A Study on Islamic Financial Literacy Among University Students: The Case of the Faculty of Islamic Sciences at Ağrı İbrahim Çeçen University

Yıl 2025, Cilt: 10 Sayı: 2, 138 - 153

Melik Yolci

Öz

In today's financial sector, a rapid transformation is underway, and the significance of financial concepts in individuals' economic lives is steadily increasing. Particularly in Muslim-majority countries, the diversification of financial instruments has become evident as individuals show interest not only in Islamic financial tools but also in the broader phenomena within this domain. Scientific studies conducted in this context contribute to understanding individuals' preferences and behavioral patterns in both conventional and Islamic finance, while also playing a crucial role in enhancing levels of financial literacy.
This study was conducted through face-to-face surveys with a total of 301 students—both Turkish nationals and international students—enrolled at the Faculty of Islamic Sciences at Ağrı İbrahim Çeçen University. The analyses revealed that students’ levels of Islamic Financial Literacy (IFL) differ significantly based on gender, nationality, and academic year. Among the sub-dimensions of IFL, the religiosity dimension was found to have the highest score, whereas the helplessness dimension registered the lowest.

Anahtar Kelimeler

Financial Literacy , İslamic Finance , İslamic Finance Literecy

Üniversite Öğrencilerinin İslami Finansal Okuryazarlığı Üzerine Bir Araştırma; Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Örneği

Öz

Günümüzde finans sektöründe oldukça hızlı bir değişim yaşanmakta; bireylerin ekonomik yaşamında finansal kavramların önemi giderek artmaktadır. Özellikle Müslüman ülkelerde, bireylerin İslami finans araçlarının yanı sıra bu alandaki olgulara da ilgi duymasıyla birlikte finansal enstrümanların çeşitlendiği görülmektedir. Bu doğrultuda yürütülen bilimsel çalışmaların hem klasik finans hem de İslami finans alanlarında bireylerin tercih ve davranış biçimlerinin anlaşılmasına katkı sağladığı; ayrıca finansal okuryazarlık düzeyinin artırılmasında önemli bir rol oynadığı görülmektedir. Bu amaçla gerçekleştirilen çalışma, Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi’nde öğrenim gören Türk ve yabancı uyruklu toplam 301 öğrenciyle yüz yüze anket yöntemiyle yürütülmüştür. Analizler, öğrencilerin İslami Finansal Okuryazarlık (İFO) düzeylerinin cinsiyet, uyruk ve sınıf düzeyine göre anlamlı farklılıklar gösterdiğini ortaya koymuştur. İFO’nun alt boyutları incelendiğinde, dindarlık boyutunun en yüksek; çaresizlik boyutunun ise en düşük değere sahip olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Finansal Okuryazarlık , İslami Finans , İslami Finans Okuryazarlık

Etik Beyan

Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Etik Kurulunca incelenmiş olup, 27.03.2025 tarih ve 102 sayılı karar ile söz konusu araştırmaya izin verilmiştir.

Kaynakça

• Abdullah, MA ve Anderson, A. (2015). Kuala Lumpur'daki bankacılar arasında İslami finansal okuryazarlık. Gelişmekte Olan Ekonomiler ve İslami Araştırmalar Dergisi, 3 (2), 79-84.
• Abdullah, M. A., Ab Wahab, S. N. A., Sabar, S., & Abu, F. (2017). Factors determining Islamic financial literacy among undergraduates. Journal of emerging economies and islamic research, 5(2), 67-76.
• Abdulrahim, S. H., Rosemaliza, A.R. ve Hamed, A.B. (2016). “Islamic Financial Literacy and its Determinants Among University Students: An Exploratory Factor Analysis”, International Journal of Economics and Financial Issues, 6/7, 32-35.
• Antara, P. M., Musa, R., & Hassan, F. (2016). Bridging Islamic financial literacy and halal literacy: the way forward in halal ecosystem. Procedia Economics and Finance, 37, 196-202.
• Ayçilek, M. A., Ayrıçay, Y., & Bekereci, N. E. (2021). İslami finansa diyanet personelinin bakış açısı üzerine bir araştırma. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(1), 67-89.
• Aydın, S., & Çalı, M. S. (2024). Bireysel Yatırımcıların Dini Yönelim ve Finansal Okuryazarlık Düzeyleri ile Davranışsal Eğilimlerinin Katılım Endeksi Yatırımlarına Etkisi: BIST’te Bir Uygulama. Denetim ve Güvence Hizmetleri Dergisi, 4(2), 87-103.
• Bekereci, N. E., Ayrıçay, Y., & Kök, D. (2018). İslami finansal okuryazarlık: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi’nde bir alan araştırması. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (33), 45-60.
• Coşkun, S. (2016). Üniversite öğrencilerinin finansal davranış ve tutumlarının belirlenmesi: Finansal okuryazarlık algıları üzerine bir araştırma. İnsan ve toplum bilimleri araştırmaları dergisi, 5(7), 2247-2258.
• Çömlekçi, İ. (2017). İslami finansal okuryazarlık düzeyinin belirlenmesi: katılım bankaları müşterileri üzerine bir araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16(63), 1423-1439.
• Daradkah, D., Aldaher, A.A. ve Shinaq, H.R. (2020). “Islamic Financial Literacy: Evidence from Jordan”, Journal Transition Studies Review, 27, 131-145.
• Doğan, M. B. A. (2020). İslami finans okuryazarlığı ve finansal tercihlere etkisi. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 14(1), 69-98.
• Durmuş, M. E., & Yardımcıoğlu, F. (2018). İlahiyat Öğrencileri Ne Kadar İslami Finans Okuryazarı?. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 6(1), 167-183.
• Gümüş, U. T., & Pailer, M. K. (2019). Öğrencilerin finans dersi alma durumunun finansal okur yazarlık seviyesine etkisi: Bir Nazilli örneği. OPUS International Journal of Society Researches, 11(18), 1494-1516.
• Günel, Y. (2025). TR72 Bölgesinde Hizmet Veren Kamu Personellerinin İslami Finansal Okuryazarlık Düzeylerinin Bazı Sosyo-Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi. Fiscaoeconomia, 9(1), 235-256.
• Kayed, R. N. (2008, April). Appraisal of the status on research on labor economics in the Islamic framework. In 7th International Conference on Islamic Economics (pp. 183-198).
• Kohıstanı, M. N., & Çokmutlu, M. E. (2023). Üniversite öğrencilerinin İslami finansal okuryazarlığı üzerine bir araştırma. Uluslararası Finansal Ekonomi ve Bankacılık Uygulamaları Dergisi, 4(2), 54-78.
• Oktay, M., & Göker, İ. E. K. (2020). Finansal okuryazarlık düzeyinin bireylerin tasarruf eğilimi üzerindeki etkisi: Kırıkkale Üniversitesi akademik ve idari personeli üzerine bir araştırma. İşletme Akademisi Dergisi, 1(1), 34-55.
• Öner, M. H., & Canbaz, M. F. (2023). Üniversite Öğrencilerinin İslami Finans Okuryazarlığı. Uluslararası Bankacılık Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 6(2), 88-111.
• Öztürk, M. E., & Yalçın, Z. (2019). Finansal okuryazarlık düzeyinin belirlenmesine yönelik Türkiye’de üniversite öğrencilerine yönelik yapılan çalışmalar. Munzur Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(15), 83-98.
• Roemanasari, F., Sabela, J., & Rusgianto, S. (2022). Islamic financial literacy and financial behavior on investment intention. Jurnal Ilmu Ekonomi Terapan, 7(2), 239-250.
• Saray, Ö., & Güngör, S. (2022). İslami finansal okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi: tokat ili üzerine bir alan araştırması. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (54), 309-333.
• Sardiana, A. (2016). “The Impact of Literacy to Shariah Financial Service Preferences”, Etikonomi, 15/1, 43- 62
• Sönmez, Y., & Kılıç, E. (2020). Finansal okuryazarlik düzeylerinin belirlenmesine yönelik bir araştirma: Kastamonu Üniversitesi örneği. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 10(2), 479-497.
• Sünbül, V., & Buğan, M. F. (2021). Girişimcilerin finansal okuryazarlik düzeylerinin işletme performanslari üzerindeki etkisi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 17(1), 181-205.
• Şimşek, T., Hithit, M., & Şimşek, N. (2021). Finansal okuryazarlık ve para yönetimine ilişkin tutum ve davranışların belirlenmesi. Enderun, 5(2), 117-143.
• Uzunsakal, E., & Yıldız, D. (2018). Alan araştirmalarinda güvenilirlik testlerinin karşilaştirilmasi ve tarimsal veriler üzerine bir uygulama. Uygulamalı Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 14-28.
• Yalman, N., & Kayahan, C. (2023). Üniversite Öğrencilerinin Finansal Okuryazarlık Düzeyinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma: Afyon Kocatepe Üniversitesi Örneği. Bucak İşletme Fakültesi Dergisi, 6(2), 214-225.
• Yıldırım, M. V. (2020). İslami finansal okuryazarlık düzeyinin belirlenmesi: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi örneği. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi), Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Tokat.
• Yıldız, M. (2020). Bireylerin İslami finans okuryazarlık düzeyi ve katılım bankası tercihi: Türkiye değerlendirmesi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(4), 730-744.