The Relationship Between Faith and Trade: The Example of Land and Sea Trade in the Holy Quran

Yıl 2025, Cilt: 10 Sayı: 2, 179 - 186

Muhammed Sait Hatipoğlu

Öz

Trade has existed as a fundamental activity throughout human history. The necessity for people to make a living and meet their needs has made trade a natural phenomenon. Islam considers trade as a legitimate act of worship when conducted within lawful boundaries. In the Qur’an, buying and selling are declared lawful, while interest (usury) is prohibited. Islam encourages individuals to work, produce, and contribute to society, while also advising against excessive attachment to worldly life.This study examines the value the Qur’an places on trade, particularly through verses related to land and sea commerce. The aim of this research is to reveal how the Qur’an establishes balance in its teachings on trade. Although trade is a subject extensively covered in the Qur’an, this study specifically focuses on verses concerning land and maritime trade. It aims to highlight aspects that have not been sufficiently addressed in previous academic works and to offer a different perspective in interpreting the meanings and purposes of trade-related verses.

Anahtar Kelimeler

Quran , Verse , Trade , Economy , Tafsir

İnanç ve Ticaret İlişkisi: Kur’an-ı Kerimde Kara ve Deniz Ticareti Örneği

Öz

Ticaret, insanlık tarihi boyunca temel bir faaliyet olarak var olmuştur. İnsanların geçim sağlama ve ihtiyaçlarını karşılama gerekliliği, ticareti doğal bir olgu haline getirmiştir. İslam dini, ticareti meşru çerçeveler içinde bir ibadet olarak kabul etmiş, Kur’an-ı Kerim'de alım-satımın helal, faizin ise haram olduğu belirtilmiştir. İslam, insanı çalışmaya, üretmeye ve topluma faydalı olmaya teşvik ederken, dünya hayatına aşırı bağlılıktan kaçınmayı da öğütlemektedir. Bu çalışma, Kur’an-ı Kerim’in ticarete verdiği değeri, özellikle kara ve deniz ticaretine dair ayetler üzerinden incelemektedir. Çalışmanın amacı, Kur’an’ın ticaretle ilgili öğretilerinde dengeyi nasıl sağladığını ortaya koymaktır. İslam da ticaret, Kur’an-ı kerimde geniş bir şekilde yer bulmuş bir konu olmakla beraber, bu çalışmada kara ve deniz ticaretine yönelik ayetler incelenmiştir. Bu araştırma, daha önceki akademik çalışmalarda yeterince ele alınmamış olan yönlere odaklanmayı ve ticaretle ilgili ayetlerin anlamını ve amacını farklı bir bakış açısıyla değerlendirmeyi hedeflemektedir.

Anahtar Kelimeler

Kuran , Ayet , Ticaret , Tefsir

Kaynakça

• Âlusî, Ş. (1985). Rûhu’l-meânî fî tefsîri’l-Kur’ân. Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye.
• Begavî, M. M. (1997). Me’âlimü’t-tenzîl (Abdurrezzak Mehdi, Thk.). Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî.
• Beyzâvî, N. (2011). Envârü’t-tenzîl ve esrârü’t-te’vîl (Abdülvehhab Öztürk, Çev.). Kahraman Yayınları.
• Buhârî, A. (1998). el-Câmiʿu’s-sahîh. Beytu’l-Efkâr.
• Buladı, K. (2017). Kur’an’da ticaret metaforları. Kayhan Yayınları.
• Çıtak, M. (2023). Haydar Hatipoğlu’nun faiz konusundaki yaklaşımı: Bakara Suresi örneği. A. Akalın & E. Tuncer (Ed.), Yakın Dönem Şark Âlimleri–I (s. 398). Fecr Yayınları.
• Derveze, İ. (2014). et-Tefsîru’l-hadîs (Çev.). Düşün Yayıncılık.
• Diyanet İşleri Başkanlığı. (2011). Kur’an-ı Kerim meâli. Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Elmalılı, M. H. (2015). Hak dini Kur’an dili. Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Güneş, C. (2019). Kur’ân’ın ticaret dili ve kavramları. UMDE Dini Tetkikler Dergisi, 2(1), 101–125.
• Hatipoğlu, M. S. (2024). Haydar Hatipoğlu ve Kur’ân tefsiri: Metin neşri ve muhteva analizi (Doktora tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi.
• İbn Mâce, M. B. Y. (2015). Sünen-i İbn Mâce tercemesi ve şerhi (H. Hatipoğlu, Çev.). Kahraman Yayınları.
• İbnü’l-Cevzî, F. (1978). Zâdü’l-mesîr fî ʿilmi’t-tefsîr (Abdurrezzak Mehdi, Thk.). Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî.
• Karaman, H., Çağrıcı, M., Dönmez, İ. K., & Gümüş, S. (2006). Kur’an yolu tefsiri. Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Köksal, M. A. (2010). Peygamberler tarihi. Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Kurtubî, M. (2001). el-Câmiʿ li-ahkâmi’l-Kur’ân (Hişam Semir el-Buhârî, Thk.). Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî.
• Müslim, M. B. H. (1330). Câmiu’s-sahîh: Sahih-i Müslim. Dâru’t-Tıbâati’l-ʿÂmire.
• Müslim, M. B. H. (2012). Sahîh-i Müslim (Çev.). … Yayınları.
• Ok, R., & Atar, A. (2019). Türkiye’de İslam ekonomisi ve finansı alanında yapılmış akademik çalışmalar ile katılım bankalarının gelişimi arasındaki ilişki. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(4), 504–513.
• Sabunî, M. A. (1971). Safvetü’t-tefâsîr. Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye.
• Şa‘râvî, M. M. (2011). Kur’an mucizesi (M. Sait Şimşek, Çev.). Kitap Dünyası Yayınları.
• Şevkânî, M. (1973). Fethu’l-kadîr el-câmi‘ beyne-fenneyi’r-rivâyeti ve’d-dirâyeti min ʿilmi’t-tefsîr. Dârü’l-Fikr.
• Taberî, M. (2023). Tarih-i Taberî (M. F. Gürtuna, Çev.; Cilt 1, s. 95). Sağlam Yayınları.
• Tirmizî, M. B. İ. (1982). Sünen-i Tirmizî (O. Z. Mollamehmetoğlu, Çev.). Yunus Emre Yayınları.
• Yazır, E. H. (2008). Hak dini Kur’an dili. Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Yıldırım, M., & Çelik, S. (2025). Peygamberlerin sanatsal faaliyetleri üzerine. Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 29(29), 73–86.
• Zemahşerî, C. (2012). el-Keşşâf ʿan hakâiki gavâmizi’t-tenzîl ve ʿuyûni’l-ekāvîl fî vücûhi’t-te’vîl (Cilt 2, s. 445). Dâru’l-Maʿrifa.
• Zühaylî, V. (2019). Tefsîru’l-Vecîz. Dârü’l-Fikr.