Relationship Between Bank Profitability and Balance Sheet Structure: Sample of Türkiye

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: Special Issue, 21 - 27

Servet Say

Öz

A strong banking sector means that the country's economy is also strong. Banks, like other businesses, aim to make a profit. Therefore, determining the factors affecting bank profitability is important in this sense. The aim of this study is to examine the effect of ratios related to the balance sheet structure of banks on profitability. In the research, data for the years 2005-2022 of 14 banks operating in Türkiye, which are members of The Banks Association of Türkiye (TBB), were used. In the study, accounting-based performance indicators return on assets (ROA) and return on equity (ROE) ratios were used as dependent variables. The independent variables are the total deposits/total assets ratio and the loans received/total assets ratio. Panel Corrected Standard Errors Method (PCSE) was used in empirical analyses. As a result of the analysis, a positive and statistically significant relationship was detected between balance sheet structure ratios and ROA, ROE. In other words, increasing deposits and loans within assets increases profitability per asset and per equity capital.

Anahtar Kelimeler

Banks, Balance Sheet Structure, Profitabilty

Etik Beyan

"Bu çalışma 16-18 Mayıs 2024 tarihleri arasında Bilecik’te düzenlenen 4. Uluslararası Bankacılık Kongresi’nde sunulan bildirinin genişletilmiş halidir."

Banka Karlılığı ve Bilanço Yapısı İlişkisi: Türkiye Örneği

Öz

Bankacılık sektörünün güçlü olması, ülke ekonomilerinin de güçlü olması anlamını taşımaktadır. Bankalar da tıpkı diğer işletmeler gibi kâr amacı gütmektedirler Dolayısıyla banka karlılığı üzerinde etkili olan faktörlerin tespiti de bu anlamda önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı bankaların bilanço yapısına ilişkin oranların karlılık üzerindeki etkisini incelemektir. Araştırmada Türkiye Bankalar Birliği’ne (TBB) üye olan ve Türkiye’de faaliyet gösteren 14 bankanın 2005-2022 yıllarına ait verilerinden yararlanılmıştır. Çalışmada bağımlı değişken olarak muhasebe temelli performans göstergesi varlık karlılığı (ROA) ve özsermaye karlılığı (ROE) oranları kullanılmıştır. Bağımsız değişkenler ise toplam mevduat/toplam varlıklar oranı ile alınan krediler/toplam varlıklar oranıdır. Ampirik analizlerde Panel Düzeltilmiş Standart Hataları Yöntemi (PCSE- Panel Corrected Standard Errors) kullanılmıştır. Yapılan analiz sonucunda bilanço yapısı oranları ile ROA ve ROE arasında pozitif ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Bir başka deyişle varlıklar içerisindeki mevduatların ve alınan kredilerin artması varlık başına ve özsermaye başına karlılığı artırmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Bankalar, Bilanço Yapısı, Karlılık

Kaynakça

• Alexakis, C., Patra T. & S. Poshakwale (2010). Predictability of stock returns using financial statement ınformation: evidence on semi-strong efficiency of emerging greek stock market, Applied Financial Economics, 20(16), 1321-1326.
• Alrashdan, A. (2002). Profitability determinants of jordanian commercial banks. Master degree project, Al al-Bayt University, Mafraq, Jordan.
• Alsu, E. (2017). Effect on Profitability of Capital Structure Panel Data Analysis on BIST 100. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 16(2), 303-312.
• Altay, N. O. vd. (2016), Bankacılığın el kitabı, Bankacılık Akademisi Yayınları, Ankara.
• Aydemir, O, Ögel, S, Demirtaş, G. (2012). Hisse senetleri fiyatlarının belirlenmesinde finansal oranların rolü. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19 (2), 277-288.
• Beck, N. and J. N. Katz (1995). What to Do (and not to Do) with time-series cross-section data. American Political Science Review, 89, 634-47.
• Bumin, M. (2023). Türk bankacılık sektöründe mevduat bankalarının karlılık performansını etkileyen faktörlerin panel regresyon analizi ile belirlenmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (100), 135-152.
• Chowdhury, R. K. (2018). Corporate sustainability and financial performance of Bangladeshi banks (Master's thesis, University of Waterloo).
• Doğan, M. (2015). Türkiye’de katılım bankalarının finansal performanslarının karşılaştırılması. Journal of Economics, Finance and Accounting, 2(4), 638-650.
• Doğan, M., & Yıldız, F. (2013). The Impact of the Board of Directors’ Size on the Bank’s Performance: Evidence from Turkey. European Journal of Business and Management, 5(6), 130-140.
• Doğan, M., & Yildiz, F. (2023). Testing the factors that determine the profitability of banks with a dynamic approach: evidence from Turkey. Journal of Central Banking Theory and Practice, 12(1), 225-248.
• Eriş, M. H. (2019), Finansal Piyasalar: Para ve Bankacılık, Editör: Başak Tanınmış Yücememiş ve Levent Çinko, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara, Bölüm adı: Dünya’da ve Türkiye’de Bankacılık.
• Entrop, O. Memmel, C. Ruprecht, B. & Wilkens, M. (2015). Determinants of bank interest margins: Impact of maturity transformation. Journal of Banking & Finance. 54, 1-19.
• Flamini, V., McDonald, C. & Schumacher, L. (2009). The determinants of commercial bank profitability in Sub-Saharan Africa. IMF Working Papers, 1-30.
• Gounder, N., & Sharma, P. (2012). Determinants of bank net interest margins in Fiji, a small island developing state. Applied Financial Economics, 22(19), 1647–1654.
• Gunter, U., Krenn, G., & Sigmund, M. (2013). Macroeconomic, market and bank-specific determinants of the net interest margin in Austria. Oesterreichische nationalbank financial stability report, 25, 87-101.
• Horobet A, Radulescu M, Belascu L, Dita SM. (2021). Determinants of bank profitability in CEE countries: Evidence from GMM panel data estimates. Journal of Risk and Financial Management, 14(7):307.
• Hussain, I. (2014). Banking industry concentration and net interest margins (NIMs) in Pakistan. Journal of Business Economics and Management, 15(2), 384–402.
• Idiab, A. I., Haron, M. S., & Ahmad, S. B. (2011), Commercial banks and historical development, Journal of Applied Sciences Research, 7, 1024-1029.
• Karadžić, V. & Đalović, N. (2021). Profitability determinants of big european banks. Journal of Central Banking Theory and Practice, 2, 39-56.
• López-Espinosa, G., Moreno, A., & Gracia, F.P. (2011). Banks’ net interest margin in the 2000s: A Macro-Accounting international perspective. Journal of International Money and Finance, 30, 1214-1233.
• Naceur, S. B. (2003). The determinants of the Tunisian banking industry profitability: Panel evidence. Universite Libre de Tunis Working Paper, http://www.mafhoum.com/press6/174E11.pdf (Retrieved June 28, 2024)
• Sinițîn, N., & Socol, A. (2020). Determinants of banking profitability through ROA and ROE: A panel data approach. Ovidius University Annals, Economic Sciences Series, Ovidius University of Constantza, Faculty of Economic Sciences, 20(1), 1037-1043.
• Şişman, B., & Doğan, M. (2016). Türk bankalarının finansal performanslarının bulanık AHP ve bulanık moora yöntemleri ile değerlendirilmesi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 23(2), 353-371.
• Yerdelen Tatoğlu, F. (2012). Panel veri ekonometrisi. İstanbul: Beta Yayınevi.
• Yaman, S. (2021). Bankalara özgü faktörlerin banka karlılığına etkisi: Türkiye bankacılık sektörü üzerine panel veri analizi. İktisadi ve İdari Yaklaşımlar Dergisi, 3 (2), 77-100.