzlerini Bulmak. Amasya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(9), 1-32.