Covid 19’un Yıkıcı Ekonomik Etkileri ve Türkiye Ekonomisinde Dönüşüm İhtiyacı

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 1, 88 - 105, 29.06.2021

Osman Demir Adem Esen

Öz

Covid 19 salgını 2,5 milyondan fazla insanın ölümüne, işsizlikte büyük artışa ve büyük refah kayıplarına yol açtığı halde hızını kesmemiştir. Salgın Türkiye’de ayrıca bütçe açıkları ve kamu borcunun artmasına, sosyal güvenlik kuruluşu maliyesinin bozulmasına, cari işlemler açığının artmasına, resmi rezervlerin azalmasına ve döviz kurunun artmasına yol açmıştır. Covid 19’un ve olası benzer salgınların yıkıcı etkilerini minimize etmek ve gelişmiş ülkeleri yakalayabilmek için Türkiye ekonomisinde dönüşüme ihtiyaç vardır. Bu dönüşüm sanayi 4.0, dijitalleşme, gıda güvenliği, zekât kurumu, sağlık hizmetleri ve esnek çalışma alanlarında olabilir. Örnek olarak sanayi 4.0 ve dijitalleşme hem insan faktörünü minimize ederek salgına karşı koruma sağlayacak hem de verimlilik, kalite ve rekabet gücü artışıyla ekonomik gelişmeyi hızlandıracaktır.

Anahtar Kelimeler

Covid 19, Sanayi 4.0, Dijitalleşme, Gıda Güvenliği, Zekât Kurumu

Destructive Economic Effects of Covid 19 and Transformation Need in Turkish Economy

Öz

Although the Covid 19 epidemic caused the deaths of more 2,5 million people in the world, a huge increase in unemployment and great welfare losses, it did not slow down. Also pandemic has increased the budget deficit and public debt, deteriorate the financial equilibrium of social security institutions, increased the account deficit, reduced the official reserves and increased the exchange rate in Turkey. To minimize the destructive effects of Covid 19 and similar pandemics, and to catch up with developed countries, there is transformation needed in Turkish economy. This transformation can be in industry 4.0, digitalization, food safety, zakat agency, healthcare and flexible working. For example, industry 4.0 and digitalization will both protect against the pandemic by minimizing the human factor and accelerate economic development with increased productivity, quality and competitiveness.

Anahtar Kelimeler

Covid 19, Industry 4.0, Digitalization, Food Security, Zakat Agency

Kaynakça

• Adak, N. (2010). Sosyal bir problem olarak işsizlik ve sonuçları. Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 21(2), 105-116.
• Akdere, M. (2018). Bizans Tarihi Kaynaklarına Göre VI. –X. Yüzyıllarda İstanbul’da Görülen Veba Salgınları. Tarih Okulu Dergisi (TOD), Ağustos 2018, Yıl 11, Sayı XXXV; 314-343.
• Bağcı, E., & Börü, M. K. (2018). Ekonomik büyüme ve işsizlik arasındaki ilişki: Türkiye’de ekonometrik bir analiz. International Journal of Academic Value Studies, 4(22), 890-897.
• BBC Türkçe (2021). Dünya Sağlık Örgütü, Bu bir uyarı alarmıydı. Erişim: (3.1.2021), https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-55474652
• Boissay, F., Rungcharoenkitkul, P. (2020). Macroeconomic Effects of Covid-19: An early review. BIS Bulletin, 7, Nisan 2020.
• Boynukalın, M. (2017). Zekâtın toplanması ve dağıtımı ilk kurumsal tecrübeler (Hulefa-İ Râşidîn Dönemi). İçinde: Tarihte ve Günümüzde Zekât Uygulamaları (s.91-113). İstanbul: Ensar Neşriyat.
• Bureau of Labor Statistics (2020). Frequently asked questions: The impact of the coronavirus (COVID-19) pandemic on The Employment Situation for April 2020.
• Cevahir, Hüseyin (2020). Türkiye’de yoksulluğu azaltmanın etkili bir yolu: zekât kurumu. Yüksek Lisans Tezi. Tokat: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi.
• Clarida, R. H. (2020). ABD Ekonomik Görünümü ve Para Politikası. Erişim: (17.6.2020), https://www.federalreserve.gov/ newsevents/speech/clarida20200 616a.htm
• Dadaş, M. B. (2017). Zekâtın tenmiyesinin fıkhî imkânları. İçinde: Tarihte ve Günümüzde Zekât Uygulamaları (s.839-898). İstanbul: Ensar Neşriyat.
• DA (2020). Dijital akademi. Erişim: (18.7.2020), https://www.dijitalakademi.gov.tr/
• DDO (2020). Dijital dönüşüm ofisi. Erişim: (27.7.2020), https://cbddo.gov.tr/dijital-donusum/
• Deloitte (2020). COVID-19: Çalışanlara ve çalışma hayatına olası etkileri. Erişim: (20.12.2020), https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/tr/Documents/human-capital/covid-19-calisanlara-ve-calisma-hayatina-olasi-etkileri.pdf
• Demir, O. (2020). Para, banka ve finansal Piyasalar. İstanbul: 4T Yayınevi.
• Demir, O. (2020). Türkiye’nin Suriyeli Göçmen Sınavı. İçinde: Salih Barışık (Ed.), Küreselleşen Dünyada Fırsat Eşitliği Arayışında Uluslararası Göç ve Türkiye'nin Suriye Deneyimi. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Dumlu, E. (2010). İslam’ın ilk dönemlerindeki uygulamalar ekseninde kamusal bir gelir olarak zekât. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 33, 91-116.
• EBSO (2017). Sanayi 4.0, uyum sağlayamayan kaybedecek. Erişim: (8.7.2020), http://www.ebso.org.tr/ebsomedia/documents/sanayi-40--gozden-gecirilmis-ikinci-baski_95869497.pdf
• EIU (2020). Global food security index. Erişim: (21.7.2020), https://foodsecurityindex.eiu.com/Index
• Esen, A. (2019). Uluslararası düzensiz göçler ve yerel yönetimler. İçinde: Adem Esen & Mehmet Duman (Ed.), Türkiye’de Geçici Koruma Altındaki Suriyeliler: Tespitler ve Öneriler. İstanbul: WALD yayını
• Euronews (2020). İngiltere’nin coronavirüs stratejisi: Topluma yayarak sürü bağışıklığı kazanmak. Erişim: (20.6.2020), https://tr.euronews.com/2020/03/15/izlenim-ingilterenin-koronavirus-stratejisi-dogal-yayilimina-birak-bagisiklik-olussun
• FAO (2020a). The state of food security and nutrition in the world. Rome, 2020.
• FAO (2020b). Food and agriculture organization of the United Nations. Erişim: (20.7.2020), http://www.fao.org/2019-ncov/en/
• HMB (2019). Kamu borç yönetimi raporu, Ocak 2019. Erişim: (3.1.2021), https://ms.hmb.gov.tr/uploads/2019/01/Kamu_Borc_Yonetimi_Raporu_Ocak_2019.pdf
• HMB (2020). Ekonomik göstergeler, Aralık 2020. Erişim: (21.12.2020), https://ms.hmb.gov.tr/uploads/2020/12/aylikekonomikgosterge31122020.pdf
• HMB (2021). Bütçe finansman istatistikleri. Erişim: (2.3.2021), https://www.hmb.gov.tr/kamu-finansmani-istatistikleri
• IFR (2020). International federation of robotics. Erişim: (9.7.2020), https://ifr.org/ifr-press-releases/news/robots-help-to-fight-corona-virus-sars-cov-2-worldwide
• IMF (2020). World economic outlook, a long and difficult ascent, Oct 2020. Erişim: (21.10.2020), https://www.imf.org/en/Publications/WEO/Issues/2020/09/30/world-economic-outlook-october-2020
• IMF (2021). World economic outlook, January 2021. URL: https://www.imf.org/en/Publications/WEO/Issues/2021/01/26/2021-world-economic-outlook-update
• Kılıç, Ü. (2017). Hz. Peygamber döneminde zekât uygulaması. İçinde: Tarihte ve Günümüzde Zekât Uygulamaları (s. 45-64.) İstanbul: Ensar Neşriyat.
• Livescience (2020). Tarihteki en kötü 20 salgın hastalık ve salgın. Erişim: (24.7.2020), https://www.livescience.com/worst-epidemics-and-pandemics-in-history.html
• Martin, S. (2011). Kara ölüm. Cumhur Atay (Çev.), İstanbul: Kalkedon Yayıncılık.
• Mastercard, (2020). Dünyada 10 kişiden 8’i temassız ödemeyi tercih ediyor, 15.5.2020, https://newsroom.mastercard.com/eu/tr/press-releases/dunyada-10-kisiden-8i-temassiz-odemeyi-tercih-ediyor/
• Milliyet (7.11.2020). Bakan Selçuk: 3,5 milyon kişiye kısa çalışma ödeneği uygulaması yaptık. Erişim: (28.1.2021), https://www.milliyet.com.tr/ekonomi/bakan-selcuk-3-5-milyon-kisiye-kisa-calisma-odenegi-uygulamasi-yaptik-6348816
• Ozili, P., & Arun, T. (2020). Spillover of COVID-19: Impact on the global economy. SSRN Electronic Journal, November 2020. Erişim: (20.7.2020), https://www.researchgate.net/publication/340236487
• Özsoylu, A. F. (2017). Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 21(1), 41-64.
• Rojko, A. (2017). Industry 4.0 concept: Background and overview. iJIM, 11,(5), 77-90.
• Roser, Max (2020). The Spanish flu (1918-20): The global impact of the largest influenza pandemic in history. Erişim: (26.4.2020), https://ourworldindata.org/spanish-flu-largest-influenza-pandemic-in-history
• Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (2019). 2023 Sanayi ve Teknoloji Stratejisi. 18 Eylül 2019, Ankara.
• Sarıkatipoğlu, M. A., Çapkın, T. A., Karaalioğlu, F. (2015). Bitcoin: Bir dijital para birimi olarak regülasyonu ve kara para aklanması bakımından durumu. Articletter, 89-102.
• SGK (2021). SGK veri uygulaması. Erişim: (2.3.2021), https://veri.sgk.gov.tr/
• Stapleton, J. (2011). Yüzyılın salgını devam ediyor; HIV/AIDS’in dünü, bugünü ve yarını. Bilim ve Teknik, Şubat 2011.
• Statista (2021). URL: https://www.statista.com/statistics/1111487/coronavirus-impact-on-unemployment-rate/
• TCMB (2020a). EVDS. Erişim: (20.12.2020), https://evds2.tcmb.gov.tr/index.php?/evds/dashboard/1397
• TCMB (2020b). EVDS. Erişim: (20.12.2020), https://evds2.tcmb.gov.tr/index.php?/evds/serieMarket/collapse_2 /5868/DataGroup/english/bie_rktufey/#collapse_2
• TCMB (2021). Ödemeler dengesi analitik sunum. Erişim: (2.3.2021), https://evds2.tcmb.gov.tr/index.php?/evds/serieMarket/collapse_18/5122/DataGroup/turkish/bie_odeayrsunum6/
• Tikhomirov, E. (1999). Epidemiology and Distribution of Plague. In: Plague Manual: Epidemiology, Distribution, Surveillance and Control, WHO.
• Turan, M. (2018). Zekât politikası. İstanbul: Mevsimler Kitap.
• TÜİK (2020). İstatistik veri portalı. Erişim: (28.12.2020), https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=Istihdam,-Issizlik-ve-Ucret-108
• TÜİK (2019a). Gelir ve yaşam koşulları araştırması, 2019. Erişim: (18.10.2020), https://data.tuik.gov.tr/tr/display-bulletin/?bulletin=gelir-ve-yasam-kosullari-arastirmasi-2019-33820
• TÜİK (2019b). Yıllık Gayrisafi Yurtiçi Hasıla, 2018. Erişim: (18.10.2020), https://data.tuik.gov.tr/tr/display-bulletin/?bulletin=yillik-gayrisafi-yurt-ici-hasila-2018-30890
• TÜİK (2021). Dönemsel GSYH. Erişim: (2.3.2021), https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=ulusal-hesaplar-113&dil=1
• WHO, (2020). Coronavirus disease (Covid 19). Erişim: (25.4.2020), https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses
• World Population (2020). World population history. Erişim: (7.7.2020), https://worldpopulationhistory.org/map/1/mercator/1/0/25/#
• Worldometer (2021). Coronavirus. Erişim: (2.3.2021), https://www.worldometers.info/coronavirus/
• Yavuz, Y. V. (2017). Bir sosyal güvenlik kurumu olarak zekât. İstanbul: Düşün Yayıncılık.
• Yiğit, İ. (2007). Ömer B. Abdülazîz. TDV İslam Ansiklopedisi. Erişim: (07.03.2020), https://islamansiklopedisi.org.tr/omer-b-abdulaziz
• Yolun, M. (2012). İspanyol gribinin dünya ve Osmanlı devleti üzerindeki etkileri. Yüksek Lisans tezi. Adıyaman: Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Zengin, B., & Güngördü, A. (2013). Elektronik ödeme sistemlerinin olası etkileri üzerine bir inceleme. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(3), 129-150.