Türkiye'de Sefalet Endeksi ile Bazı Makroekonomik Faktörler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Hacker ve Hatemi-J (2006) Nedensellik Testi

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 2, 119 - 128

İrfan Ersin

Öz

Sefalet endeksi, enflasyon oranı ve işsizlik oranı toplamlarından oluşmaktadır. Bu indeks Arthur Okun tarafından 1970 yılında kullanılmış, ekonomik refah göstergesi olarak dikkate alınmıştır. Bu çalışmanın amacı Türkiye’de sefalet endeksiyle bazı makroekonomik değişkenler arasındaki ilişkiyi 2020-2022 dönemi arası incelemektir. Bu Hacker and Hatemi-J (2006) Nedensellik testlerinden yararlanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, yurtiçi kredi hacmi, nominal döviz kuru ve mevduat faiz oranlarından sefalet endeksine nedensellik tespit edilmiştir. Sefalet endeksinin azaltılmasında TCMB’nin para politika uygulamalarında hassas olması gerekliliği önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

let Endeksi, İktisadi Joşnutsuzluk Endeksi, Enflasyon, Makroekonomik Faktörler

Investigation of the Relationship Between Misery Index and Some Macroeconomic Factors in Turkey: Hacker and Hatemi-J (2006) Causality Test

Öz

The misery index consists of the sum of the inflation rate and the unemployment rate. This index was used by Arthur Okun in 1970 and was taken into account as an indicator of economic welfare. The aim of this study is to examine the relationship between the misery index and some macroeconomic variables in Turkey between the 2020-2022 period. This Hacker and Hatemi-J (2006) Causality tests were used. According to the analysis results, causality was determined from domestic credit volume, nominal exchange rate and deposit interest rates to the misery index. It has been suggested that the CBRT should be sensitive in its monetary policy practices in reducing the misery index.

Anahtar Kelimeler

Misery Index, Economic Discontent Index, Inflation, Macroeconomic Factors

Kaynakça

• Agu, S. C., Onu, F. U., Ezemagu, U. K., & Oden, D. (2022). Predicting gross domestic product to macroeconomic indicators. Intelligent Systems with Applications, 14, 200082.
• Akay, E. Ç., & Oskonbaeva, Z. (2020). İktisadi Büyüme ve Sefalet Endeksi Arasındaki İlişki: Geçiş Ülkeleri Örneği The Relationship between Economic Growth and Misery Index: Evidence from Transition Countries. On Eurasian Economies, 130.
• Akçayir, Ö. (2022). Döviz Kurlarının ve Kredi Faiz Oranlarının Okun Sefalet Endeksi Üzerindeki Etkileri. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 18(2), 595-617.
• Akpınar, R., Taşcı, K., & Özsan, M. E. (2013). Hoşnutsuzluk Endeksine Göre Türkiye’de Bölgesel Farklılık. International Journal Of Eurasia Social Sciences, 2013(10), 59-70.
• Ali, W., Abdullah, A., & Azam, M. (2017). Re-visiting the environmental Kuznets curve hypothesis for Malaysia: fresh evidence from ARDL Bounds testing approach. Renewable and sustainable energy reviews, 77, 990-1000.
• Amiri, A., & Ventelou, B. (2012). Granger causality between total expenditure on health and GDP in OECD: Evidence from the Toda–Yamamoto approach. Economics letters, 116(3), 541-544.
• Armantier, O., Koşar, G., Pomerantz, R., Skandalis, D., Smith, K., Topa, G., & Van der Klaauw, W. (2021). How economic crises affect inflation beliefs: Evidence from the Covid-19 Covid-19. Journal of Economic Behavior & Organization, 189, 443-469.
• Azzam I., El-Masry A.A. & Yamani E. (2023). Foreign exchange market efficiency during COVID-19 Covid-19, International Review of Economics and Finance (86).
• Azzollini, L. (2023). Scar effects of unemployment on generalised social trust: The joint impact of individual and contextual unemployment across Europe. Social Science Research, 109, 102787.
• Bahmani-Oskooee, M., Halicioglu, F., & Karamelikli, H. (2023). Singapore’s Trade in Financial and Insurance Services and the Role of the Exchange Rate: An Asymmetric Analysis. The International Trade Journal, 1-13.
• Bayar, A. A., Günçavdı, Ö., & Levent, H. (2022). Evaluating the impacts of the COVID-19 Covid-19 on unemployment, income distribution and poverty in Turkey. Economic Systems, 101046.
• Bianchi, F., Bianchi, G., & Song, D. (2023). The long-term impact of the COVID-19 unemployment shock on life expectancy and mortality rates. Journal of Economic Dynamics and Control, 146, 104581.
• Bobeica, E., & Hartwig, B. (2023). The COVID-19 shock and challenges for inflation modelling. International journal of forecasting, 39(1), 519-539.
• Boduk, S. (2022). Seçilmiş endeks ve değişkenlerle dış ticaret analizi: Türkiye örneği (Master's thesis, Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Brown, R. L., Durbin, J., & Evans, J. M. (1975). Techniques for testing the constancy of regression relationships over time. Journal of the Royal Statistical Society: Series B (Methodological), 37(2), 149-163.
• Büyüksarıkulak, A. M. & Suluk, S. (2022). The Mısery Index: An Evaluatıon On Fragıle Fıve Countrıes . Abant Sosyal Bilimler Dergisi , 22 (3) , 1108-1123 
• Caner, M., & Hansen, B. E. (2001). Threshold autoregression with a unit root. Econometrica, 69(6), 1555-1596.
• Cohen, I. K., Ferretti, F., & McIntosh, B. (2014). Decomposing the misery index: A dynamic approach. Cogent Economics & Finance, 2(1), 991089.
• Çondur, F. (2016). Türkiye'de Hoşnutsuzluk Endeksi Parametrelerinin Gelişimi. Ataturk University Journal of Economics & Administrative Sciences, 30(5).
• Dritsaki, C. (2017). Toda-Yamamoto causality test between inflation and nominal interest rates: evidence from three countries of Europe. International Journal of Economics and Financial Issues, 7(6), 120.
• Eğilmez, M. (2021). ‘Faiz Sebep, Enflasyon Sonuçtur Teorisi’nin Bilmem Kaçıncı Kez Çöküşü. Kendime Yazılar, Erişim Tarihi, 8.
• Fodor, A., & Onuk, C. (2023). Turkish Currency Crunch: Examining Behavior Across Investor Types. Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, 101760.
• Glynn, J., Perera, N., & Verma, R. (2007). Unit root tests and structural breaks: A survey with applications.
• Göksu, S. & Mere, M. (2022). İktisadi hoşnutsuzluk endeksi ve ekonomik büyüme sigortacılık sektörü üzerinde etkili mi? Journal of Social and Humanities Sciences Research, 9(82), 680-689.
• Hacker, R. S., & Hatemi-J, A. (2006). Tests for causality between integrated variables using asymptotic and bootstrap distributions: theory and application. Applied Economics, 38(13), 1489-1500.
• Hagen, D., Lai, A. Y., & Goldmann, E. (2022). State-level unemployment and negative emotions throughout the Covid-19 Covid-19 in the United States. Preventive Medicine, 164, 107239.
• Hancock, M. E., & Mora, J. (2023). The Impact of COVID-19 on Chinese trade and production: An empirical analysis of processing trade with Japan and the US. Journal of Asian Economics, 101596.
• Hashimoto, K. I., Ono, Y., & Schlegl, M. (2023). Structural unemployment, underemployment, and secular stagnation. Journal of Economic Theory, 105641.
• Işık, M. & Çetenak, Ö. Ö. (2019). İktisadi Hoşnutsuzluk Endeksi Makroekonomik Performansın Ölçülmesinde Başarılı Bir Gösterge midir?: Türkiye ve BRICS Ülkeleri Üzerine Bir Değerlendirme. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 4(4), 37-50.
• Janseen, R. F. (1971). Appraisal of current trends in business and finance. The Wall Street Journal, 4.
• Karacan, R. (2020). Ekonomik Büyüme Refah Düzeyini Artırır mı? Hoşnutsuzluk Endeksi Yaklaşımı ile Test Edilmesi: Endonezya, İran ve Suudi Arabistan Örneği. JOEEP: Journal of Emerging Economies and Policy, 5(1), 17-22.
• Keskin, A., & Kara, B. (2021). The Relationship Between Trade Openness, Foreign Trade Tax Revenues and GDP in Turkey: ARDL Bounds Test Approach for 1993-2019 Period. Turkish Studies-Economics, Finance, Politics, 16(4), 1297-1315.
• Kuzucu, S. (2022). Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın Covıd-19 Pandemisine Karşı Para Politikasının Bir Değerlendirmesi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 23(COVID-19 ÖZEL SAYISI), 265-279.
• Li, T., Barwick, P. J., Deng, Y., Huang, X., & Li, S. (2023). The COVID-19 Covid-19 and unemployment: Evidence from mobile phone data from China. Journal of Urban Economics, 135, 103543.
• Mensi, W., Rehman, M. U., Hammoudeh, S., Vo, X. V., & Kim, W. J. (2023). How macroeconomic factors drive the linkages between inflation and oil markets in global economies? A multiscale analysis. International Economics, 173, 212-232.
• Naveed, H. M., HongXing, Y., Memon, B. A., Ali, S., Alhussam, M. I., & Sohu, J. M. (2023). Artificial neural network (ANN)-based estimation of the influence of COVID-19 Covid-19 on dynamic and emerging financial markets. Technological Forecasting and Social Change, 190, 122470.
• Nazir, M. I., Nazir, M. R., Hashmi, S. H., & Ali, Z. (2018). Environmental Kuznets Curve hypothesis for Pakistan: Empirical evidence form ARDL Bounds testing and causality approach. International journal of green energy, 15(14-15), 947-957.
• Núñez, Y. M., & Morales-Alonso, G. (2024). Longitudinal study of necessity-and opportunity-based entrepreneurship upon COVID lockdowns-The importance of misery and economic freedom indexes. Technological Forecasting and Social Change, 200, 123079.
• Obayorı, J. B. (2020). Government Expenditure and Economic Discomfort in Nigeria: An ARDL Approach. Finance & Economics Review, 2(2), 1-12.
• Özer, M. O. (2019). Gelişmekte olan ülkelerde iktisadi hoşnutsuzluk endeksi ile cari açık arasındaki ilişki.
• Paparoditis, E., & Politis, D. N. (2018). The asymptotic size and power of the augmented Dickey–Fuller test for a unit root. Econometric Reviews, 37(9), 955-973.
• Perron, P. (1989). The great crash, the oil price shock, and the unit root hypothesis. Econometrica: journal of the Econometric Society, 1361-1401.
• Petersen, L., & Rholes, R. (2022). Macroeconomic expectations, central bank communication, and background uncertainty: A COVID-19 laboratory experiment. Journal of Economic Dynamics and Control, 143, 104460.
• Phillips, P. C., & Xiao, Z. (1998). A primer on unit root testing. Journal of Economic Surveys, 12(5), 423-470.
• Pogoy, A. M., Balo, V. T., Plaisent, M., & Bernard, P. (2016). Global implication of fractals on misery index across countries. International Journal of Global Business, 9(1), 30.
• Ramos-Francia, M., & García-Verdú, S. (2022). Central bank response to COVID-19. Latin American Journal of Central Banking, 3(3), 100065.
• Sánchez López, F. (2022). Measuring the effect of the misery index on international tourist departures: Empirical evidence from Mexico. Economies, 10(4), 81.
• Silva, P. H. N., & de Araújo, J. M. (2023). Inflation, perception of economic uncertainty and COVID-19: Evidence from Central Bank communication. Central Bank Review, 100108.
• Şanlı, O. (2022). Döviz Kuru Dalgalanmalarının Enflasyona Etkisi: Türkiye Örneği. Sosyal Bilimler Arastirmalari Dergisi, 12(3).
• Şentürk, M., & Akbaş, Y. E. (2014). İşsizlik-Enflasyon ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Karşılıklı İlişkinin Değerlendirilmesi: Türkiye Örneği. Journal of Yasar University, 9(34), 5820-5832.
• Tatlı, H., & Barak, D. (2019). The Determınatıon Of Causal Relatıonshıp Between Economıc Dıscontent Index And Dıvorce And Suıcıde Numbers: Empırıcal Evıdence For Level 2 Regıons In Turkey. 5th International Regional Development Conference (IRDC’2019), 26-28 September 2019, Malatya / TURKEY
• TCMB (2020). Koronavirüsün Ekonomik ve Finansal Etkilerine Karşı Alınan Tedbirler. https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Duyurular/Koronavirus#:~:text=Bu%20kapsamda%2C%2017%20Mart%202020,%259%2C75%20seviyesine%20getirilmi%C5%9Ftir Acces Date: 04.04.2023
• Toda, H. Y., & Yamamoto, T. (1995). Statistical inference in vector autoregressions with possibly integrated processes. Journal of econometrics, 66(1-2), 225-250.
• Tuğçe, A., & Derya, T. (2022). OECD Ülkelerinde Sefalet Endeksi ve Ekonomik Kalkınma Ekseninde Sağlık Harcamalarının Belirleyicileri: Toplamsal Olmayan Sabit Etkili Panel Kantil Regresyon Yaklaşımı. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, (82), 267-286.
• TCMB (2024). Fiyat Endeksi (Tüketici Fiyatları) (2003=100). https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Istatistikler/Enflasyon+Verileri/Tuketici+Fiyatlari Acces Date: 11.06.2024
• Tunali, H., & Akdag, N. (2022). İktisadi Hoşnutsuzluğun Gelir Dağılımı Üzerindeki Etkisi: Seçili Kırılgan Ekonomiler Örneği. PressAcademia Procedia, 16(1), 174-178.
• Tunçay, C. M. (2021). Hoşnutsuzluk Endeksi ve Takipteki Kredi Oranları İlişkisi: Türkiye Ekonomisi Üzerine Ampirik Bir Analiz. Politik Ekonomik Kuram, 5(2), 241-251.
• Ülgen, G., & Özer, M. O. (2020). İktisadi Hoşnutsuzluk Endeksi ile Cari Açık Arasındaki İlişkinin Ampirik Analizi: Türkiye Örneği. Akademik İncelemeler Dergisi, 15(1), 83-112.
• Ülger Danacı, Ö. (2022). TCMB’nin Covid-19 Salgını Sürecinde Uyguladığı Para Politikalarının Değerlendirilmesi. Maliye Finans Yazilari, (118).
• Ünal, A. E. (2020). Doğrudan Yabancı Yatırımların Barro Sefalet Endeksine Etkisi: Türkiye İçin Svar Analizi. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), 12(22), 45-55.
• Wang, N., Haroon Shah, M., Ali, K., Abbas, S., & Ullah, S. (2019). Financial structure, misery index, and economic growth: Time series empirics from Pakistan. Journal of Risk and Financial Management, 12(2), 100.
• Yamacli, D. S., & Yamacli, S. (2023). Estimation of the unemployment rate in Turkey: A comparison of the ARIMA and machine learning models including Covid-19 Covid-19 periods. Heliyon, e12796.
• Yetişen, S., Türkoğlu, M., & Duran, G. (2022). Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü Üyelerinin Hoşnutsuzluk İndeksi Kapsamında Değerlendirilmesi (2008-2021). Economics Literature, 4(2), 43-56.