The Effect of the Noise Factor on Quality of Life in Full-Time Employees: A Research in Aviation Industry

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 1, 220 - 232, 30.06.2024

Hilal Çalıkoğlu Demirel Gülaçtı Şen

Öz

The aviation sector supports other sectors such as tourism and logistics with its fast, comfortable and safe transportation. Therefore, the demand for air transportation, which creates a transportation network to many parts of the world, is increasing. However, some negative environmental effects of the sector are also increasing and the noise factor comes first among them. the noise of airplanes; It negatively affects the health of passengers, airport employees and people living around the airport. In terms of employee health, noise causes deterioration in the hearing system, cardiovascular and psychological diseases, distraction and decreased work performance. In this direction, in this study, which has not been done before for the sector, it is aimed to determine the effects of the people working in the aviation sector on the quality of life depending on the noise factor. In the research, the survey method of quantitative research methods was applied. The data obtained from the research were analyzed in the statistical package program and reliability, validity, Fisher exact, factor, correlation and regression analyses were performed. It has been concluded that the noise factor has a significant and negative effect on the quality of life in the aviation sector..

Anahtar Kelimeler

Noise Factor, Quality of Life, Aviation Sector

Gürültü Faktörünün Tam Zamanlı Çalışanlarda Yaşam Kalitesine Etkisi: Havacılık Sektöründe Bir Araştırma

Öz

Havacılık sektörü, hızlı, konforlu, güvenli ulaşımı ile turizm, lojistik gibi diğer sektörleri desteklemektedir. Dolayısıyla dünyanın pek çok noktasına ulaşım ağı oluşturan havayolu ulaşımına talep giderek artmaktadır. Ancak sektörün bir takım olumsuz çevresel etkileri de artmaktadır ve bunların en başında gürültü faktörü gelmektedir. Uçakların gürültüsü; yolcuları, havaalanı çalışanlarını ve havaalanı çevresinde yaşayan insanların sağlığını olumsuz etkilemektedir. Çalışan sağlığı açısından gürültü, işitme sisteminde bozulmalara, kardiyovasküler ve psikolojik hastalıklara, dikkat dağınıklığına ve iş performansının düşmesine sebep olmaktadır. Bu doğrultuda, sektöre yönelik daha önce yapılmamış bir çalışma olarak bu çalışmada, havacılık sektöründe çalışan kişilerin gürültü faktörüne bağlı olarak yaşam kalitesine etkilerinin belirlenmesi hedeflenmiştir. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden anket yöntemine başvurulmuştur. Araştırmadan elde edilen veriler istatistik paket programında analiz edilerek, araştırmanın güvenirlik, geçerlik, fisher exact, faktör, korelasyon ve regresyon analizleri yapılmıştır. Havacılık sektöründe gürültü faktörünün yaşam kalitesi üzerinde anlamlı ve negatif bir etkisinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Gürültü faktörü, Yaşam Kalitesi, Havacılık Sektörü

Kaynakça

• African Development Bank (ADB), 2023. African Economic Outlook 2023. https://www.afdb.org/en/countries/southern-africa
• Aswad A., Yingkai T., and Jasim T. (2020). Unveiling the Effectiveness of Agency Cost and firms’ Size as Moderators Between CSR Disclosures and Firms’ Growth. Frontiers in Psychology, doi: 10.3389/fpsyg.2020.01624. published: 13 August 2020.
• Ağır, S. D. (2021). Açık Ofis Ortamlarının Gizli İşitme Kaybı Üzerine Etkisinin Değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi) İstanbul Medipol Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul .
• Akan, Z., Yilmaz, A., Özdemir, O., & Korpinar, M. A. (2012). Noise pollution, psychiatric symptoms and quality of life: noise problem in the east region of Turkey. Journal of Inonu University Medical Faculty, 19(2), 75-81.
• Alves, J. A., Silva, L. T., & Remoaldo, P. C. C. (2015). The influence of low-frequency noise pollution on the quality of life and place in sustainable cities: A case study from Northern Portugal. Sustainability, 7(10), 13920-13946.
• Ankaya, F., Yazıcı, K., & Gülgün, A.B. (2018). Havaalanlarının Çevreye Olan Etkilerinde Çevre Yönetim Sisteminin Önemi. Ulusal Çevre Bilimleri Araştırma Dergisi, 1 (4), s.164.
• Arabacı, A. (2020). Ameliyathanede Gürültü Düzeylerinin Ameliyat Ekibinin Stres Düzeyleri ve İş Yüküne Etkisinin Değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ.
• Aslan, Ş., & Yıldız, S. (2017). Atıksu ve İçme Suyu Arıtma Tesisinde Gürültü Kirliliği Değerlendirmesi. Cumhuriyet Science Journal, 38(4), s. 799. Sivas.
• Atalay, H., Babakurban, S. T., & Aydın, E. (2015). Pilotlarda İşitme Kayıplarının Değerlendirilmesi. Turkish Archives of Otolaryngology/Türk Otolarengoloji Arsivi, 53(4).
• Aydıner, B. A., & Paçacıoğlu, B. (2016). Yaşam Kalitesi ve Göstergeleri. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 8(15), s.139-143.
• Aygün , H., Yıldırım, B., & Çakır, O. (2022). Acıpayam İlçesinde Milli Eğitime Bağlı Okullarda Çalışan Öğretmenlerde Gürültü Algısı ve Gürültünün Dikkat Dağınıklığı Üzerine Etkisinin Belirlenmesi. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 12(2), s.168.
• Basner, M., Clark, C., Hansell, A., Hileman, J. I., Janssen, S., Shepherd, K., & Sparrow, V. (2017). Aviation noise impacts: state of the science. Noise & health, 19(87), 41.
• Berglund, B., & Lindvall, T. (1995). Community Noise". World Health Organization. Stockholm, Sweden. 06 21, 2023 tarihinde https://www.nonoise.org/library/whonoise/whonoise.htm#4.2.2.3 adresinden alındı.
• Çalış, M. (2007). Highway Noise And Economıc Evaluatıon Of Noıse Barriers. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Technıcal Universıty Instıtute Of Scıence And Technology, İstanbul.
• Çelebi, A. H. (2014). Pilotlarda İşitme Kaybının İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Cerletti, P., Eze, I. C., Schaffner, E., Foraster, M., Viennau, D., Cajochen, C., ... & Probst-Hensch, N. (2020). The independent association of source-specific transportation noise exposure, noise annoyance and noise sensitivity with health-related quality of life. Environment international, 143, 105960.
• Çevre ve Orman Bakanlığı. (2011). Çevresel Gürültü Ölçüm ve Değerlendirme Kılavuzu. Nisan 08, 2023 tarihinde Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü Web Sitesi: https://webdosya.csb.gov.tr/db/cygm/icerikler/cevresel-gurultu-olcum-ve-degerlend-rme-klavuzu-20180209145104.pdf adresinden alındı.
• Clark, C., & Paunovic, K. (2018). WHO environmental noise guidelines for the European region: a systematic review on environmental noise and quality of life, wellbeing and mental health. International Journal of Environmental Research and Public Health, 15(11), 2400.
• Coşar, Y. (2014). "Yavaş Şehir Olgusunun Kentsel Yaşam Kalitesi Üzerindeki Algılanan Etkisi". Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, 25(2), s. 228.
• Devren, S. (2011). Gürültüye Bağlı Koklear Hasarın Önlenmesinde Olivokoklear Sistemin Rolünün Dopamin Antagonisti (Haloperidol) Kullanarak Elektrofizyolojik Testlerle Deneysel Olarak Araştırılması. (Yüksek Lisans Tezi). Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Edirne.
• Doğan, H., & Çataltepe, Ö. (2018). Gürültünün İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri. Journal of Health and Sport Sciences, 1(1), s.31.
• Dratva, J., Zemp, E., Dietrich, D. F., Bridevaux, P. O., Rochat, T., Schindler, C., & Gerbase, M. W. (2010). Impact of road traffic noise annoyance on health-related quality of life: Results from a population-based study. Quality of life research, 19, 37-46.
• Durmaz, V. (2018). Havaalanı Sistemi. Editör: Doç. Dr. Hakan Oktal. T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No:3243, Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 2108, Eskişehir.
• Dursun, Ö., & Aksoy , C. (2017, Eylül). Havaalanlarının Çevresel Etkileri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi(53), ss.362-364.
• Emekli , M. (2019). Havalimanı Çevresindeki Yapılarda Gürültü Denetiminde Kaynağa İlişkin Özelliklerin Değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi) Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Erdoğan, E., & Yazgan, E. (2007). Kentlerde Trafik Gürültüsü Sorununu Azaltmada Peyzaj Mimarlığı Çalışmaları: Ankara Örneği. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 4(2), s.204.
• Erol, İ., & Su, O. (2015, Aralık). Mekanize Bir Yeraltı Maden İşletmesinde Gürültü Seviyelerinin İncelenmesi. Çukurova Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 30(2), s.193.
• Gardi, A., Kapoor, R., Lim, Y., & Sabatini, R. (2023). Noise Pollution and Other Environmental and Health Impacts of Aviation. Sustainable Aviation Technology and Operations: Research and Innovation Perspectives.
• George, D., & Mallery, P. (2019). IBM SPSS statistics 26 step by step: A simple guide and reference. Routledge.
• Gualandi, N., & Mantecchini, L. (2008). Aircraft noise pollution: a model of interaction between airports and local communities. International Journal of Mechanical systems science and engineering, 2(2), 137-141.
• Homola, D., Boril, J., Smrz, V., Leuchter, J., & Blasch, E. (2019). Aviation noise-pollution mitigation through redesign of aircraft departures. Journal of Aircraft, 56(5), 1907-1919.
• ICAO (2017). Environmental Protection. Vol 1, 8th Edition, Canada.
• Işık, E. (2019). Hidroelektrik Enerji Santrallerindeki Gürültü Düzeyinin Çalışanlar Üzerine Psikososyal Etkilerinin Araştırılması. (Doktora Tezi). Avrasya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Kenar , F., & Ayçiçek , A. (2015). Endüstriyel Odyoloji ve Gürültüye Bağlı İşitme Kayıpları. Türkiye Klinikleri J ENT-Special Topics, 8(2), s.134.
• Kılıç, M.Y., & Adalı , S. (2020). Pazar Yerinde Gürültü Kirliliğinin Belirlenmesi: Bursa İli Örneği. Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mühendislik Dergisi, Araştırma Makalesi, 11(3), s. 1422.
• Kulu, M. (2019, Ocak ). "Raylı Sistemlerin Oluşturduğu Çevresel Gürültü" (İstanbul Kabataş-Bağcılar Tramvay Hattı örneği. (Yüksek Lisans Tezi). Karatay Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Lawton, R. N., & Fujiwara, D. (2016). Living with aircraft noise: Airport proximity, aviation noise and subjective wellbeing in England. Transportation Research Part D: Transport and Environment, 42, 104-118
• Nitschke, M., Tucker, G., Simon, D. L., Hansen, A. L., & Pisaniello, D. L. (2014). The link between noise perception and quality of life in South Australia. Noise and Health, 16(70), 137-142.
• Önder, M. (2019). Gürültü ve Titreşim Hakkındaki Mevzuat Hükümlerinin Uygulanmasının Farklı Sektörlerde Çalışanların İş Verimliliği Üzerindeki Etkileri. (Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Özenç , R. (2008). Atatürk Havalimanının Neden Olduğu Çevresel Gürültünün Modellemesi ve Kontrolü. (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Özgürbüz, S. (2019). Hasta Bina Sendromu, İş Stresi ve Yaşam Kalitesi İlişkisi: Bir Vakıf Hastanesi Örneği. (Yüksek Lisans Tezi). Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Öztürk, H. (2010). Kırklareli İl Merkezi'nde Gürültü Düzeyleri Belirlenerek Gürültü Haritasının Oluşturulması. (Yüksek Lisans Tezi). Trakya Üniversitesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Edirne.
• Postorino, M. N., & Mantecchini, L. (2016). A systematic approach to assess the effectiveness of airport noise mitigation strategies. Journal of Air Transport Management, 50, 71-82.
• Ruhioğlu, Ç., Ö. (2019 ). Gürültü Maruziyeti Sonrasında Ortaya Çıkan Tinnitusta Terapatik Maskeleme Yöntemlerinin Karşılaştırılması. (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Şahin, G. (2007, Temmuz). Trabzon Havalimanı Gürültüsü ve İnsan Üzerindeki Etkileri. (Yüksek Lisans Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon
• Şahin, S. ve Sütcü, S.S. (2021). Gürültü Kirliliği Kavramı ve Gürültü Kirliliğine Sebep Olanların Özel Hukuk Bağlamında Sorumluluğunun Belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi,, 11(2), s.674.
• Sakarya , E. (2016). Gürültünün Çalışma Hayatına Etkileri ve Bir İnşaat Şantiyesinde Gürültü Analiz Çalışması. (Yüksek Lisans Tezi). Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Sakız, H., & Baş, G. (2019). Öğrenme Güçlüğü Olan Çocukların ve Ebeveynlerinin Yaşam Kalitesi Algılarının Belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 20(1), s.54.
• Sarı , D., Hamamcı, S., Akdağ , A., Kütükoğlu, M., & Özkurt, N. (2013). Havalimanlarında Gürültü Haritalama Çalışmaları Türkiye'den Örnekler. 10. Ulusal Akustik Kongresi Yıldız Teknik Üniversitesi Oditoryumu, İstanbul.
• Schreckenberg, D., Meis, M., Kahl, C., Peschel, C., & Eikmann, T. (2010). Aircraft noise and quality of life around Frankfurt Airport. International journal of environmental research and public health, 7(9), 3382-3405.
• Şenkal, A.Ö. ve Aydın, E. (2013). Havacılıkta İşitme ve Gürültüye Bağlı İşitme Kayıpları. KBB ve BBC Dergisi, 21(2), s.48.
• Sevgi, H., & Başol, O. (2020). Endüstri İlişkilerinin Gelişmesinin Yaşam Kalitesine Etkisi: OECD Ülkeleri Üzerine Bir İnceleme. Çalışma ve Toplum, 3(66), s. 1546- 1547.
• Shepherd, D., Dirks, K., Welch, D., McBride, D., & Landon, J. (2016). The covariance between air pollution annoyance and noise annoyance, and its relationship with health-related quality of life. International journal of environmental research and public health, 13(8), 792.
• Sobotta, R. R., Campbell, H. E., & Owens, B. J. (2007). Aviation noise and environmental justice: The barrio barrier. Journal of Regional Science, 47(1), 125-154.
• Sönmezer, Ö., H. (2019 ). Gürültülü İş Yerlerinde Çalışanlara Uygulanan İşitme Koruma Programının Kulak Koruyucu Kullanımına Etkisi. (Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Stansfeld, S., & Matheson, M. (2003). Noise Pollution: Non-Auditory Effects on Health. British Medical Bulletin, 68, S.244-248. doi:10.1093/bmb/ldg033.
• Temel , H. (2021). Türkiye'deki Havalimanlarında Kirletici Kaynakları ve Çevresel Etkileri. (Yüksek Lisans Tezi). Aksaray Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Aksaray.
• Türkkahraman, S., Gök, Ü., Karlıdağ, T., Keleş, E., & Öztürk, A. (2003). Uzun Süreli Ev Ortamına Maruz Kalan Kullanımda Standart ve Yüksek Frekanslı Odyometri Cihazı. Kulak Burun Boğaz İhtisas Dergisi, 10(4), S. 139-141.
• Welch, D., Shepherd, D., Dirks, K. N., McBride, D., & Marsh, S. (2013). Road traffic noise and health-related quality of life: A cross-sectional study. Noise and health, 15(65), 224-230.